مقالات
آثار تسلیم بدون پیش‌شرط ارتش رضاخانی

آثار تسلیم بدون پیش‌شرط ارتش رضاخانی

همان روز دستور اطاعت شد و فردای ملاقات فروغی با سفیر انگلیس، پرونده حیات سیاسی رضاشاه بسته شد. «خود شاه هم تلفون کرد و بنا شد شهر بیاید. فورا رفتم و استعفا از او گرفتم و روانه اصفهان شد. به سفارت انگلیس و روس هم رفتم. بعد رفتیم مجلس استعفای شاه و نصب شاه جدید را اعلام کردیم.»

ادامه مطلب

بیانیه متناقض «نهضت آزادی» و پیشنهاد پذیرش صلح تحمیلی

بیانیه متناقض «نهضت آزادی» و پیشنهاد پذیرش صلح تحمیلی

مروری بر تسلیم‌خواهی نهضت آزادی هنگام مذاکرات قطعنامه ۵۹۸

با تثبیت انقلاب اسلامی و یکپارچگی ملت در مقابل توطئه‌های آمریکا، فاصله نهضت آزادی از انقلاب به مرور بیشتر شد تا جایی که در سال‌های دفاع مقدس، با صدور بیانیه‌های مکرر منتقد سیاستهای دفاعی ایران در برابر متجاوز، خاصه بعد از فتح خرمشهر بود. موضوعی که بطلان آن با حمله مجدد ارتش بعثی در کنار منافقین پس از قبول قطعنامه اثبات شد و آشکار گردید امری که موجب دفع شر صدام شد، حضور پرتعداد مدافعان وطن در عملیات مرصاد بود.

ادامه مطلب

تحمیل آتش‌بس به عراق در میدان مرصاد

تحمیل آتش‌بس به عراق در میدان مرصاد

در سال ۱۳۶۶ نشانه‌های آشکاری از همگرایی قدرت‌های بزرگ و دولت‌های عربی پیرامون حمایت از عراق پدیدار شد. فشارها بر جمهوری اسلامی شدت گرفت و قرائن نشان می‌داد که آنان می‌کوشند میدان جنگ را به زیان ایران محدود کنند. در همین دوران، از گوشه و کنار جهان و حتی از زبان رهبر شوروی، گورباچف، شنیده می‌شد که جنگ ایران و عراق نباید راه‌حل نظامی داشته باشد و هیچ‌کس نباید از آن پیروز بیرون آید؛ سخنی که عملاً...

ادامه مطلب

«تیمور بختیار» هم در مهلکه اعتماد به آمریکا افتاد

«تیمور بختیار» هم در مهلکه اعتماد به آمریکا افتاد

به مناسبت ۳۰ مرداد سالمرگ تیمور بختیار

در ۳۱ مرداد ۱۳۴۹ مطبوعات ایران گزارش‌های هماهنگی از ترور منجر به مرگ تیمور بختیار اولین رئیس ساواک را منتشر کردند. چند روز پیش از این زمان، او در استان دیاله عراق به‌وسیله یکی از محافظین خود که از ماموران ساواک بود، ترور شد. بختیار سپس در بیمارستان نظامی الرشید بغداد درگذشت. با مرگ وی پرونده یکی از مرموزترین رجال عصر پهلوی دوم بسته شد.  تیمور بختیار از چهره‌های پر رمز و راز دربار پهلوی است. او...

ادامه مطلب

چرا قطعنامه ۵۹۸ جلوی جنگ را نگرفت؟

چرا قطعنامه ۵۹۸ جلوی جنگ را نگرفت؟

به مناسبت سالروز پذیرش قطعنامه ۵۹۸

 در این گزارش که به مناسبت سالروز پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران تولید شده است، به عوامل عقب‌نشینی عراق،‌ کیفیت ضمانت اجرایی قطعنامه 598 و آنچه که باعث پایان جنگ تحمیلی و بازگشت اسرا شد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.   پذیرش ناکافی برا قطعنامه در هفتمین سال دفاع مقدس و پس از مقاومت دلاورانهٔ مردم ایران، شورای امنیت سازمان ملل در ۲۹ تیر ۱۳۶۶ (۲۰ ژوئیه ۱۹۸۷) قطعنامه ۵۹۸ را به تصویب رساند؛...

ادامه مطلب

دو روایت از نقش شعبان جعفری در انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی

فعالیت‌های سیاسی شعبان جعفری در اواخر دهه ۱۳۲۰

دو روایت از نقش شعبان جعفری در انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی

روایت اول: در یکی از اسناد مربوط به فعالیت‌های انتخاباتی نامزدهای دوره شانزدهم مجلس شورای ملی، درباره شعبان جعفری آمده است:«سیدعلی بهبهانی و [سیدمحمدصادق] طباطبایی شروع به فعالیت انتخاباتی نموده و مبلغ چهارهزار تومان و یک اتوبوس در اختیار شعبان معروف به «بی‌مخ» گذاشته‌اند. مشارالیه هم در خیابان‌ها اشخاص را صدا نموده، در اتوبوس سوار نموده، جهت ریختن آراء به جلوی صندوق‌های انتخاباتی...

ادامه مطلب

اشکالات حکم زاهدی به روایت مصدق در دادگاه

اشکالات حکم زاهدی به روایت مصدق در دادگاه

سازمان‌های جاسوسی انگلیس و آمریکا با همکاری سرلشکر زاهدی، با بهانه‌گیری از نفوذ کمونیست‌ها، در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دولت مصدق را سرنگون کردند. نهضت ملی نفت شکست خورد، زاهدی نخست‌وزیر شد و شاه بازگشت. در نیمه‌شب 25 مرداد، سرهنگ نعمت‌الله نصیری، به اتکای تانک و با حکمی از سوی شاه به منزل مصدق مراجعه کرد و مصدق در قبال حکم واصله، رسید داد. آنگونه که مصدق خود بعدا در دادگاه مدعی شد، هم حکم به دستخط شاه...

ادامه مطلب

روابط سرّی شعبان جعفری با سازمان‌های صهیونیستی ایران

روابط سرّی شعبان جعفری با سازمان‌های صهیونیستی ایران

شعبان بی‌مخ سال ۱۳۳۸ «از طرف جامعه یهودی‌ها» و به واسطه حبیب‌الله القانیان دعوت شد تا به فلسطین اشغالی سفر کند. سفر بعدی شعبان جعفری به فلسطین اشغالی در سال ۱۳۵۱ بود.

ادامه مطلب

اولین اقدام جهانی ایران علیه اسرائیل

اولین اقدام جهانی ایران علیه اسرائیل

حضرت امام خمینی در روز ۱۶ مرداد ۱۳۵۸ در پیامی آخرین جمعه ماه رمضان را به‌عنوان روز قدس نام‌گذاری کردند. اولین راهپیمایی روز قدس هم در روز ۲۶ مرداد همان سال برگزار شد. آنچه در ادامه می‌خوانید، روایتی از برگزاری اولین راهپیمایی روز قدس در جمهوری اسلامی ایران است.    خطر یک موجود غاصب در مردادماه ۱۳۵۸ حضرت امام در پیامی آخرین جمعه ماه رمضان را روز قدس نامیدند: «بسم‌الله الرحمن الرحیم /...

ادامه مطلب

نقش نفت در کودتای ۲۸ مرداد

نقش نفت در کودتای ۲۸ مرداد

با سرنگونی مصدق، راه برای حل «مسئله نفت» به شیوه مطلوب غرب هموار شد. دولت کودتای زاهدی به سرعت مذاکرات را با نمایندگان شرکت‌های نفتی آغاز کرد. نتیجه، امضای قرارداد کنسرسیوم در سال ۱۳۳۳ بود که به گفته مصطفی علم، عملاً دستاوردهای نهضت ملی شدن نفت را نابود کرد.

ادامه مطلب

از طائف تا جنگ 33 روزه

از طائف تا جنگ 33 روزه

روایتی از پیشینه طرح خلع سلاح حزب‌الله لبنان

۲۳ مردادماه یادآور پیروزی حزب‌الله لبنان در جنگ ۳۳ روزه است؛ نبردی که پس از دوره‌ای از فشارهای سیاسی گسترده برای خلع سلاح این جنبش آغاز شد. حدود یک‌سال و نیم پیش از این جنگ، این فشارها به اوج خود رسیده بود.

ادامه مطلب

چرا رضاخان به زیارت کربلا رفت؟

چرا رضاخان به زیارت کربلا رفت؟

مگر رضاخان پس از استحکام پایه سلطنتش، هرگونه عزاداری برای امام حسین علیه السلام را ممنوع نکرد؟ پس چرا در دوره نخست وزیری و در روزهایی که تدارک تغییر سلسله قاجار به پهلوی را می‌داد، به زیارت کربلا رفت؟ برای این پرسش، باید به روزهای نخست همان سال بازگشت.

ادامه مطلب

نفوذی ساواک در بیت مرجع مشهد

نفوذی ساواک در بیت مرجع مشهد

نقش اصلی مورد انتظار ساواک از نوغانی، ایفای نقش به عنوان قاصد و نماینده مورد اعتماد آیت‌الله میلانی بود. مهم‌ترین عملکرد ثبت‌شده‌ی فرات در اسناد، به مأموریت او در سال ۱۳۴۴ بازمی‌گردد که با اختلال در انتقال پیام آیت‌الله میلانی به حضرات آیات گلپایگانی، مرعشی و شریعتمداری، نگذاشت برای ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ برنامه هماهنگی در سالگرد گرفته شود.

ادامه مطلب

روایت محسن کنگرلو از انفجار رستوران خوانسالار

روایت محسن کنگرلو از انفجار رستوران خوانسالار

امام‌ فرموده‌ بودند که‌ در حد آماده‌ شدن‌ نظامی، اشکالی‌ ندارد. آماده‌ باشند ولی‌ دیدگاه‌ امام‌ اصلا مبارزه‌ مسلحانه‌ نبود.

ادامه مطلب

ماجرای تجدید محاکمه منافقین در تابستان 1367 چه بود؟

ماجرای تجدید محاکمه منافقین در تابستان 1367 چه بود؟

مصاحبه اختصاصی با حجت‌الاسلام فلاحیان وزیر اسبق اطلاعات

حجت‌الاسلام فلاحیان، طی سالهای 1368 تا 1376، دومین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی ایران بود. پیش از آن نیز در دوران مرحوم ری‌شهری(اولین وزیر اطلاعات کشور) معاونت امنیت را برعهده داشت و ریاست دادسرای ویژه روحانیت را هم در کارنامه دارد.  در گفتگوی پیش رو، سعی بر آن بود که ابعاد کمتر مطرح شده از او سوال شود و او نیز با صراحت همیشگی، پاسخ گفت.     شما در پایه‌گذاری دستگاه اطلاعاتی کشور نقش داشتید، از...

ادامه مطلب

زنان 57 به چه چیز اعتراض داشتند؟

زنان 57 به چه چیز اعتراض داشتند؟

تاکید بر حجاب سلاحی شده‌بود برای تشخص بخشیدن به هویت اجتماعی زن دیندار و حتی بسیاری از زنانی که موافق حجاب نبودند این ابزار را برای مبارزه سیاسی انتخاب می‌کردند.

ادامه مطلب

کودتایی برای زنده‌ماندن روح قرارداد ۱۹۱۹

کودتایی برای زنده‌ماندن روح قرارداد ۱۹۱۹

در اسفند ۱۲۹۹، کودتایی با حمایت انگلستان در ایران به وقوع پیوست که به دنبال آن سیدضیاءالدین طباطبایی به ریاست دولت رسید. اطلاعیهٔ مشهور سید ضیاء در هشتم اسفند، که در ظاهر پر از شعارهای عدالت‌خواهانه و پوپولیستی بود، از لغو قرارداد ۱۹۱۹ میان ایران و انگلستان خبر می‌داد. اما آنچه پشت پرده می‌گذشت، چیزی کاملاً متفاوت بود. اسناد باقی‌مانده نشان می‌دهد که لغو این قرارداد، بیشتر از اینکه اقدامی...

ادامه مطلب

پیشینه زنگزور در عصر رضاشاه

پیشینه زنگزور در عصر رضاشاه

تبادل مرزی ۱۳۱۰ شمسی میان ایران و ترکیه و پیامدهای استراتژیک آن

حسن بهشتی پور - در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۱۰ شمسی (۲۳ ژانویه ۱۹۳۲ میلادی)، با تصمیم نابخردانة رضا شاه به بهانة حل اختلاف‌های موجود بین ایران و  ترکیه «پیمان تعیین حدود مرزی» به امضا رسید و در جریان آن منطقه مهم و استراتژیک قره‌سو از خاک ایران به ترکیه واگذار شد. این تبادل مرزی که در ظاهر گامی در جهت تثبیت مرزها و بهبود روابط دو کشور بود، در واقع به نفع ترکیه و به زیان منافع بلندمدت ایران تمام...

ادامه مطلب

شاه چه کسی را برای کودتا نسبت به زاهدی ترجیح می‌داد؟

شاه چه کسی را برای کودتا نسبت به زاهدی ترجیح می‌داد؟

هندرسون سفیر آمریکا در ایران به وزارت امور خارجه آن کشور نوشته است: «تردیدهایم دربارۀ تمایل شاه به پشتیبانی از هر شخصیت نیرومندی به عنوان جانشین، مصدق از آن رو افزایش یافته است که به طور موثق اطلاع یافته ام که روز گذشته شاه همچنان با زاهدی مخالفت میکرده و هنوز در پی یافتن راهی برای ارسال پیام به سفیر،[اللهیار] صالح است تا ببیند آیا این شخص نخست وزیری را می پذیرد یا خیر؟»

ادامه مطلب

روایت مداخله شوروی و انگلیس در تولد پهلوی

روایت مداخله شوروی و انگلیس در تولد پهلوی

تهران، در واپسین روزهای سلطنت قاجار، فقط پایتخت یک کشور بحران‌زده نبود. دو امپراتوری بزرگ، بریتانیا و شوروی، در این شهر برای تصاحب آینده ایران صف‌آرایی کرده بودند. سفارت‌هایشان پرجنب‌وجوش بود. هر دیدار دیپلماتیک، معنایی فراتر از ادب معمول داشت و پشت هر لبخند، رقابتی بی‌صدا در جریان بود. دودمان قاجار در حال فروپاشی بود. اما قدرت‌های جهانی، سقوط آن را فقط یک تغییر داخلی نمی‌دانستند. هرکدام...

ادامه مطلب


1
2
3
4
5
6
7
...
154
155
156