رضاخان
خلع سلطنت قاجار و بسترسازی برای به قدرت رساندن خاندان پهلوی موضوعی بود که در دوره پنجم مجلس شورای ملی صورت گرفت.
سید حسن مدرس یکی از برجسته‌ترین مخالفان سیاسی رضاخان بود. مخالفت‌های صریح و بی‌پرده وی در برابر رضاخان، بارها او را در معرض تهدیدات، ضرب و شتم و حتی سوءقصد قرار داد. او به‌عنوان یکی از صداهای مهم در عصر تسلط بیگانگان بر ایران، همواره بر ضرورت استقلال سیاسی تأکید داشت. به‌واقع، مواضع و فعالیت‌های او نشان‌دهنده اعتقاد عمیق او به «سیاست موازنه عدمی» و نفی قدرت‌های سلطه‌گر بود.
رضاخان، برای اینکه قوام‌السلطنه نتواند رقیب او در مسیر نخست‌وزیری باشد، وی را متهم به شرکت در توطئه‌ای علیه جان خود کرد و دستگیر نمود. این اتهام زمینه تبعید قوام‌السلطنه را فراهم کرد و عملاً او را از صحنه رقابت کنار زد.
در فضای پس از استیضاح، مطبوعات طرفدار رضاخان از ضرورت استقرار دیکتاتوری سخن به میان می‌آوردند و بدون هیچ پرده پوشی، وزیر جنگ را دیکتاتور موردنظر خود معرفی می‌کردند.
ایلات و عشایر در تاریخ ایران از جمله عناصر تأثیرگذار در قدرت و سیاست بودند. آن‌ها همواره جزئی از نیروهای نظامی دولت برای مقابله با تخاصم خارجی به‌شمار می‌آمدند. در دوران معاصر، خاصه از دوره مشروطه تا تأسیس حکومت پهلوی، عوامل گوناگونی در بازیگری عشایر دخیل شد. ورود نیروهای استعماری و دخالت دولت‌های خارجی در ایران، همهٔ عناصر جامعهٔ ایرانی از جمله عشایر را درگیر کرد. بنابراین، هم دولت‌ها و هم...
«از روز اول که من یادم است -شماها جوانید یادتان نیست- از روز اولی که رضاشاه کودتا کرد، کودتایی بود که با دست انگلیس‌ها بود! خود انگلیس‌ها هم بعد از اینکه این رفت، در رادیو دهلی گفتند که (من خودم شنیدم) ما رضاشاه را آوردیم، و لیکن خیانت کرد، بردیمش!»(امام خمینی(ره)؛ ۱۹ مهر ۱۳۵۷) «وقتی اصل آقای شاهش[محمدرضا پهلوی] را می‌بینی، آن را هم متفقین اینجا گذاشتند. خودش گفت این را که «متفقین صلاح...
روزنامه اطلاعات؛ ۹ مهرماه ۱۳۲۰ گزارش وینستون چرچیل نخست‌وزیر انگلیس درباره اوضاع ایران پس از شهریور ۱۳۲۰
در سال ۱۹۲۶، سپرده‌های رضاخان در بانک‌های خارجی به چنان سطحی رسیده بود که شخص شاه نیز انکار آن را ضروری دید. هافمن فیلیپ (Hoffman Philip)، وزیرمختار آمریکا، به اعلامیه‌ای نظامی مورخ ۲۹ آوریل ۱۹۲۶، یعنی فقط چند روز بعد از تاجگذاری رضاشاه، می‌کند که «هرگونه سپرده‌گذاری از سوی شخص شاه و یا اعضای خانواده سلطنتی در بانک‌های خارجی یا داخلی را شدیداً تکذیب و، بدین ترتیب، افسران ارتش را اکیداً از...
اولین و آخرین‌بار در خرداد ۱۳۱۳، رضا پهلوی برای نخستین و آخرین بار خاک ایران را به مقصد ترکیه ترک کرد. سفری که در ظاهر برای تحکیم روابط با جمهوری نوپای ترکیه به دعوت مصطفی کمال آتاتورک انجام شد، اما در باطن، آغازگر مجموعه‌ای از تحولات ژرف در ساختار سیاست خارجی و ژئوپلیتیک ایران بود. این سفر نه تنها سرآغاز تغییرات فرهنگی و اجتماعی در داخل کشور شد، بلکه با تغییر در حدود مرزها، بهای سنگینی برای...
: محمدتقی تقی‌پور نویسنده و پژوهشگر حوزه صهیونیسم، از جمله محققانی است که سال‌هاست در حوزه صهیونیسم و یهودشناسی کارهای تحقیقاتی متعددی انجام داده است. کتاب‌هایی چون «استراتژی پیرامونی اسرائیل»، «سازمان‌های یهودی و صهیونیستی در ایران»، «ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل»، «پَس پرده هولوکاست»، «ایران و اسرائیل در دوران سلطنت پهلوی»، «توطئه جهانی؛ پژوهشی...
پس از کودتای سوم اسفند، خودروها مصادره شدند، سید ضیاء رولزرویس متعلق به نصرت الدوله را برای رضا خان کنار گذاشت و آن دیگری را برای خودش تصویر فوق متعلق به کتاب "رضانام تا رضاخان" در صفحه ی 369 اثر "هدایت الله بهبودی" و چاپ "موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی" است
رضاخان تحت امر فرماندهان قزاق، دو سفر نظامی پیاپی به آذربایجان کرد. در سفر اول گلوله های شصت نیر خود را به سوی مشروطه خواهان شلیک کرد و در سفر دوم به سمت مشروطه ستبزان . تصویر فوق متعلق به کتاب "رضانام تا رضاخان" در صفحه ی 335 اثر "هدایت الله بهبودی" و چاپ "موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی" است
ظاهراً در ابتدای امر رضاخان فقط به شکل ظاهری خود متکی بود که عبارت است از قدی بلند و هیکلی نسبتاً تنومند. با این حال ظاهراً او فاقد اعتماد به نفس لازم بود و همیشه در پشت سرش کسانی وجود داشتند که به شکلی مرئی و نامرئی حمایتش می‌کردند و رضاخان به پشت‌گرمی آنان بود که عملیات خود را پیش می‌برد؛ و در غیر این صورت از جماعت کناره می‌گرفت. رضاخان حتی بعدها هم مردی بود گوشه‌گیر و به عبارت بهتر مردی شناخته...
«سیاست تفرقه انداز و حکومت کن» عمده‌ترین ابزار استعمار و امپریالیزم کهنه‌کار جهانی شناخته شده است، اما همین سیاست، در مناطقی مثل ایران که از موقعیت ژئوپلیتیک خاصی بهره می‌گیرد، گاهی موجب اشکال می‌شود، هم‌چنان که قبل از حکومت رضاخان، کنترل خان‌ها و فئودال‌های محلی در ایران، وزارت خارجه انگلستان را سخت به زحمت انداخته بود. حتی رضاخان در اولین سفرش به خوزستان می‌گوید «می‌روم تا...
ترجمه از روزنامه نمره ۱۰۲۵ «زاریا ووستوک» منطبعه تفلیس از ۱۱ نوامبر ۱۹۲۵ [برابر با ۲۰ آبان‌ماه ۱۳۰۴] «مقصود ایران و افکار انگلیسی‌ها» روزنامه ایزویستیا در مسکو از ۱۰ نوامبر تحت عنوان فوق می‌نویسد: انقلاب ایران پیشرفت می‌کند؛ چنانچه در ۲۰ سپتامبر انقلاب شده، در ۲۱ اکتبر [احمد] شاه را خلع و رضاخان را موقتا ً به ریاست حکومت تعیین نمودند، در ۳ نوامبر هم انتخابات مجلس مؤسسان شروع شد. باری...
میلسپو در کتاب ۱۹۴۶ خود [=آمریکاییان در ایران] گوشه‌هایی از حکومت وحشت رضاشاه را شرح می‌دهد. او می‌نویسد که رضاشاه «هزاران نفر را حبس کرده و صدها نفر را کشته بود، و بعضی‌ها را با دست‌های خودش به قتل رسانده بود.» در نتیجۀ این حکومت وحشت، «بر دل مردم ترس افتاده بود. به هیچ‌کس نمی‌شد اعتماد کرد؛ و اَحدی جرأت اعتراض یا انتقاد نداشت... شواهد فراوان و متأسفانه مجاب‌کننده‌ای نیز نشان می‌داد که...
کودتای 21 فوریه 1921 افسر گمنامی به نام رضا را وارد عرصه سیاست کرد. وی در 22 فوریه 1921 دو «اعلامیه» منتشر ساخت. بیوگرافی کوتاهی که در آوریل سال 1923 آماده شد، پیش‌زمینه خوبی از رضا شاه پهلوی آینده ارائه می‌کند: «در سال 1876 در سوادکوه مازندران در خانواده‌ای فقیر متولد شد. پدرش ایرانی و مادرش از مهاجرین قفقازی بود که زادگاه او پس از توافقنامه ترکمنچای به دست روس‌ها افتاد (1828). در 16 سالگی وارد ارتش...
مطبوعات روز گشایش مجلس مؤسسان را پانزدهم آذرماه ۱۳۰۴ نوشتند و از حضور ۷۵۰ نفر در آن مراسم خبر دادند(۱) و تشریفات حرکت «موکب مسعود والاحضرت اقدس دامت عظمته» را از خانه‌باغ‌اش تا تکیه دولت به آگاهی رساندند.(۲) روز یا روزهایی پیش از آغاز به کار مجلس مؤسسان، نظام‌نامه داخلی(۳) آن به دست کسانی که باید موادی از متمم قانون اساسی را برای پادشاهی رضاخان تغییر می‌دادند، رسانده شد. این نظام‌نامه، که به...
