مقالات
از «طوفان» تا مرگ در زندان

از «طوفان» تا مرگ در زندان

روایتی از سیر مبارزات سیاسی فرخی یزدی

25 مهر 1318، درگذشت میرزا محمد فرخی یزدی در زندان اعلام شد؛ شاعر و روزنامه‌نگاری که شجاعت بیان در دوره خفقان شهره بود.

ادامه مطلب

روایت آمریکا از ارزان تمام شدن کودتای ۱۲۹۹ برای انگلیس

روایت آمریکا از ارزان تمام شدن کودتای ۱۲۹۹ برای انگلیس

انگلیسی بودن یا نبودن کودتای رضاخان در سوم اسفند ۱۲۹۹، در سال‌های اخیر بارها به بحث گذاشته شده است. روایت دیپلمات‌های آمریکایی که به لحاظ راهبردی به انگلستان نزدیک بودند، تردیدها را کنار خواهد زد. خاصه زمانی که این روایت‌ها در اسناد رسمی همان زمان آمده باشد. مقاله «اوضاع سیاسی ایران از قرارداد ۱۹۱۹ تا کودتای ۱۲۹۹، به روایت دیپلمات‌های آمریکایی» به قلم دکتر محمدقلی مجد بر اساس چنین...

ادامه مطلب

روایت حاج احمد خمینی از استعفای دولت بازرگان

روایت حاج احمد خمینی از استعفای دولت بازرگان

تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸، نقطه‌عطفی در مسیر انقلاب اسلامی بود؛ رخدادی که پرده از اختلاف عمیق میان رویکرد انقلابی مردم و گرایش‌های لیبرال دولت موقت برداشت. مهندس مهدی بازرگان، نخست‌وزیر دولت موقت، که گمان می‌برد امام خمینی با استعفای او مخالفت خواهد کرد، یک روز پس از این واقعه از سمت خود کناره‌گیری کرد. اما برخلاف انتظار بازرگان و اعضای نهضت آزادی، امام بلافاصله استعفا را پذیرفت و...

ادامه مطلب

شورای انقلاب؛ پیدایی تا فرجام

شورای انقلاب؛ پیدایی تا فرجام

۱۴ آبان ۱۳۵۷ امام خمینی در پیامی که از اقامتگاه خود در نوفل‌لوشاتو پاریس برای آقای سیدمحمد حسینی بهشتی صادر کرد، خواستار معرفی سریع افرادی برای تأسیس شورای انقلاب شد. در پیام امام خمینی خطاب به آقای بهشتی چنین آمده است: بسمه‌تعالی - پس از اهدای سلام و تحیت، وقت دارد سپری می‌شود و من خوف آن دارم که با‌‌ ‌‌عدم معرفی اشخاص، مفسده پیش آید. بنا بود به مجرد آمدن ایشان (م.ط)‌‌ - مقصود مرتضی مطهری است -...

ادامه مطلب

روایتی از دستگیری و تبعید امام خمینی در آبان ۴۳

روایتی از دستگیری و تبعید امام خمینی در آبان ۴۳

با شکل‌گیری قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، نفوذ و نقش امام خمینی (ره) در بیداری ملت ایران بیش از پیش آشکار شد. حکومت پهلوی که از این بیداری به شدت نگران بود، در آبان ۱۳۴۳ تصمیم گرفت امام را بازداشت و به تبعید بفرستد. از همین رو، شب سیزدهم آبان، نیروهای امنیتی رژیم پهلوی به خانهٔ امام یورش بردند. پس از دستگیری، امام خمینی با مراقبت‌های شدید به تهران منتقل و از آنجا به ترکیه تبعید شدند. این اقدام حکومتی با مقاومت...

ادامه مطلب

نقش آیت‌الله اصفهانی در بازآفرینی اقتدار دینی شیعه در عصر رضاشاه

نقش آیت‌الله اصفهانی در بازآفرینی اقتدار دینی شیعه در عصر رضاشاه

آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی، از برجسته‌ترین فقهای قرن چهاردهم هجری و زعیم حوزه علمیه نجف، نه‌تنها در عرصه فقه و زعامت دینی، بلکه در میدان سیاست و اجتماع نیز حضوری فعال داشت. او که پس از تبعید از عراق در پی مخالفت با سلطه انگلیس مدتی در ایران اقامت کرد، با احیای حوزه‌های علمیه و سامان‌دهی فعالیت‌های تبلیغی، روح تازه‌ای در کالبد تشیع دمید. آیت‌الله اصفهانی در کنار مبارزات خود با استعمار در عراق، نسبت به سیاست‌های ضد‌دینی رضاشاه (در ایران) نیز واکنش نشان داد و از نهضت علمای اصفهان حمایت کرد. نفوذ علمی و سیاسی او چنان بود که تصمیم‌ها و فتاوایش می‌توانست مسیر تحولات ایران و عراق را دگرگون سازد.

ادامه مطلب

روایتی متفاوت از انقلاب دوم

روایتی متفاوت از انقلاب دوم

تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام، یکی از مهمترین وقایع تاریخی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود که امام خمینی آن را «انقلابی دیگر» نامیدند. این اقدام، پس از دهه‌ها همچنان محل بحث میان تحلیلگران است و آمریکا تلاش کرده است روایت‌ خود را حتی به برخی از دانشجویان حاضر در آن اقدام، بقبولاند.

ادامه مطلب

روایتی از دیدار یاران امام با طیب حاج رضایی

روایتی از دیدار یاران امام با طیب حاج رضایی

تیرباران طیب حاج رضایی و یکی از هم فکران وی توسط سربازان رژیم پهلوی در زندان

ادامه مطلب

تلاش سازمان سیا برای بازسازی نفوذ در ایران پساانقلاب

تلاش سازمان سیا برای بازسازی نفوذ در ایران پساانقلاب

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مأموران سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) به دنبال احیای نفوذ ازدست‌رفتهٔ خود در ایران برآمدند. آن‌ها راه‌حل این اتفاق را شکل‌دهی به ائتلافی از نیروهای «میانه‌رو» می‌دانستند؛ مجموعه‌ای متشکل از روحانیان، سیاستمداران و نظامیانی که با گفتمان انقلاب اسلامی فاصله داشتند، در این پروژه می‌توانستند منافع واشنگتن را تأمین کنند. حزب جمهوری خلق مسلمان به رهبری...

ادامه مطلب

در حاشیه‌ تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «ایستگاه خیابان روزولت»

در حاشیه‌ تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «ایستگاه خیابان روزولت»

تقریظ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر کتاب «ایستگاه خیابان روزوِلت»

ادامه مطلب

نقش محوری آیت‌الله قاضی در سال‌های اول نهضت امام

نقش محوری آیت‌الله قاضی در سال‌های اول نهضت امام

آغاز مبارزه و هجوم به طالبیه خاطرات متعدد از سوابق مبارزاتی آیت‌الله قاضی حکایت دارد، اما یکی از نخستین شواهد ثبت‌شده از فعالیت‌های او به نوروز سال ۱۳۴۲ بازمی‌گردد. هنگامی که خبر تحریم عید نوروز آن سال توسط ایشان به مردم تبریز اعلام شد، این اقدام چنان حساسیتی در ساواک ایجاد کرد که در دوم فروردین همان سال، همزمان با حمله به مدرسه فیضیه قم، مأموران شهربانی به مدرسه طالبیه تبریز یورش...

ادامه مطلب

نقش محوری آیت‌الله قاضی در سال‌های اول نهضت امام

نقش محوری آیت‌الله قاضی در سال‌های اول نهضت امام

آغاز مبارزه و هجوم به طالبیه خاطرات متعدد از سوابق مبارزاتی آیت‌الله قاضی حکایت دارد، اما یکی از نخستین شواهد ثبت‌شده از فعالیت‌های او به نوروز سال ۱۳۴۲ بازمی‌گردد. هنگامی که خبر تحریم عید نوروز آن سال توسط ایشان به مردم تبریز اعلام شد، این اقدام چنان حساسیتی در ساواک ایجاد کرد که در دوم فروردین همان سال، همزمان با حمله به مدرسه فیضیه قم، مأموران شهربانی به مدرسه طالبیه تبریز یورش...

ادامه مطلب

در الجزایر میان بازرگان و برژینسکی چه گذشت؟

در الجزایر میان بازرگان و برژینسکی چه گذشت؟

دهم آبان 1358 هنگام بازگشت مهدی‌بازرگان و ابراهیم‌یزدی از مراسم بیست‌و‌پنجمین سالگرد استقلال الجزایر، مشخص شد آنها در حاشیه این مراسم و پیش از ملاقات با رئیس‌جمهور الجزایر، به صورت محرمانه و به مدت یک ساعت و 25 دقیقه با «برژینسکی» مشاور امنیت‌ملی کارتر ملاقات و مذاکره کرده‌اند.

ادامه مطلب

آخرین گام انگلیس در گذار قدرت از قاجار به پهلوی

آخرین گام انگلیس در گذار قدرت از قاجار به پهلوی

خلع سلطنت قاجار و بسترسازی برای به قدرت رساندن خاندان پهلوی موضوعی بود که در دوره پنجم مجلس شورای ملی صورت گرفت.

ادامه مطلب

طالقانی پس از آزادی از زندان چه گفت؟

طالقانی پس از آزادی از زندان چه گفت؟

رفت و آمد مردم و احزاب و گروه‌ها به منزل ایشان باعث شد تا وی اهل خانه خود را به محلی دیگر منتقل کرده و منزلش را به ستاد ارتباط با مردم تبدیل کند.

ادامه مطلب

پیوند تاریخی میان کفر قاسم و جنگ غزه

پیوند تاریخی میان کفر قاسم و جنگ غزه

بازخوانی تاریخی جنایات ساختاری رژیم صهیونیستی در فلسطین

در تاریخ معاصر فلسطین و سرزمین‌های اشغالی، تصویری از جنایت و مقاومت در کنار هم نقش بسته است؛ تصویری که از اولین روزهای اشغال تا امروز، استمرار یک سیاست مشخص را نشان می‌دهد: سیاست حذف و پاک‌سازی جمعیت بومی و مهندسی ترس و ارعاب به‌عنوان ابزار قدرت. هر حادثه، هر فاجعه و هر کشتاری، در یک نقطه‌ زمانی نیست و حلقه‌ای از زنجیره‌هایی است که از دهه ۱۹۴۰ تا امروز امتداد یافته است. به بهانه سالروز قتل عام...

ادامه مطلب

پروژه‌های رضاخان علیه مدرس: از ترور تا نامه جعلی

پروژه‌های رضاخان علیه مدرس: از ترور تا نامه جعلی

سید حسن مدرس یکی از برجسته‌ترین مخالفان سیاسی رضاخان بود. مخالفت‌های صریح و بی‌پرده وی در برابر رضاخان، بارها او را در معرض تهدیدات، ضرب و شتم و حتی سوءقصد قرار داد. او به‌عنوان یکی از صداهای مهم در عصر تسلط بیگانگان بر ایران، همواره بر ضرورت استقلال سیاسی تأکید داشت. به‌واقع، مواضع و فعالیت‌های او نشان‌دهنده اعتقاد عمیق او به «سیاست موازنه عدمی» و نفی قدرت‌های سلطه‌گر بود.

ادامه مطلب

نخست وزیری برای بسترسازی کودتا

نخست وزیری برای بسترسازی کودتا

در تهران، فتح الله اکبر کاندیدای مورد نظر آیرونساید و نورمن برای رییس الوزرایی ایران بود. او در حقیقت مأموریت داشت تا زمینه های لازم برای ورود نیروی قزاق را به تهران مهیا کند. کودتا روز سوم اسفند روی داد؛ لیکن تمهید مقدمات آن از مهرماه آن سال شروع شده بود. 

ادامه مطلب

«عملیات خشم فوری» آمریکا علیه پابرهنگان کارائیب

«عملیات خشم فوری» آمریکا علیه پابرهنگان کارائیب

چهارم آبان سال ۱۳۶۲، ایالات متحده آمریکا با عملیاتی با نام رمز «عملیات خشم فوری» به گرانادا، کشور جزیره‌ای کوچکی در دریای کارائیب، یورش برد. 

ادامه مطلب

دلیل مضاعف ترس از سخنرانی ضدکاپیتولاسیون امام خمینی

دلیل مضاعف ترس از سخنرانی ضدکاپیتولاسیون امام خمینی

در اواخر دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۰ خورشیدی، نارضایتی عمومی از وضعیت کشور حتی به گزارش‌های محرمانه ساواک نیز راه یافته بود. این گزارش‌ها که به محمدرضا شاه ارائه می‌شد، حاکی از ناخرسندی گسترده مردم و حتی نظامیان بود. برای نمونه، در یکی از این اسناد به نقل از یکی از مستشاران آمریکایی به نام مارتین آمده بود: «اخیرا بنابر آنچه استنباط می‌شود برخی از ارتشی‌ها نسبت به هیأت مستشاری آمریکایی در...

ادامه مطلب


1
2
3
...
156
157
158