مقالات
در طول حیات محمدرضا پهلوی ، هیچ گاه دو روز او با هم برابر نبود و در یک سیر انحطاطی همواره امروزش از دیروز بدتر بود . باید توجه داشته باشیم که شاه پس از کودتای 28 مرداد با شاه پس از شهریور 20 فرق می کرد و محمدرضای سال 42 با پهلوی سال 32بسیار تفاوت داشت. او در سالهای دهه 20 که هنوز ایران در اشغال متفقین بود و مردم به جان آمده از دیکتاتوری رضاخانی برای او تره هم خرد نمی‌کردندگهگاه با رجال دینی و ملی نیز...
پیر سالینجر، خبرنگار آمریکایی که زمانی سخنگوی مطبوعاتی جان کندی بود، در یک برنامهٔ تلویزیونی گفته است دیوید راکفلر و هنری کسینجر باعث گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران شده‌اند. مسئولیت به گردن آن‌هاست، چون آنها بودند که به محمدرضا پهلوی اجازه دادند برای عمل جراحی پا به آمریکا بگذارند؛ عملی که به نحوی می‌شد در مکزیک هم انجامش داد. این گفته‌ها بیماری وحشتناک شاه را بار دیگر بر سر...
از زمان پیروزی نهضت مشروطیت مرگ هیچ یک شاهان ایران، در داخل کشور به وقوع نپیوسته و آنان عموماً در خارج از کشور در تبعید و در به دری مرده‌اند. محمد‌علی شاه قاجار که در 28 دی 1285 متعاقب مرگ پدرش مظفرالدین شاه تاجگذاری کرد در کشاکش جنبش مشروطه روز هفتم مهر 1288 از طریق بندر انزلی به روسیه گریخت و از آنجا راهی اروپا شد و در 16 فروردین 1303 به بیماری دیابت در 54 سالگی در پاریس درگذشت. 6 سال بعد فرزند او...
محمدرضا فرزند رضاخان پهلوی، چهارم آبان 1298 در تهران به دنیا آمد. او سالهای کودکی را در ایران گذراند و در 1306 در 8 سالگی به ولایتعهدی برگزیده شد. سال اول ابتدایی را در تهران گذراند و سپس در 1310 برای ادامه تحصیل عازم سوئیس شد. پس از بازگشت از سوئیس در 1315 مقدمات ازدواج وی فراهم شد و در 1318 با فوزیه خواهر ملک فاروق پادشاه مصر ازدواج کرد. این ازدواج دوامی نداشت و محمدرضا پس از چندی فوزیه را طلاق داد و با ثریا...
* طرح مسئله در منطقة بازار تهران، سمتِ غربِ امامزاده سیّد ولى و نزدیک مسجد خازن الملک، زمینى گود و مخروبه[1] قرار داشت که به صورت قطعه‌اى متروک و بى‌صاحب در آمده و «سالهاى دراز... بایر افتاده بود»[2] و طوّافها و ذغال فروشها از آن به عنوان انبار بهره مى‌گرفتند.[3] به گفتة یک شاهد عینى که «مکرّر از آنجا عبور» کرده است: زمین مزبور به مرور زمان «بر اثر عدم توجه اولیاى امور به وضع کثیفى...
تا ۴۰ سال پیش ایران رسماً مدعی حاکمیت بر مجمعالجزایر بحرین در خلیجفارس بود. این مجمعالجزایر نه با توسل به شورش و اعتصاب، جنگ، قرارداد و معاهده بلکه با توطئه و دسیسه انگلستان و چراغ سبز دولت وقت ایران مبنی بر همهپرسی (که در عمل انجام نشد) در بحرین در سال ۱۳۴۹ از پیکره ایران جدا شد. نویسندة این مقاله کوشیده است با بیان حقوق ایران بر بحرین، چگونگی حضور و دخالت انگلستان در بحرین و به تبع آن...
ایران پس از صفویان حکومتهای گذرا و ناپایداری را تجربه کرد که به تمامی مشغول جنگهای خارجی و یا خانگی شد و هرگز فرصت ثبات و دوام نیافت. افشاریان و زندیان دوره کوتاهی از تاریخ حکومتهای ایران را به نام خود ثبت کردند که هرگز به استقرار سلسله‌ای با دوام و متمرکز نینجامید که قدرتهای محلی را کاملاً تابع خود کند و یا این تابعیت را استمرار بخشد. در این زمان، ایران کشوری بحران‌زده و نیمه ویران...
....اسفندیارخان در سال 1265ق در سرزمین بختیارى متولد شد. وى پسر حسینقلى‌خان ایلخانى ــ فرزند جعفرقلى‌خان ــ بود. جد بزرگ او معروف به حیدر کور از کدخدایان یکى از طوایف لرستان بود. ولى به دلایلى چند به سرزمین بختیارى آمده و به طایفه خدر سرخ پناهنده شده و در نزد آنها به شبانى پرداخته بود. بعد از مدتى طایفه‌اش به مکان اختفاى وى پى‌بردند و براى بازگرداندن او به طایفه تلاش کردند. لیکن حیدر که...
* شیخ، آماج اتهامات ....ماجراى فروش زمین به بانک استقراضى، تنها موردى نیست که حاجى شیخ فضل‌اللّه در آن، به ارتباط و سازش با روسها متهم شده است. سناتور ملکزاده، حاج شیخ فضل‌اللّه را ـ در طول مشروطة اول و استبداد صغیر ـ به داشتن رابطه با روسها! متهم مى‌کند[1] و اساساً تواریخ مشروطه، پر از این گونه اتهامات به شیخ است: یحیى دولت آبادى، فعالیت شیخ در عصر مشروطه را ناشى از دو چیز...
«کالدول» وزیر مختار آمریکا در تهران در دوره رضاشاه، دو هفته پس از کودتای رضاخان، در 20 اسفند 1299 (21 مارس 1921) طی گزارشی به وزارت خارجه کشورش راجع به یکی از اعلامیه‌های سیدضیاء الدین طباطبایی رئیس‌الوزرا نوشت: «مفتخرم به ضمیمه این گزارش ترجمه اعلامیه‌ای را که رئیس‌الوزرای جدید، سیدضیاءالدین به تاریخ 26 فوریه 1921 منتشر کرده است، برای شما ارسال کنم. چند روز پیش وی متصدی امور...
بحرین سرزمین مرواریدهای درخشان و چشمههای آب شیرین در طول ساحل غربی خلیج فارس واقع است. این سرزمین از پانصد سال قبل از میلاد مسیح جزئی از خاک اصلی ایران و پایگاه کشتیهای پادشاهان ایران بوده است. این سرزمین، تاریخی کهن و پرفرازونشیب داشته است. بحرین از سرزمینهای ثروتمند خلیج فارس محسوب میشود؛ همین رونق و ثروت موجب شده که بسیاری از کشورها چشم طمع به این سرزمین داشته باشند و به تبع این ویژگی...
در ماه مه 1901، یک تبعه انگلیس به نام ویلیام ناکس دارسی، امتیاز شصت سالهای برای حق انحصاری اکتشاف، استخراج، و تصفیه فراورده‌های نفتی، و همچنین حق انحصاری احداث خط لوله نفت در کل ایران بجز پنج استان شمالی هم‌مرز روسیه را به دست آورد. حوزه این امتیاز مساحتی در حدود 400 هزار مایل مربع از خاک ایران را در بر می‌گرفت. «در عوض، صاحب امتیاز [دارسی] موافقت نمود که مبلغی معادل 20 هزار لیره [در...
حسین قلى خان ایلخانى پسر بزرگ جعفرقلى‌خان، مادرش بى‌بى شاه‌پسند دختر على صالح‌خان است. حسینقلى‌خان در سال 1252ه ق متولد شد. او بعد از کشته شدن پدرش و پس از مدتها معارضه با عمویش کلبعلى‌خان ناچار شد در سن بیست سالگى به خدمت منوچهرخان معتمدالدوله حاکم اصفهان درآید، منوچهرخان در همان ایام جهت سرکوبى محمدتقى‌خان به منطقه بختیارى لشکرکشى کرده بود، او با حمایت...
انتشار چند سند از پرونده ساواک احمد شاملو برای اولین‌بار: شاملو خطاب به ساواک: از اینکه متهم به عضویت حزب توده هستم احساس آدمی را دارم که تا گلو در لجنزاری فرورفته باشد / دفاع رئیس ساواک از شعرخوانی شاملو، کسرایی و ابتهاج در کاخ جوانان موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی به مناسبت دوم مرداد، سالروز درگذشت احمد شاملو، نخستین بار اسنادی از پرونده ساواک او را منتشر می‌کند: سند اول: بخشی از...
در رژیم سلطنتی ایران قدرت سیاسی در شخص شاه متمرکز بود. رژیم شاه تصمیم می گرفت و فرمان صادر می‌کرد، دولت، مجلس، و دادگستری جزء ابزاری برای اجرای منویات و اراده ملوکانه نبودند و وراثت و انتصاب دو اصل اعمال قدرت بود. بعد از کودتای 28 مرداد محمدرضا شاه است که تصمیم می‌گیرد چه کسی وزیر باشد و یا چه کسی نماینده مجلس، به عبارت دیگر بعد از این زمان است که دیکتاتوری بلامنازع شاه آغاز می شود. در این...
رضاخان 11 و به روایتی 12 فرزند داشت که نخستین پسرش ، محمدرضا بعد از او به سلطنت رسید. محمدرضا پس از فرار از ایران و سقوط رژیمش،به سرعت تنها شد و سران رژیمهای مصر و اردن و مغرب و مقامات امریکا دست از حمایتش برداشتند. او در سال 1359به دنبال گذراندن دوره سخت بیماری سرطان، دهها میلیارد سرمایه هایی را که از ایران برده بودبرای خانواده اش باقی گذاشت.سرنوشت دیگر برادران وخواهران تنی و ناتنی محمدرضا نیز خالی...
پس از پایان جنگ اول نفت در خلیج فارس، 1991/1268ش، دولت امارات متحده عربی خواهان واگذاری جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از سوی ایران به امارات شد. پس از آن در بیانیه‌های پایانی اکثر سازمان‌های همکاریهای منطقه‌ای اعراب شامل شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب، این درخواست تکرار شده بود. حال آنکه از نظر دولت ایران مسئله جزایر در سال 1971م/1350 خاتمه یافته بود و سوءتفاهمات موجود در روابط دو...
حجت‌الاسلام کافی پس از اقامه نماز صبح در مسجد شیروان هنوز 30 کیلومتر از شهرستان قوچان فاصله نگرفته بودند که اتومبیل آنها دچار سانحه شده و وی در این حادثه جان باخت. بستگان وی پس از اطلاع از حادثه به قوچان آمده و همان روز جنازه وی را به مشهد برده و در مسجد جعفری‌ها قرار دادند. با انعکاس این خبر در مطبوعات، جمعیت زیادی خود را آماده تشییع پیکر وی نمودند. خصوصاً اینکه بسیاری سانحه تصادف را توطئه ساواک...
در بهار سال 1956م و پس از خاتمه بحران کانال سوئز، وزارت دفاع بریتانیا با انتشار کتاب سفید، پایان سربازگیری در کشور و تمرکز مجدد قوای نظامی انگلیس را در اطراف کشور و اروپا اعلام کرد. در 16 اکتبر 1964م، حزب کارگر به رهبری هارولد ویلسون در انگلستان به قدرت رسید. از این تاریخ، نزاع همگانی در مورد راهبرد آینده بریتانیا در حفظ نیروهای نظامی خود در سرزمینهای شرق کانال سوئز شدت بیشتری...
سرلشکر عبدالکریم ایادی در سال 1296 هجری شمسی از پدر و مادری بهائی در محلۀ یهودیان شیراز متولد شد. پدرش از رهبران برجستۀ فرقۀ بهائیت و از خواص و «ایادی» عباس افندی رهبر بهائیان بود که به «ایادی امراله» شهرت داشت. نام خانوادگی ایادی برگرفته از شهرت یاد شده است. از مادر ایادی با نام منیره خانم نیز به عنوان یکی از زنان مبلغ بهائی و «ایادی امر» یاد و اضافه کرده اند که وی به روابط ناسالم و...
