مداخلات روسی
اشاره
روابط تاریخی روسها با ملت ایران را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد. دوره تزارها مشحون از دخالت آنان در امور داخلی ایران بود. در نتیجه جنگهای آن زمان، تعدادی از شهرهای ایران به تصرف روسها درآمد و عهدنامه‌های گلستان و ترکمنچای به این اشغالگری رسمیت بخشید. در دوره اتحاد جماهیر شوروی علاوه بر آنکه این مداخلات خاتمه نیافت و حوادث سالهای جنگ دوم جهانی موید آن بود، پدیده کمونیسم نیز خطر جدیدی بود که حاکمیت ملی ایران را تهدید می‌کرد. پس از پیروزی انقلاب و در جریان جنگ تحمیلی، روسها حامی صدام بودند. اما پس از سقوط صدام به تدریج خصومت‌های گذشته علیه ملت ایران را کنار نهادند.
«گذرستان» حاضر فرازهایی از مداخلات روسها در ایران در دوره قاجار را مورد بررسی قرار داده است
«اوژن اوبن» سیاستمدار و دیپلمات فرانسوی از نوامبر 1905 تا ژوئن 1907 سمت سفارت کشورش را در تهران بر عهده داشته و از جمله انقلاب مشروطیت ایران را از نزدیک شاهد بوده است. کتاب «ایران امروز» حاصل تحقیقات وی درباره ایران طی مدت زمانی است که عهده‌دار سفارتخانه کشور خود در تهران بوده است. او طی این مدت به شهرهای مختلف ایران سفر کرد و وضعیت زندگی مردم را مشاهده نمود. مقاله زیر بخشی از کتاب مذکور...
....مشاهدات کلی «موری» (از سفارت آمریکا در تهران) در گزارش مورخ 4 نوامبر 1925 از این قرار است: حرکات «مردمی» در چند هفتة گذشته عمدتاً متوجه مجلس بوده است. به دلیل فقدان رهبری مناسب در این نهاد، که اخیراً امتناع دو تن از نامزدها از قبول ریاست آن وضعیت حاد‌ّتری پیدا کرده است، به دلیل مخالفت‌های قابل توجه ولی سازمان‌نیافتة با نقشه‌های رئیس‌الوزرا، و همینطور به دلیل بی‌رغبتی...
برای ایران پیامد شکست در دوره دوم جنگ با دولت توسعهطلب روسیه مذاکرات صلحی به وساطت بریتانیا بود که به عقد معاهده ترکمنچای بین ایران و روسیه انجامید. در این مذاکرات صلح یکی از موضوعات مورد اختلاف طرفین موضوع حقوق ایران در دریای مازندران بود. پافشاری ایران شکست خورده در جنگ بر حقوق خود در آن دریا به شناسایی بخشی از آن از سوی سنت پترزبورگ منجر شد که در فصل هشتم معاهده ترکمنچای بدین شرح...
روابط دیپلماتیک میان ایران و انگلیس از 1212 ق./ 1798 با اعزام مهدیعلی‌خان حشمت جنگ از طرف حکومت هند به ایران آغاز شد. آمدن این شخص به ایران برای آن بود تا فتحعلی‌شاه را قانع کند که به زمانشاه درانی پادشاه قدرتمند افغانستان اعلان جنگ بدهد تا توجه او از هند، به ایران معطوف شود. قبل از آن که مهدیعلی‌خان به تهران برسد، ناپلئون با لشکرکشی به مصر، به شکل جدی‌تر مستعمره انگلیس یعنی مصر را مورد...
در سال 1906 حزب لیبرال بر حزب محافظه‌کار غلبه کرد و اکثریت پارلمانی را از آن خود ساخت. بحث تعیین منطقه نفوذ با روسیه به شکل جدی‌تری مطرح گردید. رایس وزیرمختار جدید انگلیس در تهران، معتقد بود تعیین منطقه نفوذ باید توأم با استقلال و یکپارچگی و تقسیم برابر امکانات اقتصادی و بازرگانی ایران بین دولتین باشد. رایس می‌گفت باید به زمامداران ایران نشان داده شود قرارداد برای حفظ تمامیت ارضی کشورشان...
درست در روزهای پایانی عمر مجلس دوم، تهدید عظیم ناشی از اولتیماتوم روسها، ایران و تمامیت ارضی آن را به مخاطره افکند. از آنجا که «درباریان و مجلس ملی که درست واقف به مواقف عصر» نبودند؛[1] به طور طبیعی زمینه نقض استقلال کشور را فراهم ساختند. این بزرگ‌ترین فاجعه تاریخی کشور بود که زمامداران قوم هیچ تحلیل و تبیین مشخصی از وضعیت زمان خود نداشتند؛ از ترکیب نیروهای بین‌المللی و آرایش...
یکی از مهمترین وقایع دوره مشروطیت ایران، اولتیماتوم روسیه بود که به دنبال تحریکات اقلیت دمکرات مجلس روی داد. در این دسیسه تاریخی دمکراتها همراه با شرکتهای فراملیتی و نیز متحدان داخلی آنها نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای عهده‌دار بودند. تحرکات وسوسه‌انگیز دمکراتها با همراهی و همسویی جناحی از محافل سیاسی انگلستان شکل گرفت که برای بسترسازی فضا به منظور سرمایه‌گذاریهای شرکتهای...
ایران پس از صفویان حکومتهای گذرا و ناپایداری را تجربه کرد که به تمامی مشغول جنگهای خارجی و یا خانگی شد و هرگز فرصت ثبات و دوام نیافت. افشاریان و زندیان دوره کوتاهی از تاریخ حکومتهای ایران را به نام خود ثبت کردند که هرگز به استقرار سلسله‌ای با دوام و متمرکز نینجامید که قدرتهای محلی را کاملاً تابع خود کند و یا این تابعیت را استمرار بخشد. در این زمان، ایران کشوری بحران‌زده و نیمه ویران...
روز دهم فروردین 1291 هجری شمسی، آستان قدس رضوی یکی از جنایات نابخشودنی استعمار روس را شاهد بود. در این روز بارگاه حضرت ثامن‌الحجج توسط نظامیان اشغالگر روسیه که درکشاکش نهضت مشروطه برای مبارزه با قیام مردم و سرکوب نهضت به شهرهای ایران تعرض کرده بودند، گلوله‌باران شد. مقاله زیر گزارش لحظه به لحظه این حادثه است.یکی از موجبات بمباران آستان قدس رضوی مخالفت روسها با استخدام مورگان شوستر (Morgan Shuster)...
* شیخ، آماج اتهامات ....ماجراى فروش زمین به بانک استقراضى، تنها موردى نیست که حاجى شیخ فضل‌اللّه در آن، به ارتباط و سازش با روسها متهم شده است. سناتور ملکزاده، حاج شیخ فضل‌اللّه را ـ در طول مشروطة اول و استبداد صغیر ـ به داشتن رابطه با روسها! متهم مى‌کند[1] و اساساً تواریخ مشروطه، پر از این گونه اتهامات به شیخ است: یحیى دولت آبادى، فعالیت شیخ در عصر مشروطه را ناشى از دو چیز...
اشغال ایران هرچند با هجوم نیروهای روس و بریتانیایی رقم خورد اما منافع میان‌مدت و درازمدت ناشی از آن به سود ایالات متحده امریکا تمام شد. از شهریور ۱۳۲۰ به بعد، برای نزدیک به چهار دهه، دولت امریکا به نحوی اساسی و جدایی‌ناپذیر درگیر امور ایران شد و به تدریج به مهمترین متحد سیاسی و نظامی محمدرضا پهلوی در سالهای سلطنتش بدل شد، هرچند پیش از اشغال ایران و در دوران پهلوی پدر نیز می‌شد ردی...
درتاریخ چنین آمده است که حمله نظامی به ساختمان مجلس شورای ملی در 1287 توسط نظامیان روسیه و به خواست مؤکد محمدعلی شاه قاجار صورت گرفته و هدف سرکوب جنبش مشروطه بوده است. براساس آنچه که در تاریخ آمده، انگلیسیها در آن زمان خود را حامی مشروطه‌طلبان وانمود ساخته و سفارت خود را مأمن و پناهگاه آنان برای در امان ماندن از گزند نیروهای دولتی محمدعلی شاه و نظامیان روس حامی وی قرار داده بودند...
اگرچه نخستین حزب رسمی کمونیستی ایران تا سال 1920.م تأسیس نشده بود، بسیاری از سوسیال‌دموکرات‌های حزب «سوسیال‌دموکراتیک ایران»، (Persian Social Democratic) که به حزب «مسلمان همّت» (Muslim Himmat) وابسته بودند، در سال 1916.م سازمانی به‌وجود آوردند که عدالت نامیده می‌شد و منعکس‌کننده طبقه کارگری ایرانی در باکو بود. این سازمان، پس از انقلاب بلشویکی، به طرز فزاینده‌ای فعال شد و تأثیر مهمی در...
کنسول آمریکا در 25 آگوست 1927 گزارش می‌کند که «طبق شایعات، اختلاف نظر ایران و روسیه بر سر شیلات [شمال] قرار است با مشارکت مساوی دو کشور در ماهیگیری حل شود. آقای فلِسنر می‌گوید که از آقای مهدی قلی هدایت، رئیس‌الوزرا، شنیده است که به زودی قراردادی به همین مضون میان دو کشور امضا خواهد شد.»[1] این قرارداد در 1 اکتبر 1927 به امضا رسید، که انتقادهای زیادی در پی داشت. در 19 اکتبر 1927،...
بانک استقراضی در 1308 ق، اندکی پس از بانک شاهنشاهی، تأسیس شد. پولیاکف (Poliakov) از اتباع روسیه، تأسیس آن را به ناصر‌الدین شاه پیشنهاد داد؛ ناصر‌الدین شاه که علاقة زیادی به پولیاکف داشت، اجازه تأسیس شرکتی را صادر کرد که به معاملات رهنی بپردازد و امور بانکی را نیز بر عهده داشته باشد. به موجب مفاد امتیاز‌نامه، ناصر‌الدین شاه به پولیاکف، رایزن عمومی (جنرال کنسول) ایران، و روشر (Roscher) و عده‌ای...
آیت‌الله حاج‌سیدعبدالحسین لاری،[0] از رهبران فکری و سیاسی نهضت جنوب و از جمله شخصیت‌های مبارز در حوزه فعالیتهای ضداستعماری و به ویژه ضدانگلیسی محسوب می‌شود. درباره جایگاه سیاسی و فکری این روحانی بزرگ در جنبش مشروطیت، تحقیقات بسیاری انجام شده و رسالات متعدد سیاسی او به چاپ رسیده است. یکی از فرازهای مهم زندگانی او، در مبارزات سیاسی و قلمی او علیه انگلستان نمایان می‌شود. به عبارت...
پژوهشگران تاریخ همواره بر آن بوده اند که با استفاده از اسناد و مدارکی که در دسترس‌شان بوده است راهی به گذشته بیابند و از اوضاع مردم آن روزگار آگاهی یابند. از آنجا که بیشتر نویسندگان و مورخان پیشین بر چگونگی گذران مردم توجهی نداشته‌اند و این امور نزد آنان اهمیت چندانی نداشته است، دستیابی به این اطلاعات همواره برای محقق با دشواری همراه بوده است. بخشی از مجموعه اسناد موجود در سازمان اسناد...
ایران سرزمین کهن که از دیرباز در پهنۀ جهان به خوبی درخشیده بود و سالیان سال پس از تهاجمات و غارتگریهای اقوام همچنان سرافراز ایستاده بود، مقارن با قرن 20 در میدان رقابت و کشاکش دو قدرت بزرگ جهانی که در شمال ایران و مرزهای جنوبی صاحب نفوذ بودند، قرار گرفت. این کشاکش دو قدرت بزرگ جهانی گرچه سالها قبل از مشروطه به دلیل بروز رقبای تازه وارد در صحنۀ بین المللی، جهت حفظ منافع استعماری منجر به تجدید نظر...
میرزا علی‌آقا ثقة الاسلام فرزند حاج میرزاموسی ثقهالاسلام، در ماه رجب سال 1277 ق در تبریز دیده به جهان گشود و زیر نظر و مراقبت پدر به تحصیل علوم شرعی و مشی در طریقه روحانیت کوشید. پس از آنکه علوم مقدماتی فارسی وعربی را آموخت، ازدواج نموده به سال 1300 ق با همسر خود به عتبات عالیات رهسپار شد و در حوزه درس شیخ محمد‌حسین فاضل اردکانی و شیخ زین‌العابدین مازندرانی به تکمیل معارف اسلامی پرداخت تا به...
بی تردید بررسی نقش رجال سیاسی در آغاز و انجام جنگ های ایران و روس و دیگر حوادث دورۀ قاجار، به معنای نفی عوامل تأثیرگذار و سرنوشت ساز دیگر نیست. به ویژه در جنگ دوم ایران و روسیه، سیاست های توسعه طلبانه رهبران آن کشور و شیطنت های رقیب آن یعنی انگلیس، نباید از نظر دور داشته شود. اما در بحران های این چنین، مردان سیاست پیشه با ایفای نقش های حساس خود در عرصه دیپلماسی و با در نظر گرفتن منافع ملی، نه خواست...
به دنبال وقوع انقلاب شوروی در اکتبر 1917 و ناآرامیها و اغتشاشات متعاقب آن روابط تجاری ـ اقتصادی ایران با آن کشور سخت دچار بحران شد و این روند با نوساناتی چند تا سالهای نخست دهه 1920م/1300ش ادامه یافت. در این فاصله زمانی بسیاری از تجار و بازرگانان ایرانی که پیش از آن با روسیه روابط تجاری داشتند سخت ضربه دیدند. به همین دلیل بلافاصله پس از امضای قرارداد مودّت میان ایران و شوروی در 26 فوریه 1921 که در روابط...
از سال 1216 هـ . ش که نخستین روزنامة فارسی زبان در ایران به نام کاغذ اخبار از سوی میرزا صالح شیرازی منتشر شد تا انقلاب مشروطه (1285 هـ . ش) دوره تأسیس و تکوین مطبوعات ایران است. در این دوره شمار نشریات و روزنامه‌ها کم‌کم افزایش یافت و به موازات گسترش فعالیت مطبوعاتی، دولت درصدد کنترل مطبوعات برآمد و بدین ترتیب نهاد سانسور شکل گرفت. از انقلاب مشروطه تا تثبیت قدرت رضاشاه فعالیتهای مطبوعاتی ایران...
ایرج اسکندری دبیر کل پیشین حزب توده ایران نوشته است: «... عقیده من این بود که ما باید حزبی تشکیل بدهیم که دارای پروگرام حداقل دموکراتیک بوده و جنبه ضد استعماری داشته باشد... دوستان از من سؤال کردند در این صورت چه اسمی به نظر تو می‌رسد؟ گفتم یک اسم عامی که در عین حال اگر خواسته باشیم بتوانیم از آن به معنای کمونیستی هم استفاده کنیم و چون لغت توده در نظرم بود و می‌بایستی داخل توده کار بکنیم، گفتم...
مرتضی قلی‌خان اقبال‌السلطنة ماکوئی (سردار ماکو)، از طایفة بیات ماکوئی بود. این خاندان، در اواخر دورة صفویه به این ناحیه کوچانده شدند و بتدریج توانستند نقش مهمی در تحولات این منطقه از ایران ایفا کنند و حکومت موروثی این ناحیه را به دست آورند. اقبال‌السلطنه بعد از مرگ پدرش تیمور‌پاشاخان (حکومت 1291 ـ 1316ق.)، به حکومت این ناحیه رسید و وارث اقتدار و ثروت خاندان خویش در این منطقه گردید. او در...
داستان تولد و بزرگ شدن خرس بزرگ روسیه در همسایگی ایران متأسفانه یکی از رنج‌آلودترین و تلخ‌ترین داستان‌هایی است که ایرانی می‌تواند آن را گوش کند؛ زیرا طی مدت حدوداً چهارصدساله‌ای که روسیه به‌وجود آمد و رشد کرد، ایران نیز حرکت معکوس با آن، یعنی روزبه‌روز کوچک‌تر و ضعیف‌تر شدن، را آغاز و ادامه داد تا اینکه روسیه به ابرقدرت، و ایران به منطقۀ تحت نفوذ تبدیل شد و روابط آنها به رابطۀ...
خاطرات امان‌الله اردلان، نماینده مجلس شورای ملی از جنگ جهانی اول حرکت از طهران روز هفتم محرم‌الحرام یک هزار و سیصد و سی و چهار (۱۳۳۴) قمری هجری (فصل پاییز) عقرب ۱۲۹۴ شمسی هجری از دفتر مجلس شورای ملی اطلاع دادند جلسه فوق‌العاده مجلس تشکیل می‌شود. من در آن موقع وکیل کرمانشاهان بودم و به مجلس رفتم. عده‌ای از آقایان نمایندگان در اطاق تنفس نشسته بودند، من هم مثل سایرین روی صندلی لم داده...
شاپور والی‌پور از عناصر حزب توده و مسئول حزب در دو شهر یزد و اصفهان در سالهای منتهی به کودتای 1332 بوده که با مشاهده فساد، جنایت و خیانت‌های حاکم بر حزب، از آن جدا شد. از آنجا که او از نزدیک و بی‌واسطه شاهد وقایع عجیبی در حزب بوده که بعضا بسیار تکان‌دهنده و عبرت‌آموز است، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در زمان حیات وی گفتگویی را با او ترتیب داد که گزیده آن را می‌خوانید: چگونه به حزب...
میرزا علی‌آقا ثقة‌‌الاسلام تبریزی روحانی بزرگ عصر مشروطه پس از آغاز نهضت مشروطیت، در صف حامیان آن درآمد. وی تلاش کرد مردم را به آثار حکومت ملی آشنا کرده و اساس حکومت مشروطه را با فلسفه و مفهوم حکومت در اسلام تطبیق دهد. او در همان حال، مردم را از تندروی و افراط بر حذر داشته و پیوسته مجاهدان آذربایجان را به آرامش و ملایمت دعوت می‌کرد. اشغال آذربایجان توسط قوای روس در دوران...
امتیاز تأسیس و فعالیت بانک استقراضی روس در اول شوال 1307/ 31 (اردیبهشت 1269/21 مه 1890) توسط ناصرالدین‌شاه به ژاک پولیاکف از اتباع روسیه تزاری، واگذار شد. مدت امتیاز 75 سال تعیین شده بود. اما این فرصت هرگز پیش نیامد و به دنبال پیروزی انقلاب سوسیالیستی ـ کمونیستی در شوروی (اکتبر1917)، دولت نوپای انقلابی شوروی به فعالیتهای بانک استقراضی روس در ایران پایان داد و طی فصولی از قرارداد 26 فوریه 1921 (7 اسفند 1299/ 17...
در طول دوران مشروطه دوم، روسها با عجله و گستاخی تمام، در پی تسخیر و بلع ایران بودند و انگلیسیها نیز (طبق مفاد قرارداد 1907، که مرزهای هند را از تجاوز روسها پاس می‌داشت) با «سکوت» بلکه «همدلی» خویش، دست ارتش تزاری را در تجاوز به شمال ایران (از آذربایجان گرفته تا خراسان) باز گذارده بودند. مع الاسف، بستگی آشکار برخی از ارکان رژیم مشروطه همچون حسینقلی خان نواب (وزیر خارجه وقت) به انگلیس، سیاستِ...
گفت وگوی مظفر شاهدی با دکتر حسین آبادیان پیرامون جنگهای ایران و روس □ با تشکر و قدردانی از حضرتعالی که قبول زحمت فرموده و در این گفت و گو شرکت کردید، به عنوان اولین سؤال لطفاً دیدگاه و نگرش کلی خود را پیرامون رخدادهای ناگواری که تحت عنوان «جنگهای ایران و روس» اشتهار پیدا کرده است بیان فرمایید. سلسله نبردهایی که در سالهای 1218 تا 1228 و 1241 تا1243 هجری قمری در منطقة قفقاز صورت گرفت و در تاریخهای...
مخابرات حضوری خوانین بختیاری سردار محتشم، سردار فاتح(1) و امیرحسین خان(2) پسر سردار ظفر با حضور در تلگرافخانه اصفهان، با صمصام‌السلطنه، سردار ظفر(3) و امیرجنگ(4) در تهران مخابرات حضوری به عمل آوردند. آقایان در تهران از طرف مسئولین دولت به آقایان در اصفهان امیدواری داده و اظهار نمودند که سردار جنگ(5) و سردار اشجع به تهران اعزام شوند. این دستور مقامات دولتی به آقایان سردار جنگ و سردار اشجع که در...
در زمان مظفرالدین‌شاه کم کم به دلیل تغییراتی که در اروپا ظاهر می‌شود سیاست روس و انگلیس در ایران به هم نزدیک می‌گردد و در همان حالی که آثار انقلاب مشروطیت در ایران ظاهر می‌شود، انگلیس علی‌الظاهر به حمایت از انقلاب مشروطیت و روسیه در مقابل آن قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی بین لرد کرزن وزیر خارجه انگلیس و کنت لامزدروف وزیر خارجه روس مذاکراتی با هدف نزدیکی مواضع دو کشور و تقسیم ایران میان...
پارک یا باغ اتابک، عمارتی بود در محله اعیان‌نشین تهران قدیم که توسط اتابک اعظم، صدراعظم مقتدر و مشهور قاجاریه برای سکونت شخصی ساخته شده بود اما ماجرای سر زبان افتادن «پارک اتابک» به دوران مشروطه باز می‌گردد. ماجرا از آنجا آغاز شد که روز شنبه ۷ ربیع‌الاول سال ۱۳۲۸ق در شب عید نوروز، جمعیت زیادی از مردم و رجال شهر تبریز از جمله یپرم‌خان ارمنی برای وداع با ستارخان و باقرخان جمع شدند و...
یکی از مهمترین دردسرهای سیاست خارجی حکومت رضاخان روابط با روسیه شوروی بود. ولی هنوز مسئله بازرگانی بین دو کشور و ترانزیت کالاهای ایرانی از خاک شوروی و نیز مسئله شیلات بحر خزر منحل نشده بود، بندر انزلی همچنان در اختیار روسها قرار داشت و یک ناوچه توپدار شوروی در آن بندر مستقر بود ودخالتهای سیاسی روسیه در امور داخلی ایران همچنان ادامه داشت. رضاشاه کشوری را از پیشینیان خود به میراث برده بود که هنوز...
طی سالهای حاکمیت سلسله قاجار، دولتهای انگلستان و روسیه نقش اصلی را در غارت منابع اقتصادی ایران بر عهده داشتند ولی از آغاز حاکمیت سلسله پهلوی، امریکا نیز به آنان پیوست و سه دولت در استفاده از خوان گسترده سرمایه‌های ایران از یکدیگر سبقت گرفتند. گرچه امریکائیها دیرتر به این شبکه پیوستند و فعالیتهای اقتصادی‌شان در ایران با مقاومتهائی از جانب روسیه و انگلستان روبرو شد ولی وجود بعضی سیاسیون و...
یکی از مشکلات دامنگیر ایران پس از مشروطیت، بحران مالی و اقتصادی بود. هرج‌ومرج و ناامنی بازرگانی، بر‌هم‌خوردگی معیشت سنتی ایرانیان، روی‌آوردن به زندگی شهری و نیز مشکلات ناشی از جنگ جهانی اول و حضور و رقابت قدرتهای اروپایی، عرصه را به‌قدری برای دولت و ملت ایران تنگ نمود که دولت به تکاپو برای استقراض افتاد. ماجرای اعطای وام از سوی روسیه و انگلیس، حکایتهای مفصل و جالبی از تاریخ معاصر ما را...
با پیروزی انقلاب بلشویکی در روسیه، مقامات جدید آن کشور به دلائلی چون کسب اعتبار منطقه‌ای، کاستن از دغدغه‌های مرزی، تمرکز قوا در رویاروئی با مخالفان داخلی و همچنین تفاوت ماهوی حکومت کمونیستی جدید با رژیم سرمایه‌داری تزارها، گام‌هائی در جهت لغو تحمیلات سیاسی و اقتصادی دولت ساقط شده تزاری بر ایران برداشت. گرچه این اقدامات به منزله پایان دخالتهای مسکو در امور داخلی ایران نبود، ولی با توجه...
حضور دو قدرت استعماری روسیه و انگلستان در ایران و اقدامات آنها داستان درازدامن در عین حال تأثیر انگیزی است که جهت شناسایی و نیز تحلیل وقایع تاریخ معاصر ایران می بایست از زوایای مختلف مورد مداقه قرار گیرد. یکی از علل اصلی اهمیت ایران برای انگلستان موقعیت استراتژیک این کشور بود که علاوه بر دارا بودن منابع سرشار مادی به عنوان حافظ و حائلی برای مستعمره زرخیز انگلستان یعنی هندوستان ارزشی مضاعف می...
سوم شهریور 1320، ایران به اشغال نیروهای نظامی روس و انگلیس درآمد. نیروهای شوروی از شمال و شرق و نیروهای انگلیس از جنوب و غرب، از زمین و هوا به ایران حمله کردند. این حادثه در کشاکش جنگ دوم جهانی رخ داد و این حمله حاصل سومین تبانی روسیه و انگلیس بود که به زیان حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران شکل می‌گرفت. قرن نوزدهم در پایان جنگهای طولانی روسیه با ایران، تبانی این کشور با انگلیس علیه ناپلئون در...
