تیمور بختیار
1

اشاره

تیمور بختیار، نخستین رئیس ساواک، نقش برجسته‌ای در تقویت حکومت پهلوی به‌ویژه پس از کودتای 28 مرداد 1332 داشت.  او پس از ازدواج محمدرضا پهلوی با ثریا اسفندیاری، به دلیل نسبت خانوادگی با ثریا، به درجه سرهنگی رسید و مدارج ترقی را به‌سرعت طی کرد. تیمور بختیار در سال ۱۳۳۳، تشکیلات زیرزمینی وسیع حزب توده را در ارتش، شهربانی و ژاندارمری کشف و شبکه افسران توده‌ای را به‌شدت سرکوب کرد. در مهر ۱۳۳۵ به درجه سرلشکری رسید. در اسفند ۱۳۳۵ به ریاست ساواک منصوب شد و از ۱۳۳۶ در کابینه‌های اقبال و شریف‌امامی، معاون نخست‌وزیر و رئیس ساواک بود. در ۱۳۳۸ به درجه سپهبدی ارتقاء یافت. اما مسافرت بختیار به آمریکا در بهمن ۱۳۳۹ شاه را از کودتای احتمالی بختیار نگران ساخت. در ملاقات بختیار با کندی موضوع گسترش سرسام‌آور فساد در هیئت حاکمه ایران و ناتوانی شاه در اداره مطلوب کشور مطرح شد. سرانجام بختیار در اواخر اسفند ۱۳۳۹ از ریاست ساواک برکنار و از کشور خارج شد. وی در خارج از کشور مبارزه با شاه را آغاز کرد و سرانجام در عراق توسط سازمانی که خود موسس آن بود ترور شد و به قتل رسید.

«پرونده» حاضر به زندگی‌نامه و عملکرد تیمور بختیار پرداخته است.


تیمور بختیار در کسوت فرماندار نظامی تهران

در هفتم دی ماه 1332

تیمور بختیار در کسوت فرماندار نظامی تهران

به بهانه انتصاب تیمور بختیار به فرمانداری نظامی تهران

با ورود ثریا اسفندیاری بختیاری به قصر شاه، سران ایل بختیاری به دربار راه یافتند و به تنی چند از آنان مقاماتی در دربار داده شد. از آن جمله پای سرهنگ دوم بختیار به دربار باز شد. بختیار که نسبت خانوادگی با ثریا همسر شاه داشت ظرف سه سال از 1332 تا 1335 از درجه سرهنگی به درجه سرتیپی و سرلشکری ارتقا یافت. بختیار در پایان سال 1333 چنان مورد توجه و عنایت شاه قرار گرفته بود که وقتی زاهدی در فروردین 1334 زیر بار نرفت...

ادامه مطلب

قول های آمریکایی ها، بدرد تیمور بختیار نخورد

نگاهی مختصر به زندگی تیمور بختیار

قول های آمریکایی ها، بدرد تیمور بختیار نخورد

وقتی چاقو دسته خود را می بُرد

تیمور فرزند سردار معظم بختیاری در سال 1296 شمسی در شهر کرد بدنیا آمد، تحصیلات ابتدایی خود را در اصفهان گذراند و برای ادامه تحصیل به همراه پسر عمویش شاپور بختیار عازم لبنان شد. وی در سال 1312 به فرانسه رفت و در دانشگاه سن سیر در رسته سواره نظام به ادامه تحصیل پرداخت و توانست در سال 1315 با درجه ستوان دومی از دانشگاه سن سیر فارغ التحصیل و سپس به عضویت ارتش ایران درآمد. در سال 1325 و 1331 در برابر نیروهای فرقه...

ادامه مطلب

تیمور بختیار قربانی جاه طلبی و وابستگی

پنجاهمین سالروز ترور تیمور بختیار توسط ساواک

تیمور بختیار قربانی جاه طلبی و وابستگی

قول های آمریکایی ها، بدرد تیمور بختیار نخورد

:  در ۱۶ مرداد ۱۳۴۹ مأموران عملیاتی ساواک  تیمور بختیار همکار پیشین خود را  در یک شکارگاه  واقع در استان دیاله و زیر نگاه چند محافظ عراقی  هدف گلوله قرار دهند، بختیار پس از زخمی شدن در این واقعه در بیمارستان الرشید بغداد بستری می‌شود. اما معالجات روی او تاثیری نداشت و سرانجام تیمور بختیار در اثر جراحات وارده  در ۲۵ مرداد ۱۳۴۹ درگذشت. این درواقع تنها عملیات ترور مخالفان توسط...

ادامه مطلب

تیمور بختیار شکارچی که خود شکار شد

در پنجاهمین سالروز ترور تیمور بختیار توسط ساواک

تیمور بختیار شکارچی که خود شکار شد

شانزدهم مرداد ماه پنجاهمین سالروز ترور تیمور بختیار توسط ماموران اعزامی ساواک به عراق در سال 1349 است. او پس از کودتای 1332 به عنوان فرماندار نظامی تهران نقش موثری در سرکوب مخالفان شاه ایفاء کرد و توانست اعتماد آمریکایی ها را جلب کند. به همین دلیل در اسفند 1335 به عنوان نخستین رئیس ساواک انتخاب شد. در طول حدود چهار سالی که ریاست ساواک را برعهده داشت نقش جنایتکارانه خود را به عنوان دستگیری ، شکنجه و در...

ادامه مطلب

گزارش ترور و مرگ تیمور بختیار به دست ساواک

گزارش ترور و مرگ تیمور بختیار به دست ساواک

نخست وزیری سازمان اطلاعات و امنیت کشور (س.ا.و.ا.ک) امنیت داخلی شماره : تاریخ: 10/6/48 [10/6/49] بولتن : ویژه درباره : مراجعت مهندس سهراب یاوری از مامورین ساواک از بغداد. این بولتن شامل ۵ برگ است به عرض رسید مهندس سهراب یاوری مقیم سوئد که به وسیله داود منشی زاده به تیمور بختیار معرفی شده بود و با ساواک همکاری دارد از طرف تیمور بختیار ماموریت داشت تعدادی دستگاه بیسیم و همچنین وسائل انفجاری...

ادامه مطلب

سپهبد تیمور بختیار

سالروز ترور تیمور بختیار در دیالی عراق

سپهبد تیمور بختیار

تیمور بختیار از مشاهیر ایران و اولین رئیس ساواک در حکومت محمدرضا شاه پهلوی بود که در دوره ریاست او شدیدترین روش‌های شکنجه مرسوم شد. حکومت با همین شیوه توانست مخالفان حکومت شاه را سرکوب کند . اما از قضای روزگار تیمور بختیاردر شانزدهم مرداد ماه 1349  به خاطر بلند پروازی هایش و اعتماد به آمریکایی ها بدست همکاران پیشین خودش در ساواک طی یک عملیات نفوذی در شکارگاهی در نزدیکی شهر دیاله عراق ترور...

ادامه مطلب

تلاش واهی تیمور بختیار برای نزدیک شدن به امام خمینی

تلاش واهی تیمور بختیار برای نزدیک شدن به امام خمینی

  روز دهم آذر 1348 تیمور بختیار اولین رئیس فراری ساواک که در عراق و در پناه رژیم بعث به سر می‌برد، توانست جزء همراهان استاندار کربلا وارد منزل امام خمینی شود. ولی امام کلمه ای با او سخن نگفت.   تیمور بختیار که در آن زمان سرگرم مبارزه با شاه بود با حمایت مقامات بعثی کوشش فراوانی به عمل آورد تا خود را به امام که محور اصلی مبارزه با رژیم شاه بود نزدیک کند و از طریق تظاهر به جلب حمایت ایشان بتواند...

ادامه مطلب

ساواک و قتل تیمور بختیار

ساواک و قتل تیمور بختیار

  روز 25 مرداد 1349 سپهبد تیمور بختیار اولین رئیس ساواک که روز 16 مردادماه جاری توسط یکی از اعضای نفوذی ساواک ترور شده بود، در بیمارستان الرشید بغداد درگذشت.   فعالیتهایی که بختیار جهت جذب ناراضیان شاه و متمرکز کردن آنها در جهت از بین بردن او انجام می داد، به خوبی می تواند عزم بختیار را در بدست آوردن قدرت نشان دهد. جالب توجه این بود که ساواک نیز تقریبا با شبکه وسیع منابع که در پیرامون بختیار...

ادامه مطلب

مرگ تیمور بختیار

مرگ تیمور بختیار

به : 316 تاریخ 2/6/49 از : 21 شماره : 2346/21 عصر شنبه وقتى خبر مرگ تیمور بختیار در روزنامه‌ها منتشر شد طلبه‌هاى مدرسه فیضیه که از ماجرا با اطلاع شدند بطرف روزنامه فروشى رفته و با خوشحالى خبر را میخوانند و شکر خدا را بجا میاوردند و اظهار مینمودند که مرد کثیف و خبیثى بود آه آن سیدهاى مظلوم امروز دامن این را گرفت و بیشتر طلبه‌ها نظر میدادند که دولت ایران در کشتن تیمور بختیار دست داشته است. نظریه شنبه : نظرى...

ادامه مطلب

معرفی کتاب تیمور بختیار به روایت اسناد

معرفی کتاب تیمور بختیار به روایت اسناد

تیمور بختیار به روایت اسناد به قلم منیژه صدری از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شد. زیاده‌خواهی‌های بختیار او را به نزدیکی بیشتری با آمریکایی‌ها سوق داد تا بلکه به مقام و موقعیت برتری دست یابد، لیکن مغضوب شاه شد و از ایران خارج گردید و با استقرار در عراق، مخالفت با رژیم پهلوی را گسترش داد و تلاشی بی‌سرانجام را آغاز کرد تا رهبری مخالفت‌ها را با شاه به‌ دست گیرد. رژیم بعثی عراق...

ادامه مطلب