شهید چمران
اشاره
شهید مصطفی چمران از فرماندهان ارشد سال‌های «دفاع مقدس» به شمار می‌رود. او در مرداد سال ۱۳۵۸ در آزادسازی شهر پاوه از اشغال ضد انقلاب نقش بسزایی ایفا کرد و در آبان همان سال وزیر دفاع شد. در اردیبهشت ۱۳۵۹ به عنوان نماینده امام خمینی(ره) به عضویت شورای عالی دفاع در آمد و در خرداد آن سال به نمایندگی مردم تهران وارد مجلس شورای اسلامی شد. چمران که بانی تشکیل «ستاد جنگ‌های نامنظم» در اهواز بود، در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ در جبهه دهلاویه به شهادت رسید.
«گذرستان» حاضر به بررسی شخصیت و مبارزات شهید مصطفی چمران پرداخته است.
حسین غمگین‌مقدم گفت: سرازیر کردن آب به سمت دشمن، ساخت موانع خورشیدی برای جلوگیری از حمله تانک‌ها و موشک اندازهای بازوکا، ساخت نخستین پل چوبی که بعد‌ها شکل تکمیلی آن در عملیات خیبر استفاده شد، از مهم‌ترین ابتکارات نظامی شهید چمران در ستاد جنگ‌های نامنظم بود. حسین غمگین‌مقدم از جمله همرزمان شهید مصطفی چمران است که در عملیات‌های مختلف ستاد جنگ‌های نامنظم بار‌ها حضور داشته و مجروح شده...
از اعلام بی‌طرفی ارتش تا اعلام تصفیه اساسی ارتش دو روزی بیشتر فاصله نبود؛ ارتش شاهنشاهی بی‌طرف ماند و این یعنی پیروزی انقلاب و دادن این تیتر فردای روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ به کیهان که «ارتش انقلاب شهر‌ها را آزاد کرد»؛ و اخباری از این دست که فرماندهان ارتش برکنار شدند و ستاد ارتش تحویل دولت بازرگان شد. هنوز این روزنامه نرفته، تیتر یک دیگری جای قبلی نشست که سرلشکر ولی‌الله قره‌نی رییس جدید ستاد ارتش...
دوره حضور مصطفی چمران در آمریکا یکی از پرتلاطم‌ترین برهه‌های زندگی اوست، چرا که این روح ناآرام و بی‌قرار ظواهر را می‌بیند اما دل به اعماق دارد. او بسان پرنده‌ای است در قفس که امکان رهایی ندارد. خواندن این دست‌نوشته‌ها به تحلیل چگونگی بریدن او از دنیای مدرن و رفتنش به جنوب لبنان کمک شایانی می‌کند. با نگاهی به یادداشت‌های چمران در ایران در اوان پیروزی انقلاب نیز می‌توان&zw...
سرهنگ ستاد عبدالرشید عبدالباطن رئیس واحد بازرسی گارد رئیس جمهوری عراقویژه نامه رازهای سوسنگرد سه دهه پس از شهادت دکتر چمران افشای اسنادی حاکی از آن است که بعثی ها ناکامی های خود را در سوسنگرد و... به سبب فرماندهی شهید چمران می دانستند.۲۹ سال پس از شهادت شهید دکتر مصطفی چمران شهید سرافراز جنگ های نامنظم و در ایام سالگرد شهادت این عبدصالح خدا، گوشه هایی از واقعیت های ایستادگی این مرد بزرگ آشکار...
با اینها به ملاقات امام نمی‌روم در تاریخ نگاری انقلاب اسلامی، همان گونه که در معرفی برخی از چهره ها به نسبت نقش و اهمیت‌شان در تاریخ انقلاب، اقدام شایسته‌ای صورت نپذیرفته است، چهره‌هایی نیز وجود دارند که در ظاهر از آنها زیاد یاد می‌شود اما در حقیقت سالی یک بار و آن هم در سالگرد شهادت یا وفاتشان مقداری بیشتر به آنها پرداخته می‌شود. اما نکته مهم آنجاست که در چگونگی معرفی این شخصیت ها نیز نواقص و...
دوران حضور دکتر مصطفی چمران در لبنان یکی از درخشان‌ترین دوره‌های زندگی اوست. نخست از آن جهت که تصویری روشن و حقیقی از مبارزی را به نمایش می‌گذارد که در راه عقایدش از همه چیز خود گذشت. دومین دلیل اهمیت این حضور، قرار گرفتن وی در کنار رهبر مشهور شیعیان لبنان، امام موسی صدر است. چمران در این دوران شیفته امام موسی می‌شود و در جریان شکل‌گیری حرکت المحرومین و شاخه نظامی آن، سازمان امل نقش کلیدی ایفا...
خاطرات رهبر انقلاب از آزادسازی سوسنگرد در سال 1359 روایت زیر به نقل از آیت الله خامنه‌ای، به مناسبت 26 آبان در سال 1359 سالگرد آزادسازی سوسنگرد، در برنامه «خاطرات جبهه» که در تاریخ سوم مهر ماه 1363 از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده است. متن کامل این خاطرات در تابناک منتشر شده است.ایشان در خاطرات خود نقل می کنند:" ... در جلسه شورای دفاع مطرح کردم که اگر شهر را بگیرند این بچه‌ها شهید خواهند شد....
: دو واژه "پاوه" و "چمران" با هم گره خورده اند گره تاریخی. پاوه را پیام امام خمینی (س)، سلحشوری مردم و پایمردی و تدبیر چمران آزاد کرد. بازخوانی خاطرات او، اوج چمران و عظمت نقش امام را به خوبی نشان می دهد. او در جایی می نویسد: "پاوه، داستان شورانگیزى است که حماسه‌ها خلق کرده، اسطوره‌ها از خود به یادگار گذاشته و شهادت‌ها و فداکارى‌هاى بى‌نظیرى را بر قلب خود ضبط کرده است و...
مصطفی چمران، از شخصیت‌های بارز انقلاب و از فعالین انقلابی در خارج از کشور بود. با گذشت قریب به سی سال از شهادتش، همچنان شاهد آن هستیم که برخی ابعاد فعالیت او مهجور واقع شده است. یکی از ابعاد مهم زندگی چمران، فعالیت‌های او در انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه برکلی در اواخر دهه ۴۰ و اوایل دهه ۵۰ است. بر این اساس «تاریخ ایرانی» برای آشنایی با فعالیت‌های این روشنفکر مبارز در دوره دانشجویی به سراغ محمد...
مسئول اسلحه و مهمات ستاد جنگ‌های نامنظم با به طرح‌های موفق شهید چمران در دفاع مقدس گفت: در روزهای نخست جنگ، ما مشکل کمبود گلوله خمپاره داشتیم و با خنثی‌سازی خمپاره‌ها، شهید چمران ایده ساخت آنها را ارائه کرد و با این اقدام نخستین قبضه خمپاره ۱۲۰ ساخته شد. کاظم زبرجدی، مدیر اجرایی بنیاد شهید چمران اظهار داشت: از همان روزهای نخستین انقلاب اسلامی و قبل از آغاز جنگ تحمیلی با دکتر چمران...
ویژه نامه شاگرد اول مدرسه عشق از نگاه من چمران فقط یکیست.یعنی فقط چمران مثل چمران بود.نمی‌دانم!شاید بعدا بیایند افرادی که بشوند "مثل چمران". ولی حالا من کسی را نمی‌شناسم که از دل خانه های فقیر نشین کوچه پس کوچه های بیروت سوخته تا قله های یخ زده کردستان حکایت گر دلاور مردی هایش باشد. نمی شناسم مردی را که دانشگاه بریکلی نامش را با عنوان شاگرد اول ثبت کرده باشد و در حالی که بورسیه حکومت...
دکتر آمد سمت جاده، روی کاغذ پاکت سیگار یادداشتی نوشت برای تیمسار فلاحی و برایش فرستاد: «اگر توپخانه ارتش به کار نیفتد تمام بچه‌هام و سوسنگرد را از دست می‌دهم» خودش هم آمد نزدیکی‌های سوسنگرد، سوسنگرد را این‌طوری از دست عراقی‌ها گرفتیم. 26 آبان ماه سالگرد حماسه بزرگ آزادسازی سوسنگرد است که در پی فرمان تاریخی امام مبنی بر اینکه "سوسنگرد باید تا فردا آزاد شود" بسیج رزمندگان اسلام و همت و...
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی از سخنان خود در دیدار با اساتید بسیجی دانشگاه‌ها با ذکر خاطراتی از شهید دکتر مصطفی چمران، این شهید را انسانی مؤمن، مجاهد، شجاع، بصیر، دانشمند، منصف، هنرمند، با صفا، اهل مناجات، دارای روحیه‌ای لطیف و بی‌اعتنا به نان، نام و مقام دنیا توصیف کردند که آن را می‌خوانید: اولاً این شهید یک دانشمند بود؛ یک فرد برجسته و بسیار خوش‌استعداد بود. خود ایشان...
در یکی از روز‌ها جهت پوشش خبری برنامه سمینار سراسری مراقبت‌های پرستاری در جراحی پلاستیک باید به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌رفتم. روی صندلی مورد نظرم نشستم. سمینار با اجرای تلاوت قرآن و سرود ملی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد، مجری برنامه اشعاری را خواند و در ادامه دبیر سمینار را جهت معرفی و آشنایی بیشتر برنامه بر روی جایگاه دعوت کرد، هنوز در افکارم ناخودآگاهانه تمام هوش و حواسم به آن شخصیت...
رئیس شورای اسلامی شهر تهران در آستانه سالگرد شهادت دکتر چمران گفت: او به آرزوی خود که شهادت بود رسید، همه چیز خود را داد و فدا کرد و هیچ چیز از خود باقی نگذاشت جز یک تفنگ و یک لباس خونین و یک اتاق و چند هزار جلد کتاب.نشست روز جوان به مناسبت میلاد با سعادت حضرت علی اکبر(ع) با سخنرانی مهندس چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران روز سه‌شنبه ۲۸ خردادماه در حسینیه الزهرای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی...
در سال 1311 شمسى در محله سرپولک واقع در خیابان 15 خرداد، بازار آهنگرهاى تهران در خانواده هاى مذهبى فرزندى به دنیا آمد که او را مصطفى نامیدند. وى دوران ابتدایى را در مدرسه انتصاریه در نزدیکى محله پامنار تهران گذراند و دوره متوسطه را در دبیرستان البرز و دراالفنون به پایان رسانید. او با ورود به دانشکده فنى الکترومکانیک تحصیلات عالى خود را آغاز کرد و به عنوان شاگرد اول از این دانشکده فارغ التحصیل و در...
به مناسبت سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران کسی که وصیت می کند آدم ساده ای نیست. بزرگترین مقامات علمی را گذرانده، سردی و گرمی روزگار را چشیده، از زیباترین و شدیدترین عشقها برخوردار شده، از درخت لذات زندگی میوه چیده، از هر چه زیبا و دوست داشتنی است برخوردار شده، و در اوج کمال و دارایی همه چیز خود را رها کرده و به خاطر هدفی مقدس، زندگی دردآلود، اشکبار و شهادت را قبول کرده است. به خاطر عشق است که...
از آن روز یعنی ۱۶ آذر ۱۳۳۲، ۹ سال می‌گذرد ولی وقایع آن روز چنان در نظرم مجسم است که گویی همه را به چشم می‌بینم؛ صدای رگبار مسلسل در گوشم طنین می‌‌اندازد، سکوت موحش بعد از رگبار بدنم را می‌لرزاند، آه بلند و ناله جان‌گداز مجروحان را در میان این سکوت دردناک می‌شنوم، دانشکده فنی خون‌آلود را در آن روز و روزهای بعد به رای‌العین می‌بینم. آن روز ساکت‌ترین روز‌ها بود و چون شواهد و آثار احتمال...
از کاخ سعدآباد تا جبهه سوسنگرد مهندس سیداحمد کاویانی در کسوت مسوول دفتر شهید به واکاوی و بررسی رابطه شهید دکتر مصطفی چمران با نهضت آزادی و جبهه ملی می‌پردازد و روزهای سخت نبرد چریک مبارز در سرزمین تَفدیده جنوب را در قامت معاون ستاد جنگ‌های نامنظم روایت می‌کند. ستاد جنگ‌های نامنظم چگونه بهوجود آمد؟ دکتر شهید چمران وقتی در سال ۵۷، بعد از پیروزی انقلاب وارد ایران شدند، با...
مهم‌ترین عامل در محبوبیت و اینکه از ایشان مردی به قامت تاریخ‌مان ساخت این بود که خودش هم عمل می‌کرد. یعنی با وجود اینکه سفارش می‌کرد خودش هم اول عمل می‌کرد. این بهترین شکل بود که بر روی بچه‌ها تأثیر می‌گذاشت. تاول‌های شیمیایی و ریه‌ای از دست رفته و رنجور، ترکش‌های به یادگار مانده و درد‌های ستون فقرات و سرفه‌های گاه و بی‌گاهش تمام خاطرات و سال‌های حضورش در دوران دفاع مقدس را برایت مرور...
مصطفی لبخند به لب داشت و من خیلی جا خوردم. فکر می‌کردم کسی را که اسمش با جنگ گره خورده و همه از او می‌ترسند باید آدم قسی‌القلبی باشد. حتی از او می‌ترسیدم اما لبخند او و آرامشش مرا غافلگیر کرد. مصطفی تقویمی آورد گفتم آن را دیده‌ام. گفت:از کدام تصویر آن خوشتان آمد؟ پاسخ دادم شمع شمع خیلی مرا متأثر کرد. با تأکید پرسید: «شمع؟ چرا شمع؟» اشکم بی‌اختیار بر روی گونه‌هایم لغزید. گفتم: «نمی‌دانم این...
آن چه مىخوانید بخشى است از سخنرانى عارف وارسته و مجاهد جبهه بینالملل اسلامى شهید دکتر مصطفى چمران در نماز جمعه تهران به مناسبت شهادت آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر و خواهرش بنتالهدى صدر توسط رژیم صدام. جالب است بدانید تاریخ ایراد این سخنان، 5 اردیبهشت ماه 1359، یعنى چهار ماه و 26 روز قبل از آغاز جنگ تحمیلى مىباشد. این سخنرانى سند ارزشمندى است از میان هزاران سندى که گذشت زمان آنها را به ورطه...
۳۱ خرداد ماه سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران است که در سال ۶۰ در ظهر خونین منطقه دهلاویه به شهادت رسید به همین دلیل گفت‌وگویی داشتیم با مهندس مهدی چمران که به شرح زیر است: شهید مصطفی چمران سال ۱۹۷۲ به کشور لبنان رفت و جنگ‌های داخلی لبنان از سال ۱۹۷۵ شروع شد. او در آمریکا در بزرگترین مراکز تحقیقاتی که برای ناسا کار می‌کردند مشغول به فعالیت بود و حتی به تدریس هم نمی‌رسید و فقط کارهای پژوهشی بزرگ...
سفیر فلسطین گفت: زمانی که امام موسی‌صدر در سال ۷۸ میلادی به کشور لیبی رفت و آن اتفاق برایش افتاد، شهید چمران پس از انقلاب اسلامی با مشارکت گروه بزرگی از بیروت و جنوب لبنان تا دمشق برای آزاد کردن امام موسی‌صدر به نشانه اعتراض پیاده طی کرد. «صلاح الزواوی» که اکنون بیش از ۳۰ سال است به عنوان سفیر فلسطین در تهران به سر می‌برد، یکی از مبارزان فلسطینی است که سا‌ل‌ها در راه آزادی قدس شریف در کنار...
پس از کودتای نوژه در تیرماه ۱۳۵۹ ، دکتر حسن روحانی در نطق پیش از دستور خود خواستار انحلال نیروهای ویژه نوهد ارتش شد و این نیرو را توطئه گر خواند. مواضع دکتر روحانی درباره انحلال نیروی ویژه نوهد بلافاصله در همان جلسه با اعتراض شدید دکتر مصطفی چمران که آن زمان وزیر دفاع بود روبرو شد. در ادامه ماجرای مجادله دکتر چمران و حجت الاسلام حسن روحانی که در جلسه مورخ ۲۳ تیر ۱۳۵۹ مجلس شورای اسلامی دوره اول...
تاریخ ایرانی: مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران این روز‌ها سرگرم برگزاری مراسم بزرگداشت برادر شهیدش، مصطفی چمران است و برای گفتوگو با او باید همان دقایق پایانی جلسه علنی شورای شهر را مغتنم شمرد. جلسه هنوز به پایان نرسیده و روی میز هر کدام از اعضای شورای شهر، کتابی گذاشته شده که مجموعه سخنرانی‌های شهید چمران در آن روایت شده است. وقتی درباره کوتاهی نهاد‌ها در شناساندن شخصیت شهید چمران از...
مهدی چمران گفت: پیش از آغاز جنگ وزارت دفاع پیشنهاد داده بود که هواپیماهای اف ۱۴ ایران را به پاکستان بفروشند و شهید چمران با این کار مخالفت کرد؛ او می‌گفت: «نداشتن وسایل دفاعی موجب ضعف ما می‌شود، ما با کسی جنگ نداریم اما دلیل ندارد وساِیل دفاعی که دیگر هم به ما نمی‌دهند را نداشته باشیم.» اول انقلاب عموماً فکر می‌کردند ما با کسی جنگ نداریم و با همه کشور‌ها دوست هستیم و همینطور هم بود و...
آنچه در پی می‌آید پیش‌نویس منتشرنشدۀ سخنرانی شهید دکتر مصطفی چمران در مراسم اربعین رحلت آیت‌الله طالقانی است که در یکی از مساجد تهران ایراد شده است. سردار شهید در این نوشته به مدد خاطرات خویش، شخصیت استاد را به تجلیل نشسته است: و فضل‌الله المجاهدین علی القاعدین اجرا عظیماما به خاطر بزرگداشت چهلم پدر بزرگوارمان آیت‌الله طالقانی جمع شده‌ایم. احساس فقدان او همه روزه بیشتر درک می‌شود؛ ترس...
دکتر چمران با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران، بعد از ۲۳ سال هجرت، به وطن باز می‌گردد و همه تجربیات انقلابی و علمی خود را در خدمت انقلاب می‌گذارد. خاموش و آرام ولی فعالانه و قاطعانه به سازندگی می‌پردازد و همه تلاش خود را صرف تربیت اولین گروه‌های پاسداران انقلاب در سعدآباد می‌کند. به گزارش ایسنا، امروز ۳۱ خرداد سالروز شهادت دکتر مصطفی چمران است و در این راستا، سرویس «فرهنگ...
