حضور نیروهای متفقین در خاک ایران

وینستون چرچیل، نخست‌وزیر انگلستان در ایام جنگ جهانی دوم، در کتاب خاطرات خود که پس از پایان جنگ انتشار یافت، علل تجاوز نیروهای متفقین به خاک ایران در سوم شهریور ۱۳۲۰ را چنین ذکر می‌کند:

«...لزوم ارسال انواع و اقسام ساز و برگ و مهمات برای شوروی از یک طرف و اشکالات روزافزون راه اقیانوس منجمد شمالی و نقشه‌های استراتژیک متفقین در آینده از طرف دیگر، بیش از پیش ما را بر آن می‌داشت که برای استفاده کامل از ایران، به منظور ارتباط با شوروی، اقدام فوری معمول داریم. چاه‌های نفت ایران به منزله عامل مهمی در جنگ به شمار می‌رفت. عده کثیری از آلمانی‌ها در تهران استقرار یافته و وجهه آلمان در ایران روز به روز بهتر می‌شد. به هم خوردن نقشه شورش [رشیدعالی گیلانی] در عراق و اشغال سوریه از طرف انگلیس و فرانسه که در فاصله کمی صورت گرفت، نقشه‌های هیتلر را در خاورمیانه با اشکال زیادی مواجه کرد. بنابراین ما از موقعیت استفاده کرده و بر آن شدیم که به روس‌ها دست اتحاد دهیم و به اتفاق مبادرت به لشکرکشی به ایران نماییم...»(روزنامه اطلاعات؛ ۸ شهریورماه ۱۳۵۶)