رجال
دکتر صادق آیینه‌وند، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و چهره ماندگار تاریخ و استاد تاریخ اسلام دانشگاه، که روز پنجشنبه 17 اردیبهشت ماه جاری درگذشت، دانش‌آموخته دکترای تاریخ اسلام از دانشگاه القدیس یوسف لبنان، استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود و از او حدود 100 مقاله و ۳۳ ترجمه و تألیف به یادگار مانده است. آئینه‌وند در سال ۱۳۳۰ ه. ش در یکی از روستاهای تویسرکان...
: اول بهمن ماه 1343 سالروز ترور حسنعلی منصور نخست وزیر، عامل اصلی تصویب لایحه کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی است. او که با پشتیبانی آمریکا به نخست وزیری رسید در جلوی همان مجلسی که چهار ماه پیش از آن لایحه کاپیتولاسیون را با ترفندهای متعدد به تصویب رسانده بود ، توسط شهید محمد بخارایی اعدام انقلابی شد. در متن پیش رو که عینا از روزنامه اطلاعات همان روز نقل شده است جزئیات ماجرا از زبان...
ظهور انقلاب در ایران به عنوان کشوری که در زمره ی مشهورترین و پر صداترین کشورهای در حال نوسازی تلقی می شد، امری نامنتظر بود. فی الواقع اگر به حافظه ی تاریخی خویش رجوع نماییم به سادگی به خاطر می آوریم که بسیاری از کارشناسان سیاسی و اصحاب فضایل علوم اجتماعی، انقلاب اسلامی را حتی هنگامی که در افق واقعیت هویدا شد، نمی دیدند. با این حال، آنچه در بهمن 57 روی داد واقعاً یک انقلاب در معنای کلاسیک آن بود. زیرا...
وقتی تاریخ برای اردشیر زاهدی تکرار نشد زاهدی در سال 1336 با شهناز پهلوی دختر شاه ازدواج کرد. البته زندگی آنها دوام چندانی نیاورد و دو طرف در سال 1343 از یکدیگر جدا شدند. از نکات جالب توجه در مورد او این است که علی‌رغم جدایی از خواهر شاه، روابط نزدیک خود را با محمدرضا حفظ کرد و شاه نیز به‌واسطه نزدیکی او به آمریکاییها تاثیرپذیری خاصی از زاهدی داشت... اصولا در نظام هایی که مردم‌سالاری و...
شهامت و ثبات عقیده و وفاداری او ــ به قول مورخ الدوله سپهر ــ حتی مورد تصدیق دشمنانش، قرارداشت.1 دکتر قاسم غنی «راجع به مرحوم امیر بهادر جنگ، مکرر شنیده» است «که مرحوم کمال الملک او را به صفات پسندیده صدق، صفا، صمیمیت، وفا، حفظ قول و عهد می‌ستود و می‌فرمود مردی بود که رنگ خارجی نگرفته بود. پایبند به سنن و آداب بود، عقیده و صدق و صفا داشت؛ و او را بر بسیاری از معاصرین خود برتری...
از راهنمای حقایق تا حکومت اسلامی نواب در کتاب راهنمای حقایق به بحث در مورد مشروطه پرداخته و معتقد است یکی از بزرگترین انحرافات و مفاسد مشروطه که آن را از مشروعیت ساقط کرد اعدام شیخ فضل‌الله نوری بود که نواب ارادت و احترام خاصی برای وی قائل بود. جمعیت فداییان اسلام پس از قتل احمد کسروی، روشنفکر سکولار با انتشار اعلامیه ای با عنوان «دین و انتقام» در سال 1324 موجودیت خود را اعلام کرد. این...
کاردار سفارت فرانسه در تهران در 23 اردیبهشت 1317، در هفدهمین سال حکومت و سیزدهمین سال سلطنت رضاشاه گزارشی به وزارت خارجه کشورش ارسال کرده و در آن دیدگاه خود را نسبت به عملکرد رضاشاه بیان کرده است. با هم این گزارش کوتاه را می‌خوانیم: تهران – 13 ماه مه 1938 – شماره 62 جناب آقای وزیر امور خارجه – پاریس شاه وارد سیزدهمین سال سلطنت خود شده ولی در حقیقت هفده سال است که ارادة او بر این مملکت حاکم است....
منصور روحانی1 یکی از نامدارترین دولتمردان رژیم پهلوی است. او یکی از کارکشته‌ترین وزیران کابینه‌ی امیرعباس هویدا و از دیگر رانت‌خواران بهائی این دوره بود. روحانی به مدت چهارده سال هدایت وزارتخانه‌‌ی آب و برق، کشاورزی و منابع طبیعی (از اسفند ماه 1342 تا مرداد ماه 1356) را به‌عهده داشت و به‌عنوان یکی از مهره‌های ثابت و پرقدرت در کابینه‌ی حسنعلی منصور و هویدا شناخته می‌شد. زمانی که...
آیت الله شاه آبادی(ره) استاد عرفان امام خمینی(ره) بودند که حضرت امام در کنار تحصیل علوم حوزوی بلا استثنا در تمام درسهای عرفانی ایشان شرکت کرده و همیشه از ایشان با کلمه "روحی فداه" تجلیل می کردند.آیت الله نصرالله شاه آبادی فرزند آقای شاه آبادی بزرگ، خاطره ای را در کتاب "عارف کامل" راجع به پیش بینی انقلاب اسلامی توسط پدرشان نقل کرده است که خواندنش خالی از لطف نیست: &nb...
: نوزدهم اسفند ماه سالروز اعدام احسان الله خان دوستدار یکی از ماجراجویان تاریخ معاصر ایران در مسکو است. او که هم در جریان ترورهای کمیته محازات نقش داشت و هم در جریان نهضت جنگل به میرزاکوچک خان خیانت کرد و با تشکیل حزب کمونیست در عمل به بلشویکهای پیروز در انقلاب روسیه اعتماد کرد و ساز جدایی طلبی کوک کرد اما بخاطر توافق بین نمایندگان لنین با رضاخان در سال 1300 وانعقاد قرار داد مودت بین ایران و...
افزایش ناگهانی قیمت نفت در دهه 50 ه.ش، از نظر اقتصادی توان بالایی را نصیب محمد رضا شاه پهلوی و حکومت وی کرد و همین افزایش درآمد، بر جاه‌طلبی و برنامه‌های بلند پروازانه‌ی وی افزود. از نظر نظامی نیز با اتکای به این درآمد، خرید تسلیحات جدید از غرب شدت یافت و ایران به اولین قدرت منطقه مبدل شد. از حیث سیاسی نیز با کمک ساواک، که پس از کودتا علیه مصدق تأسیس شده بود، هر صدای مخالفی خاموش می‌شد و نوید...
با اوج گرفتن مبارزات مردم در ماه‌های منتهی به انقلاب، شاه و آمریکا با انتخاب نام شاپور بختیار به‌عنوان نخست‌وزیر، آخرین تیر ترکش خود را در تاریکی رها کردند تا شاید به هدفی که در پی آن هستند برسند؛ اما انتخاب بختیار نه تنها نتایج مورد انتظار را محقق نساخت؛ بلکه با تقابل و رویارویی بختیار با امام، آخرین بارقه‌های امید شاه و آمریکا در تغییر اوضاع را خاموش ساخت. بختیار از همان لحظه که پست...
"به‌نام سعادت ملت ایران و به‌منظور کمک به تأمین صلح جهانی، امضاکنندگان ذیل پیشنهاد می‌نمائیم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثنا ملی اعلام شود یعنی تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری در دست دولت قرارگیرد." این گونه بود که پیشنهاد ملی شدن نفت که در تاریخ ١٧ اسفندماه ١٣٢٩ به تصویب مجلس شورای ملی ایران رسیده بود با تایید مجلس سنا در تاریخ ٢٩ اسفندماه ١٣٢٩ به...
آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی، دبیرکل حزب جمهوری اسلامی در تاریخ بیست و دوم اسفند ۱۳۵۹، هفته‌ای بعد از غائله ۱۴ اسفند در دانشگاه تهران، نامه‌ای به امام خمینی نوشت و در آن از وجود و چالش دو تفکر جداگانه برای اداره جمهوری اسلامی انتقاد کرد و خواستار روشن شدن تکلیف نظام در این خصوص شد، متن این نامه بدین شرح است: استاد و رهبر بزرگوار السلام علیکم و رحمت الله و برکاته سنگینی وظیفه فرزندتان را...
طی اقامت امام خمینی در پاریس، نمایندگان دولت فرانسه، چند دیدار و گفتگوی رسمی با ایشان به عمل آوردند. در این ملاقاتها عموماً حجج اسلام احمد خمینی و اشراقی حضور داشتند. ترجمه مذاکرات از فرانسه یا انگلیسی به وسیله صادق قطب‌زاده و دکتر ابراهیم یزدی انجام می‌گرفت. همچنین دکتر یزدی متن مذاکرات را یادداشت می‌کرد. اولین دیدار نمایندگان رسمی دولت فرانسه با امام خمینی روز 22 مهرماه 1357، در آپارتمان...
یکی از مهم‌ترین مسائلی که در بلوچستان در عصر پهلوی رخ داد طغیان دادشاه است. با به قدرت رسیدن رضا شاه و ایجاد اصل سیاست تمرکزگرایی، دولت مرکزی با ملوک‌الطوایفی به مبارزه برخاست و توانست در سال 1307 ه. ش. بر بلوچستان حاکمیت بیابد. اما ناتوانی دولت در سروسامان دادن به امور ایلات و ولایات موجب نابسامانی اوضاع بلوچستان گردید. سرداران و خوانین قدرت مطلقه محسوب می شدند و دائما برای حفظ منافع خود با هم...
بسم الله الرحمن الرحیم مطالبی که عرض می‌کنم ترکیب فکری شورای انقلاب است که مکرر ایراد شده و باید درباره‌اش صرفاً توضیحاتی داده شود. در ابتدا ، تاریخچه مختصری را از پیدایش شورای انقلاب بگویم. در آبان ماه سال گذشته، امکان ملاقات با امام در فرانسه فراهم شده بود و دوستان مختلف برای دیدار با ایشان به پاریس می‌رفتند. یکی از مسائلی که ایشان (امام) با دوستان مطرح می‌کردند این بود که چه...
22 دى 1357 امام خمینی (س)رسما طی پیامی تشکیل شورای انقلاب را اعلام و خاطرنشان کردند"به موجب حق شرعى و بر اساس رأى اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به این جانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامى ملت، شورایى به نام «شوراى انقلاب اسلامى» مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتاً تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد. اعضاى این شورا در اولین فرصت مناسب معرفى خواهند شد....
داریوش همایون در سال 1307 در تهران و در یک خانواده متوسط شهری به دنیا آمد. پدرش کارمند وزارت دارایی بود و به عنوان مستشار دیوان محاسبات انجام وظیفه می‌کرد. تحصیلات ابتدایی را در دبستان‌های «فیروز بهرام» و «ابن‌سینا» و دوره‌ی متوسطه را در دبیرستانهای «البرز» و «دارایی» به پایان برد و پس از اخذ دیپلم به دانشگاه تهران رفت و به عنوان لیسانسیه حقوق فارغ‌التحصیل شد.1 او در...
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در سن 82 سالگی پس از عمری مجاهدت و تلاش بی‌وقفه در راه تحقق اسلام دار فارنی را وداع گفت. اکبر هاشمی رفسنجانی در سوم شهریور ماه سال 1313 در روستای بهرمان شهرستان رفسنجان به دنیا آمد. او یکی از 9 فرزند میرزاعلی هاشمی بهرمانی و ماه بی‌بی صفریان بود. پدرش با تحصیلات حوزوی از باغداران و تاجران پسته بهرمان از توابع بخش نوق رفسنجان بود. نام خانوادگی هاشمی برای خانواده ایشان،...
