مقالات
ازمهم ترین حوادث بیستم دی تا پنجم بهمن، کشف اعلامیه ای است که در نگاه اول، افشاگر سخنان محمدرضا پهلوی در یک نشست سری با شماری از سران نظامی است. در این سخنان شاه از وقوع یک جنگ داخلی و رودررو قرار دادن ارتش با مردم حمایت میکند؛ این که فرصتی پدید آید تا او بتواند قدرت از دست رفته را بازیابد و بار دیگر اهرم های حکمرانی را به دست گیرد. ساواک پس از کشف این سخنرانی - که هم به صورت نوار توزیع شده بود و هم...
یکی از بارزترین صفات حکومت پهلوی را می توان وابستگی به دولتهای بیگانه و به ویژه آمریکا نام برد و به همین واسطه بنیانگذار جمهوری اسلامی، استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشور را یکی از اصول مهم انقلاب اسلامی می دانستند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اصل استقلال از چنان ارج و منزلتی برخوردار شد که همراه اصل آزادی در کنار اسلام، به عنوان اصلی تفکیک ناپذیر، به قانون اساسی جمهوری اسلامی وارد شد و حفظ...
بررسی رخدادهای یازدهم تا بیستم دیماه 1357 نشان میدهد، سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در سراشیبی محسوسی قرار گرفته است. اُفت کمّی گزارشهای ساواک موجب شد، عمده اخبار تهیه شده برای مسئولان شامل گزارشهای فرمانداری نظامی تهران و حومه، گزارشهای نوبهای اطلاعاتی اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران و گزارش نوبهای اطلاعاتی ستاد عملیاتی پلیس تهران باشد. در این دوره زمانی، تهدیدها علیه دستگاه امنیتی به حدی...
به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، مقاله حاضر، به بررسی آسیب‌شناسی انقلاب از منظر حضرت امام می‌پردازد: انقلاب اسلامی یکی انقلاب بنیادین و فراگیر بود. زیرا از یکسو دارای ایدئولوژی بوده و در تمامی عرصه‌‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، صاحب نظریه و طرح بوده و از سوی دیگر تمامی اجزاء ضروری یک انقلاب پایدار یعنی رهبری توانا، ارتباط عمیق با توده مردم، انگیزه برای براندازی رژیم...
روز 12 بهمن 1357 امام خمینی پس از سال‌ها دوری و تبعید به کشور بازگشت. ایران اسلامی شاهد بزرگترین و تاریخی‌ترین استقبال بود. حضور میلیونی مردم که صف مستقبلین را از فرودگاه تهران تا بهشت زهرا امتداد داده بود، حاکی از عشق و علاقه بی‌نظیر آنها به رهبر خویش بود. حضرت امام به هنگام خروج از فرانسه با ارسال پیامی خطاب به مردم فرانسه، ضمن اظهار تشکر از آنها خداحافظی کردند. امام خمینی پس از اقامه نماز...
1.برای جامعه‌ای که تکیه‌گاههای محدودی دارد و با فراوانی دوستان فراموش‌کار روبه روست،نگه‌داری از دسـتاوردهای بـزرگ اجـتماعی سخت است.نگه‌داشتن طعم شیرین این دست‌آوردها زیر دندان جامعه، با گذشت دهه‌ها آسان نـیست.دلسوزی می‌خواهد،اما بیشتر از آن،دوراندیشی و آینده‌نگری طلب میکند. پیروزیهایی که در برخی برهه‌ها زمـانی نصیب یک ملت...
رویدادهای دهه اول دیماه 1357 (10/10/57-1/10/57) شامل حوادث کوچک و بزرگی است که دامنه برخی از آنها تا پیروزی انقلاب کشیده شد. از آن جمله موضوع بازگشایی دانشگاهها و تعطیلی مدارس بود. دولت نظامی دوم دی را روز بازگشایی مدارس اعلام کرد. مدارس کشور تحتتأثیر اعتصابات فرهنگیان و تظاهرات هر روزه دانشآموزان گاهی باز و گاهی بسته می شد. در روزهای منتهی به دیماه مدارس در بسیاری از شهرهای بزرگ تعطیل بود. بازگشایی...
در سال 1355 هجری شمسی، ملک بزرگی توسط یک ایرانی در شهر نیویورک خریداری شد تا در آن ساختمان‌سازی شود. در آن زمان گفته شد ایرانی مذکور ملک مورد نظر را برای احداث یک مرکز بزرگ لبنیاتی خریداری کرده است. بعد گفته شد این ملک قرار است به یک مزرعه تبدیل شود که در داخل آن یک اصطبل بزرگ ساخته شود. حتی گفته شد که این پروژه توسط تعدادی از ایرانیان مقیم نیویورک خریداری شده است.گزارش متفاوت بعدی حکایت از آن...
: فصل‌نامه مـطالعات تاریخی برای آگاهی خوانندگان خود از تاریخ‌نگاری با موضوع انقلاب اسلامی‌در خارج از کشور بـا آقایان دکتر عبد الرحـیم گـواهی و دکتر علی‌اشرف مجتهد شبستری که از دیپلماتهای با سابقه ایران هستند گفت‌وگویی صورت داد. این‌مصاحبه در پاییز 1383 و در محل دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه انجام شد. سیر گفت‌و گو در بخش اول روی موضوع تاریخ‌نگاری و...
تمرکز رویدادهای این دوره زمانی کوتاه، روی چند موضوع دور می زند. نخستین آنها اعلام عزای عمومی در بیستوهفتم آذرماه است. این روز به مناسبت بزرگداشت شهدای دو شهر اصفهان و نجفآباد از سوی امام خمینی، روحانیان و برخی احزاب، عزای عمومی اعلام شده بود. سندهای ساواک خبر میدهد، بازارها، اماکن کسب، ادارات و حتی بانکها در بیشتر شهرهای بزرگ تعطیل بودند. تظاهرات صورت گرفته در شهرها بعضاً با شهادت تعدادی از...
رویدادهای شانزدهم آذر 1357 تا بیستم همین ماه، پنج روز پرتبوتاب و تاریخی است؛ پرتبوتاب از این جهت که دهه اول ماه محرم ظرف زمانی این دوره است و مردم با شگردهای تازهای که در مبارزه با حکومت شاه پیش گرفتند، چهره تازهای به نهضت اسلامی بخشیدند؛ و تاریخی از این نظر که دو روز تاسوعا و عاشورا که بزرگترین راهپیماییهای خیابانی ایران تا آن روز شکل گرفت، در آن واقع شده است. همه چشمها به رسیدن این دو روز دوخته...
بدون شک هر انقلاب اجتماعی با تکیه بر عوامل و دلایل مختلفی به ثمر می‌نشیند، که از آن میان، دلایل و شرایط تاریخی، جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در ایجاد و فرجام آن دارد. انقلابهای معاصر جهان، عموماً بر بستر و رویکرد تاریخی به تلاش و تکاپو برخاسته و در شرایط مقتضی، از حیث سیاسی و اقتصادی و باورهای اعتقادی، به منصه ظهور رسیده‌اند. انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(س) در شرایطی طلوع کرد که جامعه سیاسی...
یازدهم آذر برابر بود با اول محرم. فرارسیدن ماه سوگواری امام حسین(ع) و یاران فداکار ایشان، نیروی مضاعفی به روند مبارزات بخشید. چه گروههای مردمی و چه دستگاههای حکومتی به خوبی از ظرفیت این ماه برای ابراز مخالفتها و اعتراضها آگاه بودند. آن چه در میان مردم مطرح میشد، یکسره شدن سرنوشت حکومت شاه در ماه محرم بود و آن چه در بین سرکردگان امنیتی، نظامی و انتظامی به چشم میخورد، نگرانی و موج اضطراب از...
روز هفتم بهمن 1349 ساواک در گزارشی محرمانه اعلام کرد «دستیابی به پست ومقام در وزارت آموزش و پرورش دوره حاکمیت خانم فرخ رو پارسا پولی شده و هر کس با پرداخت نرخهای معینی می تواند به مناصب مختلفی دست یابد.» فرخ‌رو پارسا در اسفند ماه 1301 ش در قم متولد شد. مادرش فرخ‌آفاق پارسا مدیر مجله «جهان زنان» به دلیل نوشتن مقاله‌ای درباره «لزوم تعلیم و تربیت مساوی برای دختر و پسر» به قم تبعید شد....
: در تاریخ مبارزات مردم هرکشوری روزهای سرنوشت سازی وجود دارد که به نقطه عطفی تاریخی تبدیل شده اند. این روزهای تاریخی به جهت آنکه صفحه جدیدی پیش روی مردم گشوده اند در ذهن و جان مردم ثبت شده اند . ششم بهمن ماه 1360 برای مردم آمل یکی از همین روزهای تاریخی محسوب می شود . در این روز مردم قهرمان آمل با پشتیبانی از نیروهای سپاه ، ارتش و بسیج توانستند یکی از توطئه های بزرگ را که توسط گروه های کمونیستی...
در خرداد 1296 شمسی کنسول انگلیس در شیراز در نامه‌ای محرمانه به «سر چالرز مارلینگ» وزیرمختار بریتانیا در تهران، ضمن تشریح وضعیت «پلیس جنوب» و وفاداری «عبدالحسین میرزا فرمانفرما» به انگلیسی‌ها می‌نویسد: «وقت آن رسیده است به وعده خود وفا کنیم و به فارس استقلال داخلی داده شود و امارت آن به فرمانفرما و پسران واگذارگردد.» این نامه بعداً توسط سفارت آلمان در تهران کشف و منتشر...
بحران حاکم بر کشور و چنگالی که با تظاهرات، راهپیماییها و اعتصابها، گریبان حکومت پهلوی را گرفته بود، ویلیام سولیوان سفیر آمریکا در ایران را واداشت که در گزارشی واقعبینانه - برخلاف گزارشهای پیشین - به وزارت امور خارجه آمریکا اعلام خطر کند و از قول شاه بنویسد که دو راه بیشتر پیش روی محمدرضا پهلوی نیست: استعفا، یا تشکیل دولت نظامی. به دنبال گزارش سولیوان در یازدهم آبان ماه جلسهای اضطراری در کاخ سفید...
روز چهارم بهمن ۱۳۵۰ به دستور محمدرضا شاه پهلوی، مجموعه ای تحت عنوان «کمیته مشترک ضد خرابکاری » در محل زندان موقت اطلاعات شهربانی تشکیل شد. تشکیل این کمیته گامی در جهت هماهنگی میان عملکرد همه ادارات و سازمان‌هایی بود که به نوعی در ایجاد امنیت مورد نظر حکومت شاه در کشور ایفای نقش می‌کردند. تا پیش از این ، ادارات شهربانی، ساواک، ضد اطلاعات ارتش و سایر مراکز اطلاعاتی رژیم پهلوی هر یک به...
در پائیز 1339، عباراتی چون «نجات آزادی»، «اتحاد برای پیشرفت» و «مرزهای نو» از جمله شعارهای تبلیغاتی دمکراتهای آمریکا در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بود. اتحاد و آزادی واژه‌هائی بودند که رژیم شاه از آن وحشت داشت. به همین جهت در جریان مبارزات انتخاباتی آمریکا، شاه مبالغ هنگفتی از طریق اردشیر زاهدی سفیرش در واشنگتن برای کمک به پیروزی نیکسون رقیب کندی پرداخته بود. اما کندی پیروز شد و طرحی را...
پیروزی انقلاب اسلامی ایران حادثه مهم و حیرت‌انگیزی برای جهانیان بود. به طوری که تقریباً تمام نظریه‌ها و چارچوب‌های علمی غربی از تحلیل و تبیین چگونگی آن وا ماندند. مردم جهان که شاهد انقلابی به معنای واقعی «دگرگون شدن» بودند، نه تنها شورش عده‌ای برای واژگون کردن یک رژیم و ایجاد حکومتی جدید را به عینه می‌دیدند، بلکه شاهد علقه‌ها و پیوندهای شدید یک ملت به رهبری روحانی نیز بودند که...
