مقالات
روز 6 شهریور 1351 مهدی رضایی عضو سازمان مجاهدین خلق در دادگاه رژیم شاه به سه بار اعدام محکوم شد. (1) بعد از اولین سرى اعدام دستگیرشدگان سازمان در 29 فرودین 51 که طى آن 4 تن از کادرهاى سازمان به اسامى ناصر صادق، على میهندوست، محمد بازرگانى و على باکرى تیرباران شدند، در تاریخ 18 اردیبهشت 1351، پس از اینکه مهدى رضایى، برادر کوچک احمد و رضا رضایى، قرارى را در ساعت 5 بعدازظهر در میدان ژاله (شهدا)...
روز دوم شهریور 1357 سیدعلی اندرزگو پس از یک تعقیب و گریز طولانی در تهران حوالی میدان ژاله (میدان شهدا)، در درگیری با مأموران ساواک به شهادت رسید و بدین ترتیب پرونده تعقیب 14 ساله وی مختومه شد و ساواک علیرغم تصمیم اولیه اش نتوانست او را زنده دستگیر کند. وقتی که حسنعلی منصور (نخست وزیر وقت) در اول بهمن 1343 ترور شد، تا سالها بعد، یک متهم اصلی تحت تعقیب ساواک بود. ساواک از این مظنون، چند عکس با لباسهای...
اخیراً احمد فراستی (1) یکی از عناصر ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) در یک میزگرد تلویزیونی به همراه دو تن از مبارزین دوران ستم شاهی و فرد دیگری که پژوهشگر و تاریخدان بی‌طرف(!) معرفی شد، هر یک جداگانه به بررسی عملکرد ساواک پرداخته و نقطه نظرات خود را بیان کردند. سی و هفت سال پس از سرنگونی رژیم ستم شاهی و پایان اعمال وحشیانه‌ترین شکنجه‌ها در زندان‌های رژیم پهلوی، مدافعان شکنجه و مرگ که...
روز 16 مرداد 1349 سپهبد تیمور بختیار اولین رئیس ساواک که از چندی پیش در عراق می‌زیست و به فعالیت علیه حکومت پهلوی سرگرم بود، در شکارگاه استان دیاله، توسط یکی از اعضای نفوذی ساواک که جزء محافظین وی بود ترور شد و پیکر نیمه جانش به بیمارستان الرشید بغداد انتقال یافت. تیمور بختیار اولین رئیس ساواک در 1293 در یکی از ایلات بختیاری در اصفهان متولد شد، او مدارج نظامی را طی کرد و پس از کودتای 28 مرداد 1332...
از همان آغاز کار بسیاری بر این باور بودند که طرف ایرانی قرارداد انگلیس – ایران، یعنی وثوق‌الدوله، نصرت‌الدوله فیروز و صارم‌الدوله، همگی رشوه گرفته‌اند. در گزارش 13 دسامبر 1924، والاس اسمیت موری، کاردار سفارت آمریکا، گزارش کرد که در تاریخ 28 اکتبر 1924 یکی از نمایندگان مجلس به نام شریعت‌زاده حمله سختی به فیروز کرد. موری در این گزارش چنین می‌نویسد: وی (شریعت‌زاده) شاهزاده...
در اول مرداد 1289 سیدحسن تقی‌زاده از سوی علمای نجف به خاطر توطئه‌چینی برای قتل آیت‌الله بهبهانی تکفیر شد و مجلس شورای ملی به او سه ماه مرخصی اجباری داد. یکى از حوادث مهمى که پس از پیروزى مشروطه خواهان به وقوع پیوست، ترور مرحوم سیدعبداللّه بهبهانى بود که على رغم واکنش سریع و اعتراضات همه جانبه و گسترده مردم در برابر این واقعه دور از باور، مسئله ضاربین سید و دستهاى پنهانى که در پس این واقعه...
روز 28 مرداد 1357 رژیم پهلوی برای ارعاب و ایجاد وحشت در میان مردم دستور به آتش کشیدن سینما رکس آبادان را داد؛ در حالی که مردم بی‌خبر و بی‌گناه مشغول تماشای فیلم بودند. این فاجعه باعث مرگ بیش از 400 انسان بی‌گناه گردید. سال 1357در 28 مرداد و درست در فردای روزی که سینما آریای مشهد توسط عوامل رژیم شاه به آتش کشیده شد، سینمای رکس آبادان با بیش از 400 نفر از تماشاچیان آن در آتش سوخت و از آن جز تلی از خاکستر...
روز 21 تیر 1359 دکتر مظفر بقایی به اتفاق 65 نفر دیگر از اعضای حزب زحمتکشان در رابطه با کودتای «نوژه» دستگیر شد. در اردیبهشت 1359 آمریکا به منظور رها کردن گروگانهای خود در سفارت آمریکا در تهران دست به اقدامی نافرجام زد که منجر به سقوط هلیکوپترهای آن در صحرای طبس شد. متعاقب آن در تیرماه همان سال شبکة کودتای موسوم به «نوژه» کشف شد. فرماندة نظامی کودتا سپهبد مهدیون، از بستگان سببی محمد...
روز 12 تیر 1367 برابر با سوم ژوئیه 1988 هواپیمای مسافری ایرباس جمهوری اسلامی ایران بر اثر شلیک موشکی از ناو آمریکایی وینسنس در آبهای خلیج فارس سقوط کرد و 298 مسافر و خدمه آن به شهادت رسیدند. این هواپیما از بندرعباس عازم دوبی بود که بر فراز آبهای خلیج فارس و در نزدیکی جزیره هنگام مورد حمله یگان دریایی آمریکا مستقر در آبهای خلیج فارس قرار گرفت و سقوط کرد. هواپیما حامل 290 مسافر و خدمه بود که تمامی آنها کشته...
بررسی موردی تقابل عالمان شیعه با بریتانیا درآمد تالار علامه امینی دانشگاه تهران طی روزهای 7 و 8 آبان ماه 1392 ناظر برپایی «همایش بین‌المللی کالبدشکافی سیاست انگلیسیها در ایران (2012-1800م)» بود. در این هم‌اندیشی شماری از دانشوران ایرانی و خارجی مبادرت به واکاوی و بازخوانی رویه و رویکرد استعمار بریتانیا در دو سده اخیر در ایران زمین نمودند. این همایش به همت «مؤسسه مطالعات...
روز دوم تیر 1287 ساختمان مجلس شورای ملی در دوران حکومت محمدعلی شاه قاجار به دستور وی توسط نظامیان روسیه به توپ بسته شد و موجی از قتل و غارت و سرکوب نمایندگان مجلس و حامیان جنبش مشروطیت توسط قزاق‌ها آغاز شد. حادثه به توپ بستن مجلس که از خشن‌ترین مقاطع حوادث عصر مشروطه بود، نقطه اوج خصومت نظام استبدادی قاجار با مردم بود. این حادثه در دومین هفته رئیس الوزرائی میرزا احمدخان مشیرالسلطنه و در شرایطی...
محمدمهدی پرتوی، یکی از اعضای اصلی حزب توده و رئیس تشکیلات مخفی این حزب در ایران، در گفتگویی 4 ساعته با خبرنگاران سیاسی خبرگزاری فارس به بیان برخی ناگفته‌های خود از حزبی پرداخت که بی شک در 100 سال اخیر یکی از احزاب موثر در سپهر سیاسی ایران بوده است. باهم این گفتگو را می خوانیم : فارس: حزب توده پس از پیروزی انقلاب اسلامی چطور توانست تشکیلات خودش را در ایران سر و سامان دهد؟ پرتوی: قریب دو سه روز بعد از...
روز 14 خرداد 1299 میرزاکوچک‌خان جنگلی با استقبال اهالی و برای اداره امور وارد شهر رشت شد و در این شهر اعلام الغاء سلطنت و تشکیل جمهوری نمود. قیام میرزا کوچک خان جنگلی از جمله نهضتهایی است که با اندیشه اسلامی شکل گرفت، امّا با خیانت روس‌های بلشویک و نظامیگری سرکوبگرانه رضاخان به شکست انجامید. میرزا یونس معروف به «میرزا کوچک» در 1298 هـ در رشت متولد شد. در نوجوانی برای تحصیل علوم دینی...
نام کتاب:زندگی‌نامه آیت‌الله گلپایگانی به روایت اسناد روزشمار: 1354/03/17 صفحه:122 حماسه‌ی 17 خرداد 1354 هـ. ش مدرسه‌ی فیضه و مواضع آیت‌الله گلپایگانی می‌توان انقلاب اسلامی ایران را به عنوان یک حرکت اصیل و اسلامی دانست که از نقطه‌ی خاصی آغاز و در نقطه‌ی معینی به پیروزی رسید و دارای حوادث مهم و سرنوشت‌سازی بود. یکی از فرازهای برجسته‌ی انقلاب اسلامی قیام خونین 15 خرداد 1342 بود. امام...
هفدهم خردادماه سال 94، درست چهل سال از خلق حماسه ای می گذرد که خود در توالی و گرامیداشت حماسه ای دیگر، در شهر خون و قیام، قم، رخ نموده است: حماسه 17 خرداد54 در گرامیداشت حماسه 15 خرداد 42 و هر دو خیزشی در جامعه طاغوت زده و در لبیک به ندای مرجعیت بیدار و علمدار نهضت اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، و با تکانه هایی ژرف در جامعه تخدیر شده ولی اصیل و وفادار. *** درک عظمت و اثرات این حرکت بیدارکننده و تاثیرگذار...
روز اول مهر 1351 دولت امیر عباس هویدا رسماً خاتمه «اصلاحات ارضی» را اعلام کرد تا مردم از سرمایه گذاری در بخش کشاورزی دلسرد نشوند. مسئله اعطای زمین به کشاورزان یکی از اصولی بود که بعد از انقلاب کمونسیتی 1917 روسیه ، همواره از طریق احزاب کمونیست جهان مطرح می‌شد و کوشش می‌گردید تا از این طریق «کشاورزان و دهقانان رنج کشیده» کشورهای جهان سوم به ایدئولوژی کمونیستی گرایش یابند....
«جستارهایی پیرامون قیام 17 خرداد سال 1354 فیضیه» اوضاع ایران در دهه 50 وقتی طرح حکومت اسلامی امـام در سـال 1348 در قـالب یک نظریه منسجم و بدیل نظام پادشاهی مطرح شد، روحانیان مبارز حوزه های اسلامی نیز بیش از گذشته ایده و انـگیزه براندازی را جدی گرفتند.حمله به شخص شاه در اعلامیه ها و تظاهرات روحانیان و طلاب-به رغم خفقان حاکم-بیش از گـذشته مطرح و دنبال شد و ایـن در شـرایطی بود که...
در ساعت 2 بعد از ظهر روز سوم خرداد 1361 پس از 24 روز رزم بی‌امان، خرمشهر به طور کامل از اشغال نظامیان بعثی عراق خارج شد و عملیات پیروزمند بیت‌المقدس که در دهم اردیبهشت این سال آغاز شده بود، با این آزادسازی به پایان رسید. شهر خرمشهر در چهارم آبان 1359 در پی 35 روز پایداری و جانفشانی به اشغال نظامیان عراقی درآمد و به مدت 578 روز (19 ماه) در تصرف بعثی‌ها باقی ماند. پس از آزادسازی شهر، پرچم پرافتخار جمهوری...
روز اول خرداد 1342 جمعیت هیئتهای مؤتلفه اسلامی با نظارت حضرت امام خمینی(ره) آغاز به کار کرد. این جمعیت، از ائتلاف سه گروه مذهبى بهوجود آمد. گروه مسجد امینالدوله، گروه اصفهانىها و گروه مسجد شیخعلى که در قالب هیئتها و جلسات مذهبى فعالیت مىکردند و با آغاز نهضت امام خمینى (ره) در سال 1341، به طور جداگانه «فعالیتهاى چاپ و پخش اعلامیههاى مراجع و علما و برگزارى تظاهرات و...
روز 13 اردیبهشت 1362 حزب توده در ایران رسماً منحل اعلام شد و به کلیه اعضای آن در تهران و شهرستان‌ها اخطار شد خود را به دادستانی معرفی کنند. این حادثه حدود سه ماه پس از شروع عملیات کشف و انهدام حزب توده صورت گرفت. در ساعت 30/4 بامداد روز 17/11/1361 و در پی یک رشته عملیات مقدماتی با دستگیری نورالدین کیانوری، دبیر اول کمیته مرکزی حزب توده و همسرش مریم فرمانفرمائیان فیروز، عضو هیئت سیاسی کمیته مرکزی حزب،...
