مقالات
پزشکان می‌گویند بسیاری از سکته‌های قلبی ناشی از فشارهای عصبی است. این سخن بی‌موردی نیست و لااقل حادثه‌ای که منجر به سکته قلبی عباس مسعودی بنیانگذار روزنامه اطلاعات در سال 1353 شد گواه این مدعاست. بسیاری از رجال عصر پهلوی در برابر شاه و اطرافیانش دارای ضعف شخصیتی و چاکر مآبی بوده و سخنان و مکاتباتشان با دربار محمدرضا پهلوی با تملق و مجیزگویی توأم بوده است. عباس مسعودی بنیانگذار روزنامه اطلاعات که...
روزنامه اطلاعات؛ ۱۶ خرداد ۱۳۶۸: السفیر: امام خمینی آخرین تاریخ‌ساز قرن معاصر بود که سلطه افسانه‌ای غرب را لگدمال کرد بیروت- خبرگزاری جمهوری اسلامی- در حالی که سوگ جانگداز رهبر بزرگ انقلاب اسلامی لبنان را غرق در ماتم و اندوه نموده است، رسانه‌های خبری این کشور همچنان بخش اعظم اخبار و گزارشهای خود را به رحلت جانگداز امام امت اختصاص داده و ثمرات درخشنده حیات پربار امام را بازگو می‌کنند. روزنامه...
: «پیتر شول‌لاتور» ژورنالیست و نویسنده نامدار آلمانی و گزارشگر مناطق درگیر جنگ و بحران، به عنوان یک جهان‌شناس شهرت داشت. این نویسنده و ژورنالیست نامدار حتی در اوان کهن‌سالی با اشتیاق به مسائل سیاسی به کشورهای مختلف جهان سفر می‌کرد و عطش عجیبی برای آشنایی بیشتر با کشورهای جهان داشت؛ بنابراین تحقیقات و گزارشهای شول‌لاتور محدود به میز تحریر نمانده و او خود بیش از همه علاقه‌مند...
پیش از این با آثاری از محمدقلی مجد آشنا شده بودیم. او از پژوهشگران حیطة تاریخ معاصر ایران به ویژه دوره پهلوی در آمریکاست که بیشتر آثار خود در این باره را با بهره از اسناد وزارت خارجه آمریکا تدوین کرده است. از آنجا که این اسناد تاکنون کمتر مورد استفاده محققین این حوزه بوده، آثار وی از جذابیت خاصی برخوردار است. در اینجا به معرفی یکی دیگر از آثار تازه انتشار یافتة او درباره دوران انتقال سلطنت از قاجار...
: جنگ جهانی اول و قحطی بزرگ سالهای ۱۹۱۷ تا ۱۹۱۹ که در نتیجۀ آن گریبان‌گیر ملت ایران شد، بزرگترین مصیبت تاریخ این مملکت، و حتی به مراتب خانمان‌سوزتر از حمله مغول در قرون وسطی بود . بررسی اسناد وزارت امور خارجه آمریکا درباره جمعیت ایران در طول سالهای ۱۹۱۰ تا ۱۹۲۰ نشان می‌دهد که در حدود ۱۰ تا ۱۳ میلیون نفر از ایرانی‌ها در طول جنگ جهانی اول به دلیل گرسنگی و بیماری جان باختند. بدون شک، جنگ جهانی...
فاصلۀ زمانی سالهای 1921 تا 1941 در تاریخ ایران بیشتر به یک خلأ می‌ماند. به رغم کتاب‌های تاریخی متعددی که نوشته شده است، اطلاعات بسیار ناچیزی از این دوره در دست است. قحطی اسناد و مدارک تاریخی را می‌توان از انتشار فقط یک جلد مدارک مربوط به رضا شاه در این دوره، که در سال 1999 در تهران انتشار یافت، کاملاً دریافت. به چندین دلیل روشن، مدارک مستندِ بسیار اندکی در ارتباط با این دوره وجود دارد. نخست اینکه شدت...
دیباچه پس از تسخیر سفارت آمریکا در 13 آبان 1358 توسط دانشجویان پیرو خط امام «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور وقت آمریکا در بحرانی 444 روزه گرفتار شد. در این دوره «سایروس ونس» وزیر وقت امور خارجه ایالات متحده و «زبیگنیو برژینسکی» دستیار امنیت ملی آمریکا به عنوان مؤثرترین مهره‌های دولت کارتر، بازیگران و طراحان اصلی کاخ سفید برای برون‌رفت از بحران گروگان‌گیری بودند. ونس در پی حل بحران از...
بهار ۱۳۲۱ درحالی که کمتر از یک سال از اشغال ایران توسط متفقین (انگلستان، شوروی و آمریکا) می‌گذشت و قحطی کشور را فرا گرفته بود، ناگهان شوروی اعلام کرد قصد دارد آوارگان لهستانی جنگ را به ایران بفرستد. در جریان این فرآیند که بیش از یک سال به طول انجامید، بیش از ۱۵۰ هزار آواره‌ی نظامی و غیرنظامی لهستانی به ایران منتقل شدند. دکتر محمدقلی مجد در فصل دهم کتاب «پل پیروزی، سرزمین قحطی؛ ایران در جنگ جهانی...
: دهم فروردین‌ماه 1340، سالروز رحلت زعیم عالیقدر شیعه، آیت‌الله سیدحسین بروجردی است. مشی سیاست‌ورزی آیت‌الله بروجردی در دوران 15 ساله‌ی زعامت حوزه‌ی علمیه قم نسبت به حکومت پهلوی، باعث شده برخی از این مرجع بزرگ، چهره‌ای موافق و همسو با رژیم شاه و یا نهایتاً خنثی ترسیم کنند. در حالی که دقت در روایت‌های تاریخی چیزی غیر از این را نشان می‌دهد. آنچه در ادامه می‌خوانید، روایتی تفصیلی از ماجرای...
در پی استقرار تشکیلات (سازمان مجاهدین خلق) در فرانسه، شکست‌های مستمر استراتژی‌های رهبری سازمان و «تناقض بین تفکّرات و عملکرد انحرافی و غلط مرکزیت (چه ایدئولوژیک و چه تشکیلات سیاسی استراتژیک) با اصول و ضوابط و معیارهای سازمان، که در شکست‌ها و بن‌بست‌ها، عدم کارآیی لازم سیستم تشکیلاتی، رشد انتقادات و اعتراضات و کناره‌گیری سطوح مختلف سازمانی عینیّت می‌یافت، انشعاب و فروپاشی تشکیلاتی را در...
: یکی از ابزارهای قدرت‌های سلطه‌گر جهانی بر علیه حکومت‌های مستقل، رسانه‌های جمعی است. آنان همیشه سعی کرده‌اند تا به وسیله این ابزار، افکار عمومی را تحت‌تأثیر قرار داده و در جهت اهداف خود هدایت کنند. در دوران نهضت ملی‌شدن صنعت نفت نیز انگلیس و آمریکا به عنوان دو قدرت سلطه‌طلب و دو رقیب و شریک دیرینه که منافع خود را در ایران و خاورمیانه در معرض خطر می‌دیدند، از این ابزار نهایت بهره‌برداری...
کتاب «رضاخان تا رضاشاه: چنگ به وزارت جنگ» به قلم هدایت‌الله بهبودی بزودی منتشر می‌شود. بهبودی در اثر تازه خود، به بررسی زندگی رضاخان سردارسپه در دوران وزارت جنگ، یعنی سالهای تعیین‌کننده ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲، پرداخته است. از آنجا که ریشه شکل‌پذیری زندگی رضاشاه در دوره وزارت جنگ صورت گرفت، این کتاب زمینه‌های فهم اقدامات بعدی رضاشاه در دوره رئیس‌الوزرایی و سپس پادشاهی را فراهم می‌کند. موسسه...
بهبودی در اثر تازه خود، به بررسی زندگی و کارنامۀ رضاخان پهلوی، سردارسپه فعلی، در دورۀ وزارت جنگ (۱۳۰۰ تا ۱۳۰۲) پرداخته است. از آنجا که ریشۀ شکل‌پذیری زندگی رضاشاه در دوره وزارت جنگ صورت گرفت، این کتاب زمینه‌های فهم اقدامات بعدی رضاشاه در دوره رئیس‌الوزرایی و سپس پادشاهی را فراهم می‌کند. در این کتاب جدید، توضیح داده می‌شود که انگلستان پس از کودتای سوم اسفند، قرارداد ۱۹۱۹ را به شکل تازه‌ای به...
تأمل بر عملکرد گذشته افراد یا سازمان‌ها و نتایجی که از این مجموعه تفکر، طرح‌ریزی و اقدام حاصل شده، باعث می‌شود تا وزن و اندازه اقدامات آنان قابل سنجش‌تر شده و این امکان میسر شود تا درک صحیح و واقع‌بینانه‌تری نسبت به عملکرد آن جایگاه داشته باشیم. همچنین، رفتارهای مشهوده می‌توانند مؤید میزان و درصد شناخت آن سازمان از جامعه مخاطب مورد نظرش نیز تلقی گردند که همین امر در ارزیابی آنها بسیار مؤثر...
در آخرین سالهای حکومت احمد شاه قاجار، زمانی که «جوزف شائول کورنفلد» که یک خاخام آمریکایی بود و به‌‌‌عنوان وزیر مختار کشور ایالات متحده در ایران حضور داشت، یکی از وقایع بسیار مهم دوره تاریخ معاصر، مربوط به قتل «ماژور رابرت ایمبری» در زمان صدرات رضاخان به عنوان نخست وزیر در «سقاخانه آقا شیخ هادی» که از سقاخانه‌‌های قدیمی و مشهور تهران است و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد،...
ساواما نامی بود که سالهای ۵۸ و ۵۹ رسانه‌های ضدانقلاب خیلی رویش مانور می‌دادند. تشکیلاتی که به گفته‌ی آنها به جای ساواک، ولی درواقع با نیروهای همان سازمان شکل گرفته و قرار بود همان فضای خفقان امنیتی را بر جامعه حاکم کند. آنها گاهی از نقش مرموز حسین فردوست در تشکیل آن می‌گفتند و گاهی اقدامات جمهوری اسلامی علیه خود را منتسب به ساواما می‌کردند تا گاهی به تصریح و گاهی به کنایه بگویند این دست پنهان...
مجله خواندنیها؛ ۲۲ اسفند ۱۳۲۹: از میان ترورهای سیاسی چند سال اخیر در ایران، حادثه [ترور] رزم‌آرا بیش از تمام آنها در خارج از ایران با اهمیت تلقی شده. اغلب جراید فرانسه و انگلستان اخبار مربوط به حادثه قتل را با عکس رزم‌آرا حتی مهمتر از اخبار داخلی خود نقل کرده‌اند که ما در اینجا خلاصه‌ای از آنها را فهرست‌وار برای اطلاع خوانندگان چاپ می‌کنیم. **** «فرانس سوار»: خبر مرگ رزم‌آرا در لندن با...
از جمله نشریاتی که در سالهای حکومت محمدرضا پهلوی با رویکرد حمایت از رژیم صهیونیستی و ترغیب یهودیان ایران برای مهاجرت به فلسطین اشغالی منتشر می‌شد، ستاره شرق بود. گرچه این نشریه ابتدا در اسرائیل منتشر می‌شد، اما بعدتر به‌خاطر انتشار در ایران معروف شد.
سیاست انگلستان در ایران در طول سال‌هاى پایانى جنگ بین‌الملل اول متناسب با تغییر و تحولات در روسیه و انقلاب آن کشور و تأثیر انقلاب روسیه در مناطق مختلف ایران، به ویژه پس از مخالفت با تصویب قرارداد 1919م/1297ش دستخوش تغییر شد. سر پرسى لورین ــ وزیر مختار جدید بریتانیا در تهران ــ مأمور تصحیح، اجرا و ابلاغ این تغییر سیاست انگلیس در ایران و انطباق آن با شرایط جدید شد. به همین دلیل پس از کودتاى سوم اسفند 1299،...
12 خردادماه 1368، چشم مردم نگران حال امام خمینی بود. جدی بودن بیماری امام تازه به افکار عمومی رسیده بود و در کنار اضطراب ناشی از عشق عمیق امت به امام، مجموعه‌ای از عوامل گوناگون همچون عزل قائم مقام رهبری که دو ماه قبل از آن رخ داده و پس لرزه‌هایش باقی مانده بود، بقای تنش‌های مرزی با عراق پس از آتش‌بس و وجود احتمال حمله مجددی مشابه آنچه در مرداد ماه 1367 و پس از قبول قطع‌نامه رخ داده بود، نگرانی مردم از افزایش تنش‌های سیاسی میان مسئولین مثلا آنچه در صحن علنی مجلس دیده می‌شد و ... موجی از نگرانی جدی برای آینده انقلاب اسلامی و کشور را پدید آورده بود.
