امنیه یا پلیس مخفی رضاخانی
اشاره
«امنیه» عنوان سازمان پلیس مخفی رضاخان پهلوی بود. حکم تشکیل «اداره امنیه» در 27 بهمن 1300 از سوی رضاخان به عنوان مجموعه‌ای زیر نظر وزارت جنگ صادر شد. از اول فرودین 1301 «تشکیلات مرکزی امنیه کل» در شمس‌العماره تهران و به ریاست سرلشکر علی رفعت نقدی موسوم به «سردار رفعت» شکل گرفت و کار خود را آغاز کرد. وی از نظامیان ارشد و از فرماندهان ژاندارمری کل کشور و از امرای قدیمی و با سابقه قزاقخانه بود که در زمان به توپ بستن مجلس با درجه میرپنجی جزء محافظان مجلس و مسجد سپهسالار بود. نام‌برده به عنوان «رئیس امنیه کل مملکتی» مسائل مهم را خود شخصاً به شاه گزارش می‌داد.
«پرونده» حاضر به معرفی «امنیه» و بررسی عملکرد آن پرداخته است.
در دوره قاجار، شکنجه زندانیان و متهمان سیاسی و غیره بسیار معمول بود و برای اقرار گرفتن از متهمان، سخت‌ترین تنبیهات و شکنجه‌ها اعمال می‌شد. *** نظمیه یا شهربانی در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به تقلید از سازمانهای اروپایی در ایران تأسیس شد. در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا، وی از پادشاه اتریش خواست که یک هیأت نظامی برای تربیت قشون به ایران اعزام کند: از میان افسرانی که پادشاه اتریش اعزام...
روز اول فروردین سال 1301 خورسیدی تشکیلات جدید امنیه تحت نظر وزارت جنگ آغاز به کار کرد. امنیه واژه‌ای عربی است و از مصدر «امنیت» به معنی «در امان بودن» گرفته شده. در تشکیلات نظامی ایران، این عنوان برای سربازانی به کار می‌رفت که مأمور حفظ نظم و آرامش و امنیت در راهها و جاده‌های خارج شهر و نیز در بخش‌ها و روستاها بودند. در ابتدا نام این نیروها «ژاندارم» و نام تشکیلات...
لَیل 25 جدی 1302 نتیجه اجتماع مسجد سلطانی شب گذشته خالصی[زاده] به منبر رفته، قسمت عمده مذاکرات راجع به عقیده داروین در باب طبیعت و قسمت دویم بر ردّ اظهارات داروین از روی حکمت خواجه نصیر[الدین] طوسی، در آخر هم شرحی از بیکارگی ایرانی‌ها اظهار[داشت] و چنین وانمود کرد که ایرانی‌ها از گرسنگی می‌میرند، و امتیاز نفت شمال به امریکائی‌ها داده شده است. سپس راجع به فساد اخلاق زن‌ها و مردهای تهران...
نظمیه چی ها ناصرالدین شاه قاجار در سفرهایی که به اروپا کرد تصمیم گرفت در ایران دست به اصلاحاتی بزند از جمله این موارد، تأسیس نظمیه یکی از آنها بود. ناصرالدین شاه در سفر دوم خود به اروپا و با مشاهده قوای پلیس و نظم و انضباطی که در شهرهای اروپا برقرار کرده بود، تصمیم گرفت در ایران نیز چنین تشکیلاتی را به وجود آورد. از این رو از دولت اتریش برای بنیان نهادن اداره پلیس تهران، به شکل نوین و اروپایی...
نظام اطلاعاتی ـ امنیتی، که پیش از آن فقط بخش کم‌اهمیتی از تشکیلات و حیطه فعالیت نظمیه و شهربانی بود، در دورة رضاشاه گسترش یافت و فعالیت و حیطه عمل آن فعالیتهای شهربانی را تحت‌الشعاع قرار داد و آن را تابعی از سیاستهای کلی عملیاتی ـ اجرایی خود ساخت. رضاشاه تصمیم گرفته بود با نظمی قبرستانی و رعب‌‌انگیز که دستگاه شهربانی و نظام اطلاعاتی ـ امنیتی آن ایجاد می‌کند و تمایلات مستبدانه او را...
پیش از تشکیل نظمیه یا شهربانی به سبک نوین و اروپایی در روزگار ناصرالدین شاه قاجار در سال 1257 ش، نظم و امنیت شهرها به عهده داروغه بود که زیر نظر اداره‌ای به نام «دیوان بیگی» (اداره حکومتی یا فرمانداری) که در رأس آن بیگلر بیگی (فرماندار حاکم) قرار داشت انجام وظیفه می کرد و واحدهایی که در اختیار داروغه بود، محتسب، شحنه، گزمه، شبگیر، نامیده می‌شدند.1 در آن هنگام نظم و امنیت شهرها در شب دارای...
نظام اطلاعاتی ـ امنیتی، که پیش از آن فقط بخش کم‌اهمیتی از تشکیلات و حیطه فعالیت نظمیه و شهربانی بود، در دورة رضاشاه گسترش یافت و فعالیت و حیطه عمل آن فعالیتهای شهربانی را تحت‌الشعاع قرار داد و آن را تابعی از سیاستهای کلی عملیاتی ـ اجرایی خود ساخت. رضاشاه تصمیم گرفته بود با نظمی قبرستانی و رعب‌‌انگیز که دستگاه شهربانی و نظام اطلاعاتی ـ امنیتی آن ایجاد می‌کند و تمایلات مستبدانه او را...
نظم اساس و شالوده تشکیل یک اجتماع است و چنانچه نظمى وجود نداشته باشد جامعه به هرج و مرج کشیده شده و از هم گسسته خواهد شد. دستگاههاى دادگسترى و شهربانى در این رهگذر عامل کنترل اجبارى جامعه هستند؛ شهربانى یکى از سازمانهاى اجتماعى است که مرورى بر تاریخ آن به سبب اهمیتش در جامعه مفید خواهد بود. سابقة ایجاد تشکیلات نظمیه به شکل نوین (شهربانى) جهت تأمین و حفظ امنیت، به اوایل...
نظام اطلاعاتی ـ امنیتی، که پیش از آن فقط بخش کم‌اهمیتی از تشکیلات و حیطه فعالیت نظمیه و شهربانی بود، در دورة رضاشاه گسترش یافت و فعالیت و حیطه عمل آن فعالیتهای شهربانی را تحت‌الشعاع قرار داد و آن را تابعی از سیاستهای کلی عملیاتی ـ اجرایی خود ساخت. رضاشاه تصمیم گرفته بود با نظمی قبرستانی و رعب‌‌انگیز که دستگاه شهربانی و نظام اطلاعاتی ـ امنیتی آن ایجاد می‌کند و تمایلات مستبدانه او را...
نظمیه یا شهربانی در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به تقلید از سازمانهای اروپایی در ایران تأسیس شد در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا، وی از پادشاه اتریش خواست که یک هیأت نظامی برای تربیت قشون به ایران اعزام کند: از میان افسرانی که پادشاه اتریش اعزام کرد، یکی به نام «کنت دومونت فورت» بود، که مأمور نظم شهر تهران و ایجاد سازمان پلیس شد و به لقب «نظم الملک» ملقب گردید. در همان آغاز کار،...
نظام اطلاعاتی ـ امنیتی، که پیش از آن فقط بخش کم‌اهمیتی از تشکیلات و حیطه فعالیت نظمیه و شهربانی بود، در دورة رضاشاه گسترش یافت و فعالیت و حیطه عمل آن فعالیتهای شهربانی را تحت‌الشعاع قرار داد و آن را تابعی از سیاستهای کلی عملیاتی ـ اجرایی خود ساخت. رضاشاه تصمیم گرفته بود با نظمی قبرستانی و رعب‌‌انگیز که دستگاه شهربانی و نظام اطلاعاتی ـ امنیتی آن ایجاد می‌کند و تمایلات مستبدانه او را...
