انقلاب اسلامی - مردم
اشاره
آرمان، رهبری، و مردم سه مولفه اساسی در انقلاب‌های جهان محسوب می‌شود و فقدان هر یک مانع عمده‌ای در به ثمر رسیدن انقلاب به شمار می‌رود. در نهضت امام خمینی، مردم به دلیل اعتماد کامل به رهبری و آرمان‌هایش به طور وسیع و گسترده در عرصه‌های انقلاب حضور داشتند. انقلاب سال ۱۳۵۷ عرصه حضور همه جانبه و مشارکت تمامی اقشار مختلف مردم اعم از زن، مرد، خردسال، پیر، جوان، کشاورز، روحانی، دانش‌آموز، دانشجو، و .... بود. این حضور ملی و فراگیر و همچنین وحدت میان آنان و پیوند میان این حضور با رهبری، یکی از رموز غیر قابل انکار در پیروزی انقلاب اسلامی ایران بوده است.
«پرونده» حاضر، نقش مردم در روند انقلاب تا پیروزی آن را مورد بررسی قرار داده است.
محققان و صاحب نظران در بیان علل و عوامل فروپاشی رژیم پهلوی موارد متعددی را برشمرده و پیرامون هر یک از آنها سخن فراوان گفته یا نوشته اند؛ مواردی همچون نبود آزادی سیاسی، برخوردهای خشن با مخالفان و منتقدان، اهتمام به دین زدایی از جامعه، ترویج فساد اخلاقی، وابستگی به بیگانگان، فساد اداری و مالی، سیاست های غلط اقتصادی و ... البته همه اینها درست است و هر کدام در جای خود سهمی در سقوط شاه و فروپاشی...
موضوع: شکایات مردم از دستگاههای دولتی به مجلس شورای ملی گزارش کمیسیون عرایض مجلس شورای ملی در هفته گذشته مورد تفسیر بود. به خصوص شکایات متعددی که از طرف مردم نسبت به دستگاههای دولتی می‌شود قابل توجه بوده به حدی که کمیسیون عرایض لزوم ایجاد شورای دولتی را تأکید نموده است و این موضوع نشان میدهد که نارضایتی مردم از دستگاههای دولتی بیشتر از سابق شده است و مسئله محدوده شهر و گرفتاری‌هایی که به نام...
یکی از اقدامات ضد دموکراسی حکومت‌های استبدادی آن است که به اقدامات به ظاهر دموکراتیک و فرمایشی دست می‌زنند و با این کار اصالت دموکراسی و در نتیجه هرگونه آزادی و امید و استقلال را بر باد می‌دهند. پهلوی دوم نیز از این‌گونه اقدامات ضد دموکراتیک بسیار انجام می‌داد که یکی از آنها فرمان تأسیس دو حزب موافق و مخالف ملیون و مردم، به عنوان اکثریت و اقلیت بود. حزب ملیون به دست منوچهر اقبال و در...
میلیونها نفر به انقلاب رأی اعتماد دادند رادیو لندن: میلیونها نفری که دیروز(29 دی) در تظاهرات شرکت کردند با قدم خود رأی دادند و گفتند که ایران باید یک رژیم اسلامی داشته باشد، به دور از نفوذ غرب و کمونیست ها.
ارتش، پایگاه قدرت داخلی پهلوی را تشکیل می‌داد و روشن بود که قدرت رضا شاه بر بنیانی ضعیف بنا نهاده شده است. در ژوئیه 1926، اندکی پس از رسیدن رضا شاه به تخت شاهنشاهی، مستشار امریکایی امور مالی ایران، آرتور میلیسپو، گزارشی مفصل از فساد در ارتش ایران تهیه و به گروهی منتخب از وزرا ارائه کرد. این گزارش ، تصویری نابسامان از وضعیت ارتش ارائه داده و فرا رسیدن اوضاع وخیمی را هشدار میدهد. همان طور که...
در شانزدهم دیماه 1357، مطبوعات ایران پس از شصت و یک روز اعتصاب، دوباره کار خود را از سرگرفتند. اعتصاب مطبوعات در 15 آبان 1357 با حمله نظامیان به دفاتر روزنامه های کیهان، اطلاعات و آیندگان شروع شد و انتشار مجدد آنها متعاقب فرمان امام خمینی صورت گرفت.
: جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران با نام رسمی «۲۵۰۰مین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران به‌دست کوروش بزرگ» نام مجموعه جشن‌هایی بود که به‌مناسبت آنچه ادعا می شد دوهزارو پانصد سال تاریخ مدون شاهنشاهی ایران است، در زمان سلطنت محمدرضا شاه پهلوی از تاریخ سه شنبه ۲۰ مهر تا شنبه ۲۴ مهر ۱۳۵۰ به مدت پنج روز در تخت جمشید برگزار شد. در این جشن‌ها، نمایندگان و سران حکومتی و...
: شهدا هفده شهریور 1357 عطای زندگی خاکی را به شهد شیرین شهادت بخشیدند و لبیک گویان به خمینی کبیر به دیار باقی شتافتند. آنان با شهادت خویش زمینه ساز پیروزی انقلاب اسلامی شدند و نشان دادند هیچ چیز نمی تواند اراده های پولادین و ایمان راستین مردان حق را شکست دهد حتی کشتار بی رحمانه و جمعی نیروهای سرکوبگر شاه. قیام خونین ۱۷ شهریور با ایثار و فداکاری مردمی جان برکف به جاودانه تاریخ پیوست تا عظمت...
سه روز پس از تظاهرات و راهپیمایی سراسری و تاریخی عید فطر و در پی دعوت روحانیت مبارز تهران، در روز پنج شنبه 16 شهریور مردم در تهران و سایر شهرهای کشور بار دیگر راهپیمایی گسترده ای در مخالفت با رژیم پهلوی برگزار کردند. این تظاهرات در شرایطی برگزار شد که دولت شریف امامی بعد از راهپیمایی عید فطر طی اطلاعیه‌ای هرگونه برگزاری اجتماعات و راهپیمایی بدون مجوز از سوی دولت را ممنوع اعلام کرده...
جایگاه عاشورا در تاریخ تشیع و پیوند ماهوی آن با نهضت امام خمینی، باعث شده بود که در طول تاریخ این نهضت مردم همواره در دهه اول محرم به تأسی از واقعه عاشورا با دسته‌های عزاداری به خیابان‌ها بیایند و شعار «مرگ بر شاه و درود بر خمینی» سر دهند. ساواک برای کنترل قیام‌های مردمی در این دهه از ابزارهای مختلفی ازجمله، کشتار مردم، گماشتن مأمور در دسته‌های عزاداری، ممنوع‌المنبر کردن خطبا و......
وضع اقتصادی مردم در آن زمان غالباً خوب نبود: درآمدها کم بود، اجناس نسبتاً ارزان بود ولی پول هم کم بود. بسیاری اجناس را به‌صورت تبادلی معامله می‌کردند. پول‌های رایج یا نقره بود یا مس، یک پول، یک شاهی، ده شاهی، یک ریالی، دو ریالی، پنج ریالی، ده ریالی. زندگی اکثر مردم ساده و بدون تجملات بود. خانه های مسکونی غالباً با خشت و گل و سقف‌های چوبی یا طاق‌های ضربی تهیه می شد، و چندان از آجر...
براساس این گزارش 25 خانه مسکونی در محله‌های 24 متری ولیعصر، خیابان جمهوری‌اسلامی و محله ژیان با خاک یکسان و ویران شده است و به سی خانه مسکونی؛ 5 باب مغازه و ساختمان‌های مدرسه راهنمائی شهادت؛ کودکستان دانش؛ سالن ورزشی تختی در اطراف نقاط بمباران شده آسیب وارد آمده است. تاریخ انتشار: ۱۲:۰۵ - ۲۸ تیر ۱۳۹۹ - 2020July 18 پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ 28 تیرماه 1361 هواپیماهای متجاوز صدام نقاط مسکونی...
تصویرها روایتگر سرکوب مردمی است که در 15 خرداد 1342 به خیابان ها آمده اند. نیروهای امنیتی و شهربانی رژیم شاه با همه امکانات خود در ان روزگار در برابر مردمی ایستادند که به بازداشت مرجع دینی شان معترض بودند.
بررسی مطبوعات و خبرگزاریهای خارجی نشان میدهد که مـحتوای اخـبار آنها از جهتی منعکس کننده جنایات رژیم شاه و قتل عام مردم بی‌گناه بود؛مردمی که حق اعتراض از آنان گرفته شده بود؛که به نوبه خود استبداد و خودکامگی حکومت پهلوی را در اذهـان مـردم دنـیا متبادر می‌کرد.اما این رسـانه‌ها در تـجزیه و تـحلیل اوضاع،بسان مطبوعات داخلی به حمایت از شاه و لوث کردن...
در ده سال اخیر کوششهای چشمگیری برای تاریخ‌نگاری این دوره صورت گرفته که بخشی از آن مربوط است به بازنمایی و ترسیم قیام 15 خرداد 1342.با اینکه در این کوششها،مساحت تـحقیقات سازمانی و نهادی بیشتر از پژوهشهای شخصی و موردی است،اما نکته قابل‌توجه در هر دو مورد،روشنی زوایای حرکت پانزدهم خرداد است.حتی پژوهندگان خارجی،آنهایی که امکان دست‌یابی به مدارک کافی درباره این حـادثه را...
سند سه برگی که ملاحظه می کنید گزارش خبری منبع ساواک از سطح شهر تهران است. عنوان گزارش : «موضوع:نارضایتی مردم».تاریخ تهیه گزارش دوازدهم بهمن سـال 1350 است.این اسناد در پرونده شماره 425011 که موضوع آن«دولتها»است در بایگانی ساواک نگهداری می‌شود. متن کامل سه برگه سند ساواک دوازدهم بهمن 1350 به شرح ذیل است: خیلی محرمانه طبقه‌بندی حـفاظتی گـزارش خبر موضوع:نارضایتی...
مرگ موهبتی الهی است که از جانب ملت دو دستی به شاه تقدیم می شود. نوشته ای که بر روی پلاکارد در این عکس مشاهده می کنید در واقع واکنشی است به این ادعای شاه که می گفت :«سلطنت موهبتی الهی است که از سوی ملت به پادشاه تفویض شده است.»
قیام مردم تبریز در 29 بهمن ماه 1356 در چهلمین روز شهادت تعدادی از طلاب و مردم قم صورت گرفت و نشان داد که آحاد مردم خواستار ادامه نهضت هستند و فرصتها را برای بروز این خواست از کف نخواهند داد. قرار گردهمآیی مردم ساعت 10 صبح در مسجد قزللی (میرزایوسف مجتهدی) بود. زمان این قرار در اعلامیهای نوشته شده بود که 28 بهمن به امضای آیتالله سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی و ده تن دیگر از علمای تبریز رسیده بود و...
عکس روایتگر حضور پر شور مردم انقلابی مشهد در یکی از صدها تظاهراتی است که در جریان پیروزی انقلاب اسلامی بر ضد حکومت پهلوی و ظلم و بیداد محمدرضا شاه برگزار شد.
مردم به نشانه نفرت و انزجار از دودمان پهلوی، سر مجسمه رضاشاه را جدا کرده و بر سر چوبی می‌چرخانند «این پدر و پسر خیانت‌ها کرده‌اند که روی تاریخ را سیاه کرده است. این پدر و پسر جنایت‌هایی در ایران کرده‌اند که ما نمی‌توانیم عُشر او، صد یک او را بیان کنیم. اینها ملت ما را به اسارت کشاندند؛ اینها خزاین ما را به یغما برده‌اند؛ اینها نیروی انسانی ما را از بین بردند»(سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه قم؛...
درباره : آقاى امیرسنبلى تاریخ: 1357 / 10 / 19 از : سازمان اطلاعات و امنیت تهران 20 ه 22 به : مدیریت کل اداره چهارم 124 شماره : 86298/20 ه 22 بدینوسیله یک برگ عین گزارش کارمند نامبرده بالا جهت استحضار به پیوست ایفاد می گردد و ضمنا از جهات حفاظتى به وى هشدار لازم داده شده است. رئیس سازمان اطلاعات و امنیت تهران ـ شیخان گزارش محترماً به استحضار می رساند: پس از اینکه چندین بار توسط عدهاى تهدید شدم که خانهام را به علت...
گزارش ساواک از تظاهرات و راهپیمایی میلیونی مردم تهران در 7 بهمن 1357 مطابق با 28 صفر 1399
«...تظاهرکنندگان که عده ای زن همراه آنان حرکت می‌کرده و شعارهائی نیز به طرفداری از روح الله خمینی می‌داده‌اند، شعارهای پارچه‌ای را با خود حمل می‌کرده‌اند که روی آن مطالبی به مضمون زیر نوشته شده بوده است: «مقدس باد اتحاد بین نیروهای مسلح و ملت ستمدیده»، «رهبر ما خمینی است، کشور ما اسلامی است»، «حکومت، حکومت اسلامی است»، «آشتی هرگز»...در ساعت 10و30 روز 16/6/57 تعداد...
محققان و صاحب نظران در بیان علل و عوامل فروپاشی رژیم پهلوی موارد متعددی را برشمرده و پیرامون هر یک از آنها سخن فراوان گفته یا نوشته اند؛ مواردی همچون نبود آزادی سیاسی، برخوردهای خشن با مخالفان و منتقدان، اهتمام به دین زدایی از جامعه، ترویج فساد اخلاقی، وابستگی به بیگانگان، فساد اداری و مالی، سیاست های غلط اقتصادی و ... البته همه اینها درست است و هر کدام در جای خود سهمی در سقوط شاه و فروپاشی حکومتش...
: دهم دیماه 1357، درپی تظاهرات مردم مشهد و بسیاری شهرهای دیگر کشور، 200 نفر در مشهد و 100 نفر در کرمانشاه و صدها نفر در شهرهای دیگر ایران به شهادت رسیدند. به این مناسبت صفحاتی از کتاب «الف لام خمینی» که به تشریح این جنایت رژیم شاه مربوط است در اینجا عینا نقل می گردد : در روز دهم دیماه 1357، مردم مشهد در حین تظاهرات ضد رژیم، به چند کلانتری، انجمن ایران و آمریکا و نیز به منزل چند مستشار...
درسـاعت 16 مـورخه 12/11/50 شخصی کـه خـود را غـفاری معرفی می کرد دربنزکرایه‌ای (5 ریالی) کـه از مـیدان شهناز به میدان 24 اسفند در حرکت بود در مورد وضع شهر و ناراحتی مردم چـنین اظـهار می‌داشت دولت درهنگام اعلام بودجه گفته اسـت من می دانم مردم از چـه مـسائلی ناراضی هستند از وضع اتوبوسرانی از وضـع تـرافیک از وضع گرانی.در حقیقت با ذکر این مطالب چون می داند در مجلس حزب اقلیت کـه آقـای...
خیلی محرمانه تاریخ گزارش: 28/9/57 موضوع: اشعار مضره روز تاسوعا و عاشورا روزهای 19 و 20/9/57 شعارهای زیر در بین دستجات[عزاداری] و تظاهرکنندگان خوانده می شد: انقلابی ترین مرد جهان است خمینی، او فرستاده صاحب زمان است خمینی منصور[=شاه]، ولیعهدت بمیرد، چرا کشتی جوانان وطن را پسر رضا گری، تا فردا صبح وقت داری، فرح[و] ورداری، با توله‌هات در بری پسر رضا کچل، حسابی افتاده تو هچل الله الله نصر من الله، مشتهای گره کرده...
"ری براک" نویسنده آمریکایی روزنامه نیویورک تایمز در مقاله ای به تاریخ ۹ سپتامبر ۱۹۴۱، از تهران، با عنوان «پیش بینی شورش در ایران» نوشت: دیپلمات های خارجی پیش بینی می کنند اگر رضاشاه دست از قدرت بر ندارد، قیامی در راه خواهد بود روزنامه نیویورک تایمز در ادامه می نویسد: تهران، ایران، ۸ سپتامبر (به گزارش خبرنگار اعزامی ما به بغداد) طبق گزارش ها، پایتخت و استان های جنوب غربی ایران در...
این عکس تاریخی تظاهرات مردم تهران رادرخیابان آزادی در دوران ستم شاهی نشان می دهد.حضور نوجوان درجلوی تظاهرات جلوه ای نمادین به این عکس داده است. درواقع بیانگر حضور اقشار مختلف مردم در سنین مختلف در اقصی نقاط ایران است . فشردگی جمعیت نیز بیانگر اراده جمعی برای سرنگونی حکومت شاه از طریق همبستگی ملی و وحدت اسلامی است .
هفته گذشته جمعیتی که پیشاپیش آن نوجوانان و زنان محجبه حرکت می کردند ، در میدان ژاله واقع در مرکز تهران تجمع کردند . آنان که خشمگین از برقراری حکومت نظامی از ساعاتی پیش بودند ، با سر و صدا از دعوت آیت الله نوری که یک رهبر مذهبی است و آنان را به پراکنده شدن ترغیب می نمود ، سرپیچی کرده و سپس به پرتاب سنگ و آجر به سوی سربازان پرداختند . خیل جمعیت ضمن تحمل دردهای حاصل از شلیک گاز اشک آور ، به تدریج خود را به...
تظاهرات مردم تهران در اعتراض به دستگیری امام خمینی (ره) در 15 خرداد 1342
سند زیر که پس از برکناری هویدا از مقام نخست‌وزیری توسط ساواک تنظیم شده حاکی از نارضائی اقشار مختلف مردم از دولت 13 ساله امیرعباس هویدا می‌باشد.
اردشیر زاهدی پسر فضل‌الله زاهدی، آخرین سفیر ایران در آمریکا و داماد محمدرضا پهلوی سال 1307 در تهران به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در تهران و اصفهان به پایان برد و سال 1323 مدتی در دبیرستان اسلامیه بیروت درس خواند. یک‌سال بعد عازم آمریکا شد. سال 1329 در رشته مهندسی کشاورزی و علوم اقتصادی از دانشگاه یوتا فارغ‌التحصیل شد و در این مدت زبان‌های انگلیسی و فرانسه را آموخت. زاهدی پس از بازگشت به...
برای بررسی قیام 19 دی مردم قم بایستی اول فضای سیاسی – اجتماعی سال 56 و فضای کلی دهه 50 را مورد کنکاش قرار دهیم. بصورت خیلی مختصر می‌توان گفت؛ در دهۀ 50 رژیم شاه یکی از ثروتمندترین و قدرتمندترین کشورهای منطقه و دنیا بوده و از طرف دیگر، حمایت همه جانبۀ آمریکا پشتوانه این رژیم شاهنشاهی بوده است. به عنوان مثال «در سال 1356 درآمد نفتی ایران 7/20 میلیارد دلار بوده است».[1] ارتش مدرن 400000 نفری مسلح به...
قیام خونین مردم قم در پی اهانت به ساحت امام خمینی(ره) بیانگر حقیقت طلبی و روحیه کاوش گر مردم ایران بود. رحلت مشکوک آیت الله مصطفی خمینی فرزند امام راحل در آبان 1356، شتاب خاصی به حرکت انقلاب اسلامی بخشید که می توان موج برخاسته از آن را به عنوان آغاز قیام عمومی مردم دانست. مجالس یادبود متعددی در سراسرکشور برگزار شد و در پی هر یک از این مجالس، تظاهرات گسترده ای علیه رژیم شاه به راه افتاد و بار دیگر...
تا کنون بی شمار در خصوص جریان 15 خرداد سال 1342 صحبت شده، مطلب نوشته شد، مصابه ها و فیلم های زیادی تهیه شده است لیکن به مناسبت سالگشت این واقعه مهم تاریخی نقل دیگری را ارائه می دهم و به بعضی از زوایای آن که شاید کمتر پرداخته شده و بعضا بسیار هم با اهمیت هستند می پردازم. اولین نکته ای که مهم به نظر می رسد این است که چرا رژیم شاه به این نتیجه رسید که باید حضرت امام را بازداشت کند؟و چرا از مدتها...
حکومت پهلوی با کنترل و مراقبت چند جانبه‌ی خود نتوانست مانع کارآیی مسجد گردد، لذا مسجد در نقش بازیافته‌ی خود ظهور کرد و به پایگاه انقلاب و مرکز نشر تعالیم اسلامی مبدل شد. مسجد به محل وحدت نیروهای انقلابی تبدیل شد و اضافه بر این که مسجد، کانون حمایت از مردم مظلوم فلسطین نیز بود، آیت الله طالقانی در اقدامی شجاعانه در مسجد هدایت، فطریه‌ی آن سال را برای کمک به مردم فلسطین اختصاص داد.[1] در دوران...
یکی از مهمترین معضلات سیستم اطلاعاتی امنیتی شاه، ساواک «عدم استقلال» در حوزة مأموریت و عدم قانون‌گرایی در قلمرو عمل بود. از این‌رو یک سیستم اطلاعاتی امنیتی، به جهنمی مخوف بدل شده بود که از آن جز قتل، شکنجه، دستگیری، تبعید وزندان کاری ساخته نبود. شاید یک طرف سرنخ این انحطاط «ماهیت ضد انسانی» رژیم پهلوی و طرف دیگر آن طراحان و مؤسسان ساواک و معلمان و مربیان آن بود که آن تعلیم را در ابتدا...
در دوران پهلوی دوم، حزب رستاخیز با دستور شاه و انحلال دو حزب «مردم» به رهبری اسدالله علم و ایران نوین» با محوریت حسن علی منصور، به عنوان تنها حزب کشور معرفی شده بود و شاه، نقش اصلی را در رهبری آن داشت و ادعا می کرد که این حزب مردمی است ( کتاب مأموریت برای وطنم، ص 336 و 337 ) و در جواب منتقدین ادعا داشت که: "کسی که وارد این تشکیلات سیاسی نشود و مؤمن به این سه اصلی که من گفتم، نباشد، دو راه برایش...
در دوران پهلوی، خفقان به حدی زیاد بود که حتی مهمترین هم پیمانان شاه هم مجبور به اعتراف دراین باره می شدند؛ برای مثال جیمی کارتر، رئیس جمهور اسبق آمریکا، در خاطراتش نوشته است: «در دوران شاه، حداقل ۲۵هزار زندانی سیاسی در ایران وجود داشت.» ( کتاب خاطرات دو سفیر نوشته ویلیام سولیوان و آنتونى پارسونز، ص 447 ). فرد هالیدی در صفحه 92 کتاب دیکتاتورى و توسعه سرمایه دارى در ایران نوشته است: "در سال ۱۳۵۴...
