اقدامات مسلحانه و تروریستی «کومله» در نخستین سال‌های دهه ۶۰


میثم صفاییان (کارشناس ارشد علوم سیاسی)
30 بازدید
حزب کومله کومله تروریسم

اقدامات مسلحانه و تروریستی «کومله» در نخستین سال‌های دهه ۶۰

گروه کومله نیز مانند بسیاری از گروه‌های چپ‌گرای هم‌دوره خویش دست به سلاح می‌برد و به رفتارهای تروریستی روی می‌آورد. هر چند پایگاه اصلی این گروه از سال ۱۳۶۰ به بعد و بر اثر کنترل اوضاع توسط دولت به خاک عراق منتقل می‌شود، اما رفتار تروریستی آنها هم‌چنان ادامه می‌یابد. کاشتن مین بر سر راه پایگاه‌های نیروهای نظامی، اجرای کمین بر سر راه کاروان‌های نظامی، حمله شبانه به پایگاه‌های قوای انتظامی و نظامی، حمله به تأسیسات دولتی در شهرها و روستاها و نفوذ در شهرها و درگیر شدن با نیروهای امنیت شهری، از تاکتیک‌های نظامی این حزب بود. به طور کلی کومله استراتژی خود را حمله چریکی و نامنظم تعریف کرده بود.(۱) اسناد به دست آمده از خانه‌های تیمی این سازمان پس از آزادسازی سنندج نشان می‌دهد، کومله مردم بی‌گناه را به اتهام موهوم شرکت در جلسات ضد خلقی دستگیر کرده و بعضاً به قتل رسانده است.(۲) برخی گزارش‌ها و اسناد دیگر نشان می‌دهد این گروه در اوایل انقلاب تلفن‌های مردم را کنترل می‌کرد، تلگراف مردم کردستان را ضبط کرده و از ارسال آن جلوگیری می‌کرد. آنها اتومبیل‌های شخصی و دولتی را مصادره کرده(۳) و حتی نیمه شب به خانه‌های مردم یورش برده و آنها را دستگیر می‌کردند.(۴) کومله می‌کوشید امنیت مردم عادی شهر و روستا را سلب کرده و با تهدید و ارعاب و دستگیری و شکنجه و بازجویی، ایشان را تحت انقیاد خود قرار دهد. تبلیغات ضدّ اسلامی این سازمان مخصوصاً موضع‌گیری‌های شرم‌آور آنها نسبت به اخلاقیات دینی موجب انزجار مردم می‌شد. آنها حتی در مساجد با برگزاری سخنرانی و نشست‌های سیاسی سعی در نفی مفاهیم دینی می‌کردند. گرچه کومله برخی از این اسناد و مدارک را غیر واقعی و ساخته و پرداخته نهادهای امینی ایران می‌داند، اما اسناد منتشره سیا مربوط به ۱۹۸۶ - ۱۹۸۰ نیز گوشه‌ای از فعالیت‌های تروریستی گروهک کومله را به تصویر می‌کشد. در آن اسناد می‌توان نشانه‌هایی از موارد زیر را مشاهده کرد: بمب‌گذاری در نقاط پراکنده شهرها یا روستاهای ایران، حمله به مساجد و نصب تیربار و اجرای رقص مختلط (نمونه آن شهریور ۱۳۶۲ در سردشت)، حمله به مدارس و ترور معلم‌ها در کردستان به اتهام وابستگی به رژیم به علت دریافت حقوق، ترور و انفجار در جهادسازندگی و سپاه (بیش از نوزده مورد)، جنگ‌افروزی در سنندج و کمک به مهندسی اطلاعاتی استخبارات عراق. البته حافظه تاریخی و شفاهی مردم کردستان و از جمله اسرای این گروه خود بهترین شاهد و گواه بر این‌گونه رفتارهاست. از جمله منابعی که درباره رفتار خشونت‌آمیز و تروریستی کومله انتشار یافته، کتاب «شنام» است. این کتاب مشاهدات عینی و تجربی کیانوش گلزار راغب را به روایتی داستانی و در دوره زمانی ۱۸ ماه توصیف می‌کند. گلزار که در سال‌های ۶۰ و ۶۱ در اسارت کومله به سر می‌برد، گوشه‌ای از جنایات کومله در مناطق عملیاتی و نیز بدرفتاری با اسرای ایرانی را به تصویر کشیده است.(۵)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

پانوشت‌ها:

۱- کردستان، علل تداوم بحران آن پس از انقلاب اسلامی؛ حمیدرضا جلایی‌پور؛ تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، چاپ اول، سال ۱۳۷۲، صص ۱۱۵-۱۱۱.

۲- کردستان، امپریالیسم و گروه‌های وابسته؛ سپاه پاسداران؛ ص ۹۳، سند شماره ۱۱.

۳- پیشین، ص ۹۱، سند شماره ۱۰.

۴- پیشین، ص ۹۴، سند شماره ۱۲.

۵- بنگرید به: شنام؛ کیانوش گلزار راغب؛ تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ ۱۳۸۹.

 

تروریسم در ایران معاصر(مجموعه مقالات)؛ به کوشش حمیدرضا اسماعیلی؛ مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی؛ صص ۲۲۰ و ۲۲۱