نگاه دیگران
بی تردید در تاریخ معاصر ایران، دوره تاریخی ( شهریور 1320 تا کودتای 28 مرداد 1332 ) از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آنرا دوره تنویر و تنوع افکار سیاسی تلقی می کنند که بسیاری از حرکتها و اندیشه ها از چپ و لیبرال دموکراسی گرفته تا اسلامی و بنیادگرا، فرصتی برای اظهار وجود پیدا کردند. بی تردید یکی از مهمترین حرکتها و جنبشهای اسلامی در تاریخ معاصر ایران، جنبش فدائیان اسلام است. چراکه تا قبل از پیدایش این...
بدون شک بنیادی ترین عامل درفرایند پیدایش و شکل گیری یک جنبش و تبدیل شدن آن به نهضت فراگیر و انقلاب، تکوین اندیشه و مبانی فکری آن است. بنابراین چنانچه نظام اندیشه ای یک جنبش، دارای ضعف و نارسایی بنیادی در مبانی معرفت شناختی و تئوریک خود باشد، به همان نسبت دچار ابهام و سردرگمی خواهد شد و از نیل به هدف اصلی باز می ماند. در این راستا توان و کارایی یک ایدئولوژی به میزان ابتناء آن بر مبانی...
کتاب خاطرات مادر فرح دیبا، همسر محمدرضا پهلوی، با عنوان «دخترم فرح» به طرز تناقض‌آلود و بسیار ساده‌لوحانه‌ای سعی دارد فرح و شوهرش محمدرضاشاه را از تقصیرات مبرا کند و علل فساد حکومت پهلوی و زمینه‌های سقوط آن را به دیگران نسبت دهد. هرچند این‌گونه اقدامات در عرصۀ تاریخ‌نگاری کاملاً عادی می‌باشد و خاطره‌گویی گاهی به وسیله‌ای برای حق به جانب گرفتن و تخریب دیگران تبدیل...
در سال 1914 میلادی جنگ اول بین انگلستان و روسیه و فرانسه از سویی و المان و اطریش و عثمانی از سویی دیگر که متحدین نامیده میشدندشروع شد با وجود اعلام بی طرفی از جانب دولت ایران دول متحارب این بی طرفی را محترم نشمرده و هر کدام با اعزام نیروهایی به داخل ایران سعی در تقویت مواضع خویش کردند . علاوه بر این هر کدام از طرفین تلاش کردند که با استفاده از عناصر محلی اوضاع را به نفع خویش بر گردانند. در این سالها...
دوران زمامداری محمدرضا شاه پهلوی را از نظر سیاست و رفتار دولت نسبت به جماعت‌های عشایری می‌توان به سه دوره تقسیم کرد؛ دورۀ اول از 1320 تا 1328 که دورۀ تنش و کشمکش بین سران عشایر و حکومت مرکزی است. دورۀ دوم از 1328 تا اوایل دهۀ 1340 که دورۀ آغاز برنامه‌ریزی در کشور است و چون برنامه ابزار اجرای سیاست‌ها و نیت‌های حکومت است که با بررسی و تحلیل این برنامه‌ها می‌توان خطوط اصلی نیت و سیاست...
اهمیت این مسئله زمانی است که بنیاد گرایی شیعی به بنیاد گرایی سنی نزدیک می شود و فضایی از همکاری های نظری و عملی میان آنان پدید می آید. در زمانی که ساختار قضایای فلسطین را ناسیونالیست عربی شکل داده بود و جریان اخوان المسلمین، بنیادگرایی با تعصب مذهبی سنی، شناخته می شد، فدائیان اسلام به رهبری روحانی جوانی به نام نواب صفوی با ایدئولوژی زلال شیعی توانستند ساختار این معادلات را به هم بریزند. زیرا وی...
خاطرات مرحوم عسگراولادی از این جهت که مشتمل بر حوادث سال‌های آغازین دهه بیست تا سال 1343 است، بسیار جالب و حائز اهمیت است. این خاطرات به دلیل حضور خود راوی و شرح مشاهداتش از وقایع بسیار مهم بوده، بیان جزئیات ویژگی خاصی به آن می‌بخشد، این خاطرات همچنین از این جهت که نحوه شکل‌گیری و تأسیس یکی از مؤثرترین گروه‌های اسلامی در پیشبرد انقلاب یعنی هیأت‌های مؤتلفه و بیان شرح دقیق دستگیری و...
مجتبی حسینی: محسن رفیق‌دوست در دوران ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد خیلی کم سخن گفت و کمتر از همیشه کسی از او خبر داشت. سخت تن به مصاحبه می‌داد و سخت‌تر درباره سیاست لب به سخن می‌گشود. سال ۸۸ و پس از انتخابات که برای گفت‌وگویی به دفترش رفته بودم چهره‌اش خسته بود و پس از چهار سال حاج محسن رفیق‌دوست دیگری پیش رویم خودنمایی می‌کرد که شباهتی با آنچه سال ۸۸ از او دیده بودم نداشت. لبخند بر...
آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی مرجع تقلید شیعیان جهان و رئیس حوزه علمیه نجف در سال 1284 ق در روستای مدیسه از توابع لنجان اصفهان به دنیا آمد. پدرش سید محمد متولد کربلا و مدفون در خوانسار است. سید ابوالحسن مقدمات علوم را در قریه مدیسه فرا گرفت و در آغاز جوانی به اصفهان رفت و در مدرسه نیماورد تحصیلات خود را ادامه داد. وی پس از گذراندن سطوح فقه و اصول در درس خارج شرکت نمود. از استادان او در اصفهان آخوند...
بی تردید یکی از مساجدی که پیش از انقلاب اسلامی نقش مهمی در فعالیت های مذهبی سیاسی داشته است مسجد هدابت تهران در نزدیکی جمهوری و لاله زار است. انتشار کتاب دوم مسجد هدایت تهران در دو جلد از سوی مرکز بررسی اسناد تاریخی و ارائه ده‌ها سند در خصوص فعالیت های این مسجد فرصتی تازه برای بررسی نقش برجسته این مسجد در دهه های گذشته است. اهمیت مسجد هدایت به خاطر امام جماعت...
براساس برخی اسناد موجود ، سابقه آشنائی بشر با مواد مخدر را حدود 4000 سال پیش از میلاد برآورد می نمایند. « پلین» دانشمند رومی قرن اول میلادی اولین کسی است که شیره تغلیظ خشخاش را به نام اپیوم عرضه کرد. اپیوم از ریشه اپوس OPOS به معنی شیره که آن هم از کلمه اهی پی نا AHIPENA از زبان سانسکریت گرفته شده و بنا به تلفظهای دیگر افیون یا هپیون خوانده می...
در پی هجوم متفقین به ایران، حکومت خودکامه رضاشاه فرو پاشید و چون می‌دانست در بین ملت ایران هم جایگاهی ندارد و ادامه حکومت برایش غیرممکن به‌نظر می‌رسید، به توصیه محمدعلی فروغی در 25 شهریور 1320 به‌نفع ولیعهد از سلطنت استعفاداد و ظهر همان روز به طرف اصفهان و بندرعباس حرکت کرد و در حقیقت به یک مسافرت یا بهتر بگوییم تبعید ناخواسته رفت. انگلیسی‌ها در مهرماه با یک کشتی کوچک او را به بمبئی و...
با شکل گیری کودتای 1299ش/1921م توسط استعمار انگلستان در جهت سیاست تمرکز گرایی و تشکیل حکومت پهلوی به منظور تامین منافع آن کشور، رضاشاه که با حمایت قدرتهای بیگانه و خارجی توانسته بود به حکومت دست یابد، اقدام به یک سری اصلاحات ضد دینی و ضد اسلامی نمود. رضاشاه سعی کرد تا با کنار گذاشتن اسلام، ایران را به صورت یک کشور غرب زده و نوگرا که خودش ترسیم کرده بود، تبدیل نماید. وی با انجام اقداماتی مانند...
مسجد هدایت به یمن علم و فضیلت و تقوای او به ستاد مرکزی احرار تبدیل شده بود و بسیاری از یاوران انقلاب همچون رجائی و باهنر و چمران و حبیبی و شیبانی و منتظری و . . . از کانون گرم علمی و سیاسی او بهره می‌گرفتند. او در حقیقت دست راست امام(ره) محسوب می‌شد و قوی‌‌ترین یار امام (ره) در صحنة انقلاب بود. ایشان با بیانی جذاب، مشربی خوش، و طمأنینه‌ای ستودنی و علمی سرشار تمامی گروهها و شخصیت‌ها را جذب...
بیش از 94 سال از تصویب نخستین قانون درباره کنترل مواد مخدر در ایران می گذرد و هنوز برخی تصور می کنند که با ارائه یک طرح یا به انجام رساندن یک برنامه می توان معضل مواد را ریشه کن کرد. موضوع کشت نوعی شقایق با عنوان الی فرا (OLEI FERA) چند هفته ای است که جنجال تازه ای برپا کرده و محل مناقشه میان مراکز و سازمان های دست اندرکار مبارزه با مواد در کشور شده است. تنها چند روز پس از درج این خبرکه: «مجمع تشخیص...
پیش از این در یکی دو یادداشت دیگر در همین مجله، بر این نکته تأکید کردم که درک رابطه استادی و شاگردی میان افراد، به عنوان یک اصل، کمک شایسته ای برای فهم بهتر مسائل فکری و درک رویدادهای جاری اندیشه‌ای در جامعه ما به ما می‌کند. در اینجا می‌خواهم اندکی از رابطه میان آخوند خراسانی و آقا سید ابوالحسن اصفهانی (1325ش) بنویسم. طبعا باید اندکی به عقب برگردیم. یکی از آثار داستان مشروطه خواهی، ایجاد اختلاف...
اگرچه پیشینه دقیقى از مصرف تریاک در ایران وجود ندارد و اقوال مختلفى در این خصوص مطرح مى باشد، لیکن همگان اتفاق نظر دارند که دول استکبارى و در راس آنها انگلیس ، همزمان با ایجاد تفرقه و خصومت بین دولتهاى ایران و عثمانى ، بشدت مواد مخدر را رواج دادند که حتى برخى از شاهان صفوى نیز به آن روى آورده و معتاد شدند. با شروع حکومت قاجار، بر مبناى سیاست انگلیس که خواهان تضعیف همسایگان هندوستان بود، تریاک کشى...
یک روز پس از سقوط کابینه هژیر در روز 16 آبان 1327 نمایندگانی از فراکسیون‌های مختلف مجلس برای مشورت در مورد گزینش فوری نخست‌وزیر به کاخ سلطنتی فراخوانده شدند و بدون اعلام تمایل رسمی مجلس، ساعد مامور تشکیل کابینه شد. ساعد که پس از کناره‌گیری از نخست‌وزیری در آبان‌ماه 1323 چندی به کار آزاد روی آورده بود و بعد از آن به عنوان نماینده شهر رضاییه (ارومیه) به مجلس پانزدهم راه یافته بود، زمانی که...
در سال ۱۲۸۴ ق، در روستای «مدیسه» لِنجان، از توابع شهر اصفهان، کودکی پا به عرصه وجود نهاد که توانست قله های علم و تقوا را فتح کرده و عهده دار مرجعیت شیعه شود. وی سید ابوالحسن اصفهانی، در اصل از سادات موسوی شهر بهبهان بود که سال ها پیش، پدر بزرگش سید عبدالحمید از آن جا به روستای مدیسه اصفهان نقل مکان کرده بود. سیدعبدالحمید، از عالمان وارسته نجف اشرف و از شاگردان شیخ محمدحسن نجفی، معروف به «صاحب...
در تیر ماه 1301ه . ش، زمانى که رضاخان در کابینة سیدضیاءالدین طباطبایى پست وزارت جنگ را برعهده داشت، قانون سربازگیرى از تصویب مجلس شوراى ملى گذشت.[1] سردار سپه از 1301 تا 1303ه . ش با برهم زدن قواى نظامى قبل از کودتاى 1299 ه .ش و ایجاد تغییر و تحولاتى در ساختار نظامى کشور، دست به تشکیل ارتش متحدالشکلى زد که به ارتش شاهنشاهى موسوم گردید.[2] وى قواى ژاندارمرى، قزاق و دیگر نیروهاى نظامى را درهم...
