نگاه دیگران
اسرائیل به واسطه وسعت بسیار کم و فقدان عمق استراتژیک از جمله کشورهایی است که در منطقه خاورمیانه نیاز به همراهی کشورهای منطقه دارد. این امر به‌ویژه زمانی اهمیت پیدا می‌کند که چالش عمده این کشور مسئله غصب و اشغال سرزمین‌های فلسطینی است که دهه‌های بسیار این منطقه درگیر آن است؛ سرزمین‌هایی که به مسلمانان عرب تعلق دارد و کشورهای عربی و کل مسلمانان جهان در مورد آن ادعا دارند. این امر...
یکی از چالش های اقتصادی برای هر کشور و جامعه‌ای، معطوف به انحراف و فسادی می شود که در قالب اقتصادی بروز پیدا می‌کند. در طول سالیان گذشته، هر از چندگاهی اخباری در لابه لای سطور رسانه ها منعکس شده که محتوای آن از سوء استفاده و انحراف فرد یا گروهی در فلان مجموعه اقتصادی، تجاری و...حکایت داشته است. بدون تردید افزایش خبرهای این‌چنینی، مطلوب و خوشایند نیست، اما با این وجود، عده‌ای نیز تلاش...
افزایش قیمت نفت در دهه 1350ش در ایران، موجی از ذوق‌زدگی را در سران حکومت پهلوی به‌وجود آورد؛ به گونه‌ای که بر آن شدند با شتاب بخشیدن در هزینه آن برای سامان بخشیدن به اقتصاد کشور و اقناع افکار عمومی که در گذشته به دلیل سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی آسیب دیده بود برآیند. مهم‌ترین این اقدامات تسریع در واردات کالاها به‌ویژه کالاهای غیرضروری و تجملاتی، هزینه‌های هنگفت نظامی،...
در نظام سیاسی ایران تا پیش از مشروطه، مجلس قانون گذاری هیچ جایگاهی نداشت و در طول سالها حاکمیت پادشاهان، مردم نقشی در اداره جامعه نداشتند. اگر چه مردم ایران داوطلبانه زمینه سقوط ساسانیان را فراهم کردند و به اسلام گرویدند که تأکید زیادی بر نقش شورا و مشورت دارد، ولی عملاً تا پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(قدس سرّه)، نظام های شاهنشاهی بر ایران حکمرانی می کردند. بررسی عملکرد مجالس...
خروشگر نهضت انقلابی و اسلامی مردم ایران بعد از مدت‌ها تحمل رنج و ناراحتی ملت ایران را با خاطر‌ه‌هایی از نطق‌های آتشین تنها گذاشت. فخرالدین حجازی به سال 1308 در خانواده‌ای روحانی در سبزوار دیده به جهان گشود. تحصیلات خود را در مدارس قدیمی شهر، چون حاج ملاهادی سبزواری (اسرار) آغاز کرد و معلم وی در دبستان حاج‌شیخ حسن داورزنی بود. پس از پایان دبستان در 1320 شمسی وارد دبیرستان شد اما پس از یک...
تاریخ مبارزات مردمى در ایران، به ویژه مبارزه علیه حکومت پهلوى، افراد بسیارى به خود دیده است. شمار فراوانى از این افراد هنوز در گمنامى به سر مى‌برند وعده‌اى نیز به دلیل سمت‌هایى که بعد از انقلاب گرفتند، در زمره رجال و شخصیت‌هاى مشهور زمانه درآمدند. در این میان افرادى بوده و هستند که نه به خاطر اشتهارشان در پست‌هاى دولتى، بلکه به دلیل ویژگى‌هاى خاص خود،...
استاد فخرالدین حجازی ازجمله خطیبان غیرروحانی بود که بیان و قلم خویش را در خدمت ترویج معارف اسلام و انقلاب قرار داد و در این طریق توفیقاتی ارجمند به کف آورد. اوج علاقه بدنه اجتماعی به وی، در اولین دوره از مجلس شورای اسلامی عیان شد که مردم تهران به نمایندگی از خود، او را با بیش از یک میلیون رای به مجلس شورای اسلامی فرستادند. در سالروز رحلت این شخصیت گرانمایه، با یکی ازیاران و مصاحبانش، یعنی محقق...
دگرگونی‌های بزرگ اجتماعی، همچون انقلاب، پیامدهای گونه‌گونی دارد. از آن شمار است برانگیخته شدن میل مورخان به نگارش رویدادهایی که به انجام یک حکومت و آغاز حکومتی دیگر منجر گشته. انقلاب اسلامی نیز بنا به طبع دگرگون‌ساز خود چنین خواستی را در ضمیر تاریخ‌نگاران ایران و جهان پدید آورد و به فراخور دانش، علاقه و تخصص‌شان، آنان را وادار به این واکنش طبیعی کرد. و از آنجا که نوشتن از رخدادهای...
تاریخ 250 ساله اخیر ایران، با قدرتنمایی و زورگویی استعمار، استبداد، سلطه، نفوذ، دیکتاتوری و ... گره خورده است؛ به طوری که در زمان قاجار، شاهد امضاء و انعقاد قراردادهای سنگین علیه ملت ایران، داشته‌های آنان و همچنین تمامیت ارضی کشور هستیم، قراردادهایی که در دوره پهلوی به شکل دیگری و در قالب چپاول نفت و دیگر اقدامات، علیه ملت ایران به اجرا گذاشته شد. در زمان سلطنت رضاخان (1304ـ1320) جامعه در یک...
کتاب ماه: بسم الله الرحمن الرحیم. با تشکر از دوستان عزیز که وقت خود را در اختیار کتاب ماه تاریخ و جغرافیا گذاشتند. از زوایای گوناگونی می توان در مورد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی بحث کرد. به نظر من، ما هنوز به صورت متعین و ثابتی از تاریخ نگاری انقلاب اسلامی دست نیافته ایم و به علت حضور بازیگران زنده، هنوز در جریان این حادثه قرار داریم؛ البته هم زمان تاریخ نگاری انقلاب اسلامی بسیار زنده و فعال است و هم از...
انتخابات سلسله اقدامات و عملیات منسجم و پیوسته ای است که در یک محدوده جغرافیایی مشخص و زمانی محدود ومعین صورت می گیرد و منجر به برگزیده شدن فرد یا افراد و یا موضوع ومرام خاصی از سوی اکثریت مردم می شود. اجرا و انجام این سلسله اقدامات و عملیات که منتج به این نتیجه گردد، اصطلاحاْ برگزای انتخابات نامیده می شود تاریخچه انتخابات سابقه و دیرینه انتخاباتی ایران به 97 سال پیش بر می گردد. از آن مقطع به این...
جبهه ملی در 25 اسفند 1328 تشکیل شد، با به قدرت رسیدن دکتر مصدق در اردیبهشت 1330، حکومت یافت و با کودتای 28 مرداد 1332 فروپاشید. شماری از افراد مذهبی جبهه ملی که پس از کودتا در نهضت مقاومت ملی حضور داشتند، از فضای نسبتاً باز سیاسی کشور در سال‌های 1339-1340 استفاده کرده، نهضت آزادی ایران را در اردیبهشت 1340 تشکیل دادند.[1] نهضت آزادی زاییده اندیشه سه تن یعنی سیدمحمود طالقانی، مهدی بازرگان و یدالله سحابی بود.[2] هیئت...
پس از شکست نهضت مقاومت ملی و ناتوان ماندن ایدئولوژی ناسیونالیسم، نیروهای مذهبی بر آن شدند تا یک تشکل مذهبی ایجاد کنند و با آن وارد میدان مبارزه سیاسی شوند. در این راستا نهضت آزادی ایران در اوایل دهه چهل شکل گرفت. برای شناخت زمینه‌های سیاسی و اجتماعی شکل‌گیری نهضت‌آزادی، نگاهی گذرا به تحولات سیاسی دهه سی ضروری می‌نماید. زمینه سیاسی از کودتای آمریکایی انگلیسی 28 مرداد 1332 تا آغاز دهه...
امام خمینی رحمه‌الله شاگردان خود را در کسب معنویت به آیت‌الله بهجت ارجاع می‌دادند. افراد زیادی در مجالس درس و روضه آیت الله بهجت رحمه‌الله علیه شرکت داشتند. در این میان هر یک از افراد خاطرات و مطالب مفیدی برای عنوان کردن دارند که هر کدام می‌تواند برای ما، مردمی که در جست‌وجوی کمالات هستیم، راهگشا باشد. از مجموع خاطرات و مطالب عنوان شده از سوی شاگردان و نزدیکان این مرجع بزرگ و عبد...
بازرگان در مقاله ای با عنوان ایران و اسلام که در واقع متن یک سخنرانی است که در آبان ماه 1360 در دفتر نهضت آزادی ایراد شده، به صراحت و روشنی اعلام می دارد که دیدگاه وی و همفکران او با حضرت امام خمینی متفاوت است. او به شدت از ملی گرایی دفاع کرده است و دیدگاه مکتبی امام و ارزش های اسلامی را محکوم می کند. بازرگان در توهم تضاد دیانت و ملیت بازرگان در مقاله ای با عنوان ایران و اسلام که در واقع متن یک...
امام خمینی مسئولیت دولت موقت انقلاب اسلامی ایران را به رهبر آزادی، یعنی مهندس مهدی بازرگان، واگذار نمود. هر چند نهضت آزادی بارها اعلام کرد که به عنوان یک سازمان، تاثیری در دولت موقت نداشته و دولت موقت یک دولت نهضتی نبوده است. اما پر واضح است که این ادعا کاملا بی پایه و اساس بوده و اکثریت قریب به اتفاق وزرای کابینه بازرگان را فصل دوم: مواضح نهضت آزادی در انقلاب اسلامی سیاست گام به گام امام خمینی...
بررسی قرآن و احکام و معارف دینی از رهگذر پژوهش های علوم تجربی بر فرضیه و آزمون و شیوه علمی، موضوعی است که بسیاری از روشنفکران دینی تحصیل کرده در غرب دغدغه آنرا در سر داشته و در این رویا بودند که برای معرفی دین اسلام به غربی ها آن را با قالب های علوم تجربی تطبیق دهند و حقانیت دین را از این راه اثبات کنند. از این رو در فصل سوم: فقدان معرفت دینی منسجم و ضعف تئوریک در فهم انقلاب اسلامی اث...
اسناد به دست آمده از لانه جاسوسی امریکا در ایران، یکی از دستاورهای مهم و اساسی تسخیر لانه جاسوسی به شمار می رود. سفارت امریکا در تهران در حقیقت شعبه ای از سازمان جاسوسی امریکا – سیا – بود که برای به شکست کشاندن انقلاب نوپای اسلامی پیش و پس از انقلاب و تحکیم پایه های رژیم شاه به جاسوسی مشغول بود. بخشی از جاسوسی در بدنه نظام اسناد به دست آمده از لانه جاسوسی امریکا در ایران، یکی از...
بحران های سیاسی و اجتماعی در تاریخ معاصر ایران، بویژه در دوران شکوهمند انقلاب اسامی، موجب عنایت و اهتمام نویسندگان و تاریخ نگاران به این خطه از خاک پهناور خاورمیانه شده است. بررسی و تحلیل شخصیت ها و احزاب سیاسی و مذهبی می توان پایه و مبنای قضاوت و راهگشای آرمان خواهی نسل های آینده این مرز و بوم باشد. نهضت آزادی ایران از جمله احزاب و گروه هایی است که به دلیل ادعای درآمیختن ارزش های اسلامی با...
دکتر محمد مصدق در تفکر و اندیشه نهضت آزادی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است افزون بر وابستگی فکری و سیاسی که رهبران نهضت آزادی به مصدق داشتند، از نام وی برای طرح سازمان نوپای خود، در محافل مردمی و دانشگاهی و دستیابی به یک هویت مستقل سیاسی سود می جستند. مهندس بازرگان در نامه ای که به تاریخ 21 نهضت آزادی و مصدق دکتر محمد مصدق در تفکر و اندیشه نهضت آزادی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است...
