نگاه دیگران
حسین معتمدى منوچهرى تنکابنى(بهرام آریانا) در 27 اسفند سال 1285 شمسى در تهران متولد شد. پدر او صدرالدین از اهالى محل ثلاث تنکابن بود. منوچهرى نسب مادرى خود را به منوچهر خان معتمدالدوله ارمنى، والى اصفهان، مى‌رساند که به علت حمایت از على محمد باب مشهور شده بود و از کارگزاران قسى‌القلب دوران قاجاریه محسوب مى‌شد. شهرت معتمدالدوله همچنین به خاطر شقاوت او در سرکوب ایلات و عشایر جنوب به ویژه ایلات...
بهرام آریانا از نظامیان مشهور ایرانی در دوره محمدرضا شاه پهلوی است که نقش او در اتفاق مهم کودتای ۲۸ مرداد و سرکوب عشایر فارس بسیار تاثیرگذار بود. هر دو این اتفاق برای مردم ایران بسیار سنگین تلخ بود و به همین دلیل در افکار عمومی نام نیکی از او به جای نمانده است. َرویداد۲۴ نوید عابدین پور: «علاقمندی شاه نسبت به ارتش صرفا به خریدهای نظامی محدود نبود. وی به کلیه مسائل نظامی اعم از آموزش،...
بهرام آریانا فرزند صدرالدین در سال 1285ش در تهران متولد شد. نام اصلی او حسین منوچهری بود که براساس گرایشات شدید باستانگرایی در سال 1328 آن را به بهرام آریانا تغییر داد. او تحصیلات نظامی خود را در مدرسه نظام در تهران به پایان برد و سپس در سال 1301ش برای طی یک دوره عالی نظامی به پاریس رفت. در بازگشت به ادامه تحصیل در دانشکده نظامی ایران پرداخت و مدتی بعد... بهرام آریانا فرزند صدرالدین در سال 1285ش در تهران...
حدود ۳۰ دقیقه از شروع آخرین روز بهار سال ۱۳۶۹ گذشته بود که زمین لرزه‌ای ۷.۴ ریشتری رودبار و منجیل در استان گیلان و حدود ۷۰۰ روستای تابعه را تحت تأثیر مستقیم خود قرار داد و لرزاند؛ زلزله‌ای که در برخی شهرهای استان‌های زنجان، تهران، قزوین، اردبیل، آذربایجان شرقی و… نیز احساس شد، اما آنچه ساکنان تا شعاع ۶۰ کیلومتری از کانون زلزله احساس کردند بسیار متفاوت از دیگران بود؛ زلزله‌ای با بین ۳۵...
ربابه معتقدی: پس از کودتای رضاخانی در ۱۲۹۹ ش، مطبوعات، باتوجه به شور و بلوای ناشی از تغییر مهره‌های حکومت و عدم حضور احمد شاه در ایران، تزلزل کابینه‌ها، تلاش سردار سپه در جذب صاحبان اندیشه و قلم و آماده‌سازی جوّ جهت بهره‌برداری سیاسی و تشکیل حکومت جدید، روزگاری مملو از هیجان و فراز و نشیب را از سر گذراندند. سیدضیاءالدین طباطبایی، مدیر روزنامه رعد، به عنوان یکی از مهره‌های...
ازجمله نیروهای نظامی دوره سلطنت رضاشاه، شهربانی بود که کارکردهای گستره‌ای داشت. وظیفه این نیروی نظامی، که قاعدتا می‌بایست حفظ امنیت باشد، چنان معنا شده بود که درحوزه انتخابات، مطبوعات،سینما،پست وحتی عدلیه نیزحضوراین نیرو مشاهده می‌شد از جمله نیروهای نظامی دوره سلطنت رضاشاه، شهربانی و پلیس سیاسی بود که نامش خصوصا در دوره دوم سلطنت او (1312-1320) برای مردم، نیروهای اجتماعی و مقام‌های...
مروری بر دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی ایران انقلاب اسلامی ایران نه تنها در ابعاد سیاسی منشاء دگرگونی‌هایی در ایران شد، بلکه در دیگر حوزه‌ها نیز دگرگونی‌های عمیقی ایجاد کرد. یکی از این سرفصل‌ها، فرهنگ بود. انقلاب اسلامی طی چهل سال دستاوردهایی در عرصه فرهنگ برای مردم ایران به ارمغان داشت که این دستاوردهای فرهنگی در دو عرصه داخلی و خارجی قابل مشاهده است. نخستین گام در این مسیر، در حوزه...
مصطفی شعاعیان از نویسندگان چپگرای عصر پهلوی دوم در یکی از آثار خود به نام «شوروی و نهضت انقلابی جنگل» بخش کوتاهی را به شیوه سانسور کتاب در سالهای قبل از انقلاب اختصاص داده است که با هم می‌خوانیم : ....بنا به شیوه سنتی، سانسور کتاب بدین سان انجام می‌شد که نویسنده یا ناشر کتاب موظف بود پیش از چاپ کتاب، نخست نوشته را به اداره سانسور بدهد تا اگر اداره مذکور چاپ و انتشار آن را صلاح دانست...
اقتصاد نقش بیشتری در تحریک «آستانة درد» اجتماع دارد. درست هم هست. ناملایمات اقتصادی فریاد جامعه را زودتر از بقیة امور درمی‌آورد. اگر کتابی منتشر نشود، اگر موزه‌ای ساخته نشود، اگر بهداشت و آموزش کافی در اختیار قرار نگیرد و... (برای نمونه) به اندازة پرداخت نشدن حقوق و دستمزد سر ماه، جامعه را به آستانة درد نمی‌رساند. نخستین فریادهای دردآلود، معمولاً از حنجرة زخمی اقتصاد شنیده می‌شود. اما...
سید فرید قاسمی در کتاب خاطرات مطبوعاتی خود به بیان خاطراتی در مورد اعمال سانسور در نشریات از سوی ساواک پرداخته است. در این خاطرات آمده است: در 14 آبان 1355 یک بار یک مثنوی از خودم در مجله اطلاعات هفتگی چاپ کردم با نام مثنوی هفتم . این شعر توقیف نشد و مجله از زیر چاپ بیرون آمد و منتشر شد . در آن زمان از طرف ساواک دو گونه فهرست ممنوعه برای مطبوعات فرستاده بودند . یکی اسامی 24 نویسنده و شاعر و مترجم و دیگری...
مرحوم پرویز ناتل‌خانلری ادیب و سیاستمدار، از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۷ مجله «سخن» را منتشر کرد. خاطرات او از سانسور رژیم شاهنشاهی و دام‌هایی که برای او چیده می‌شد، موضوع این بخش از خاطرات اوست که در مجله بخارا، سال پانزدهم، شماره ۹۴، مرداد و شهریور ۹۲ به چاپ رسیده است: «در چند ساله اخیر سلطنت محمدرضا شاه کار سانسور چنان‌که طبیعی است روز به روز بالا می‌گرفت و ساواک کم کم به صورت...
حجت الاسلام سیدرضا اکرمی از نماینده‌های باسابقه مجلس است که سابقه نمایندگی پنج دوره مجلس را در کارنامه خود دارد و در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم از طرفداران حسن روحانی بود. او که سال‌هاست در عرصه سیاسی و فرهنگی کشور حضوری فعال دارد، نزدیک 25 سال است که در درس خارج فقه مقام معظم رهبری حاضر بوده و ایشان را ادامه‌دهندۀ راه حضرت امام می‌داند. * ظاهرا آشنایی شما با مقام معظم رهبری به قبل از...
یکی از مهمترین حیطه‌های فعالیت ساواک، حوزه‌های فرهنگی، مطبوعاتی و روشنفکری و دانشگاهی بود. بسیاری از مخالفان سیاسی حکومت هم عضوی از جامعه فرهنگی کشور محسوب می‌شدند و از آنجایی که برحسب حیطه فعالیت شناخت عمیق‌تری از ستمکاری حکومت داشتند، بیش از سایر اقشار ملت در معرض برخوردهای قهرآمیز ساواک واقع بودند. محیطهای دانشگاهی و دانشجویان ازجمله مهمترین بخش فرهنگی کشور بودند که ساواک از...
امام خمینی 4 اسفند ۱۳۶۷ طی حکمی به آیت‌الله خامنه‌ای بر لزوم نظارت بر تدوین کتاب‌های درسی و جلوگیری از تحریف کتاب‌های درسی تاکید کردند. به گزارش جماران، متن این حکم به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم محضر مبارک مرجع عالیقدر جهان تشیع، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی - متّع الله المسلمین بطول بقاء وجوده الشریف. با اهدای سلام و لثم اناملکم الشریف، عطف به...
سیدعلیرضا بهشتی، پلورالیسم را یک واقعیت ارزشمند می‌داند که نادیده گرفتن آن منجر به زندگی چندچهره می‌شود. استاد سابق دانشگاه تربیت مدرس بر این اعتقاد است که دولت‌ها نه می توانند و نه باید نسبت به فرهنگ و ارزش‌ها بی‌تفاوت باشند اما نباید به الگوی خاص زیستی رانت ویژه‌ای بدهند، زیرا هم خلاف عدالت و هم خلاف دین است. می‌گوید دولت باید فرهنگ را حمایت کند و نه تصدی‌گری. به گزارش...
گرچه به لحاظ بررسیهای تاریخی، دوره رضاشاه از عصر قبل خود فاصله گرفته به صورت مجرد مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، با این حال، در جریان مطالعه حوزه‌های فرهنگ و سیاست، ارتباط تنگاتنگی بین این دو دوره مشاهده می‌کنیم. برخلاف آنچه که برخی آن را در انقطاع کامل با دوره قبل ترسیم می‌نمایند، مطالعه این دو حوزه حکایت از آن دارد که ریشه مسائل سیاسی ـ فرهنگی دوره مورد نظر را باید در عصر مشروطیت شناسایی...
گرچه ادبیات این دوره از بار سیاسی کمتری برخوردار بود، با این حال، یک مسئله سیاسی همچنان سرلوحه فعالیتهای ادبای وقت بود و آن ناسیونالیسم باستانگرا بود. وجه اختلاف این ناسیونالیسم با ناسیونالیسم دوره قبل جنبه فرهنگی آن بود که آن را با ناسیونالیسم سیاسی قبل متفاوت می‌ساخت، ناسیونالیسمی که به عنوان ایدئولوژی رژیم جهت ایجاد اقتدار و مشروعیت سیاسی از آن بهره گرفته می‌شد. چنین ایدئولوژی‌ای در...
یکی از ویژگی های مهم انقلاب اسلامی که چه در زمان قبل و بعد از پیروزی انقلاب تاثیرات بسیاری در دوران خود داشت بعد فرهنگی دینی و معنوی انقلاب اسلامی بود. مهمترین تمایز انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلابات دنیا تاثیر پذیری و تحت شعاع قرار گرفتن این نهضت از عوامل فرهنگی به خصوص فرهنگ دینی به رهبر امام خمینی می باشد.به زعم بسیاری از محققان ایرانیان بر علیه فرهنگی به پا خواستند که سراسر وابستگی و ضد...
تاریخ ایران، همواره شاهد نوعى تغییر و تحول تدریجى در ابعاد فرهنگى اجتماعى خود بوده است. جامعة ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایى کشور، جامعه‌اى ایستا و بدون تحرک نبوده، عوامل متعدد فرهنگى و اجتماعى، تغییرات بسیارى را در آن به وجود آورده است. یکى از مهمترین عوامل ایجاد تحول، همسایگان چادرنشین ایران با زندگى ایلیاتى بودند که در بسیارى اوقات، ایران را مورد تاخت‌وتاز خود قرار مى‌دادند و...
نظمیه یا شهربانی در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به تقلید از سازمانهای اروپایی در ایران تأسیس شد در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا، وی از پادشاه اتریش خواست که یک هیأت نظامی برای تربیت قشون به ایران اعزام کند: از میان افسرانی که پادشاه اتریش اعزام کرد، یکی به نام «کنت دومونت فورت» بود، که مأمور نظم شهر تهران و ایجاد سازمان پلیس شد و به لقب «نظم الملک» ملقب گردید. در همان آغاز کار،...
