نگاه دیگران
همه چیز از یک نام شروع شد و چند عبارت موهن. «احمد رشیدی مطلق» نام مستعاری بود که پای مطلبی با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات خورده بود و مطالب توهین آمیزی درباره امام خمینی(ره) منتشر کرده بود. انتشار این مطلب در روز نوزدهم دی ماه 1356، قیام مردم قم را در پی داشت. عوامل رژیم پهلوی مردم را به خاک و خون کشیدند و در چهلم این فاجعه، مردم نقاط مختلف ایران خود را آماده...
حجت الاسلام والمسلمین مرحوم سیداحمد خمینی در باره خصوصیات منحصر بفرد مراد خود می گوید: از امام گفتن آن هم به وسیله کسی که قدرت ترسیم آنچه را می‌بیند، ندارد مشکل است. امام، امام است، گاهی می‌خواهم قاطعیت ایشان را به عنوان بارزترین صفتشان بیان کنم به یاد زهد و تقوایشان می‌افتم، هنوز در این مسیر هستم که شجاعتشان چنان تحت تأثیرم قرار می‌دهد که معتقد می‌شوم بر تمامی اوصاف او مقدم است، ولی...
کشف حجاب زنان در دوره رضاخان، خواه‌ناخواه شباهت به همان شیوه‌ای دارد که اروپاییان در مورد مسلمانان اندلس (اسپانیای فعلی) به کار بستند تا از طریق ترویج بی‌بندوباری و شهوت‌رانی مسلمانان فاتح و پرشور را به قهقرا ببرند. امام‌خمینی(ره) تاکید می‌کرد استعمارگران برای به‌یوغ‌کشیدن ما ابتدا «به سراغ زنان ما آمدند» تا جامعه را از داشتن مادران خوب و متقی و دانا محروم سازند....
مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، زاییده یک سلسله علل، شرایط و دلبستگی‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی و در ارتباط تنگاتنگ با نوع راهبرد و تحول کارکردهای کشورهای ابرقدرت در سطوح بین‌المللی بود. این مجموعه عوامل را باید در یک شبکه زنجیره‌ای و تأثیرگذار بر یکدیگر، ارزیابی و بررسی کرد: 1. درخواست کمک حکومت عمان از ایران سلطان قابوس پس از کودتای سال 1970 با هدف مبارزه با جبهه خلق ظفار، خواستار...
عیسی پژمان رئیس نمایندگی ساواک و وابسته نظامی در عراق و رییس اداره اطلاعات شهربانی کل کشور قبل از انقلاب اسلامی بود. گزارشی که می خوانید بخشی از مصاحبه او عرفان قانعی فرد در پاریس است که در بخش تاریخ خبرآنلاین منتشر شده بود. شما قبل از انقلاب از ایران خارج شدید و ناگهان مدتی را با آریانا و بختیار گذراندید که بنا به اصطلاح خودشان می‌گفتند منجی ایران در مقابل سقوط پهلوی هستند. چرا اخبار پشت...
در روز 28 اسفند 1302 بیش از هشت هزار تن از مردم تهران در مسجد شاه جمع شده بودند تا مراتب مخالفت خود را با جریان جمهوری‌خواهی بی اصالت و خلاف قاعده رضاخانی اعلام کنند. از اواخر پاییز و اوایل زمستان سال 1302 رضاخان سردار سپه، نخست‌وزیر وقت تلاشهای گسترده‌ای برای اضمحلال نهایی قاجاریه و اعلام حکومت جمهوری در ایران آغاز کرده و به انحاء گوناگون می‌کوشید با انتقاد پیدا و پنهان از احمد شاه و...
روز 13 آبان 1343 امام خمینی متعاقب نطق کوبنده‌ای که 9 روز پیش از آن علیه لایحه کاپیتولاسیون ایراد کردند، بازداشت و به ترکیه تبعید شدند. مقاله حاضر، گزارش لحظه به لحظه تبعید حضرت امام است. در لحظات اولیه بامداد روز 13 آبان 1343 صدها کماندو و چترباز مسلح حکومت شاه منزل امام را در قم محاصره کرده از بام و دیوارها وارد منزل شدند و برای بازداشت امام به جستجوی خانه پرداختند. امام که در آن لحظه در یکی از اتاقهای...
کاپیتولاسیون واژه ای فرانسوی است که معادل انگلیسی آن کاپیتولیشن Capitulation از کلمه Capitulare گرفته شده و به معنای «شرط گذاشتن» است. کاپیتولاسیون در لغت و عرف حقوقی و سیاسی به معنای سازش و تسلیم است و به قراردادهایی اطلاق می شود که به موجب آن، اتباع یک دولت در قلمرو دولت دیگر مشمول قوانین کشور خود می شوند و آن قوانین توسط کنسول آن دولت در محل اجرا می شود. به این دلیل واژه کاپیتولاسیون را در فارسی «حق...
محمدحسین دانایی خواهرزاده مرحوم جلال آْ‌احمد در مطلبی به پیامدهای انتشار خاطرات جلال آل‌احمد پرداخته و ضمن آن چند خاطره از روابط مرحوم آل‌احمد و برخی اطرافیان را بازگو کرده است. چندی پیش، مقداری از دستنوشته‌های گمشده زنده یاد جلال آل‌احمد به طور اتفاقی پیدا شد. این رویداد خوشایند و شورآفرین، بدان معنی است که بخش‌های تازه‌ای از حقایق مربوط به احوال و آثار این شخصیت فرهنگی-...
(روایت فرزند یکی از کشته‌شدگان درگیری‌های پاسگاه سیاهکل) ناصر وحدتی هستم، فرزند اکبر، منزل ما در لیش است، کارمند بانک هستم!» این پاسخ ناصر وحدتی به بازجویش کافی نبود. برگه دیگری جلویش گذاشتند که رویش نوشته شده بود: «هویت شما محرز است! لطفا مفصل توضیح بدهید که انگیزۀ آشنایی شما با ایرج نیری چه بود؟» ایرج نیری معلم مدرسۀ شاعوزلات (شبخوسلات) بود، از سران اصلی گروه جنگل چریک‌های فدایی...
نهضت جنگل در سال 1294 شمسی برابر با 1333 هجری قمری و 1914 میلادی به‌عنوان یک جنبش پارتیزانی آغاز شد و هفت سال ادامه یافت و در جهت نیل به اهداف خود با مبارزات مسلّحانه گسترده‌ای که در طیّ نبردهای عدیده با نیروهای دلاور خود در مقابله با دشمنان آزادی و سربلندی ایران و نیز قوای دولتی انجام داد سرانجام حکومت جمهوری را اعلام و بیانیه‌ای به شرح زیر صادر نمود: هوالحق فریاد ملّت مظلوم ایران از حلقوم...
محمدرضا شاه با وابستگی تنگاتنگی که با دولت امریکا پیدا کرده بود، در سال 1342، مبلغ 200 میلیون دلار وام از بانک‌های امریکا، به ضمانت دولت امریکا، برای خرید اسلحه از آن دولت دریافت نمود، و سپس، تعدادی از نظامیان امریکا را با عنوان مستشاران نظامی، برای آموزش ارتش ایران استخدام کرد که با خانواده‌های خود به ایران آمدند. دولت امریکا درخواست نمود که: «کارمندان هیأت‌های مستشاران از امتیازات و...
تهیه و تالیف کتابشناسی در باب موضوعات گوناگون یکی از شالوده‌ای‌ترین و مبنایی‌ترین اقدامات در زمینه گسترش تحقیقات علمی است و شاید بتوان بسیاری از کاستیها و کمبودهای عرصه تحقیقات را مربوط به بی‌توجهی به این امر دانست. نهضت جنگل از جمله اوراق زرین تاریخ معاصر ایران است و در نوع مبارزه، محتوای نهضت و موقعیت تاریخی، دارای خصوصیات ممتاز و ویژهای است که همواره مورد توجه خاص مورخان و پژوهشگران...
روز چهارم آبان ۱۳۴۳امام خمینی در اعتراض به تصویب لایحه ذلت بار کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی طی نطق شدیداللحنی فرمودند: «عظمت ایران از بین رفت، استقلال از دست رفت، عزت ماپایکوب شد، مگر ما مستعمره هستیم. مگر ایران در اشغال امریکاست؟» طرح مصونیت نظامیان امریکایی که در خارج از ایالات متحده خدمت می‌‌کردند، از اوایل دهه ۱۳۳۰ و پس از استقرار نیروهای امریکا در کشورهای عضو ناتو به صورت...
در روز سه‌شنبه ۲۱ مهر ۱۳۴۳ لایحه قضاوت کنسولی مشهور به کاپیتولاسیون، با وجود مخالفت گروه کثیری از وکلای مردم، در جلسه‌ای پرتنش از تصویب اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت. واژه کاپیتولاسیون به معنی انعقاد عهدنامه و قرارداد و یا خود عهدنامه و مفهوم عام حقوقی آن عبارت است از: پیمان‌هایی که حقوق قضاوت کنسولی و حقوق برون مرزی را به کشور دیگری در قلمرو حاکمیت ملی کشور میزبان اعطا...
در مسیر پر پیچ و خم تحولات ایران از نهضت مشروطیت تا کودتای 1299، نهضت جنگل از جمله پدیده‌هایی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. انگیزه‌ها و اهداف نهضت، ترکیب رهبران نهضت و رفتارشناسی آنان، فرایند تحولات نهضت، سرنوشت و سرانجام آن، هر کدام مسائل مهمی هستند که مطالعه و آسیب‌شناسی آنها می‌تواند تجربه‌های ارزشمندی را در اختیار خواننده قرار دهد. پرداختن به این مقوله‌ها بیرون از هدف این...
انقلاب اسلامی ایران که در بهمن ماه سال 1357 به ثمر نشست و به پیروزی رسید، در عین داشتن اهداف سیاسی، اجتماعی و مذهبی، نگاهی کاملا فرهنگی نیز به وقایع روز جامعه داشت، به گونه ای که بسیاری از تحلیل گران و کارشناسان انقلاب بهمن 57 در ایران را یک انقلاب فرهنگی می دانند که توده های عظیم مردمی در کنار روحانیت نقش عمده ای را در آن ایفا کردند. گرچه تلاش مستکبران و زورمندان جهان به ویژه در غرب بر آن بوده است که...
رهبر نهضت جنگل، از همان دوران جزانى، سرى پرشور، همتى والا و روحى بلند داشت. او در اطراف خود، ظلم و تعدى را در مورد هیچ کس تحمل نمى کرد. او در سن جوانى، در حلقه درس در مدرسه علیمه، از سخنان استاد، درس ظلم ستیزى و مبارزه با سلطه بیگانه را مىآموخت و با مطالعه اوضاع و احوال اجتماعى کشور به تدریح به سوى حرکت هاى انقلابى کشیده مى شد. یکى از مهمترین و طولانى ترین قیامهایى که در قرن سیزدهم در تاریخ ایران رخ داد...
رهبر انقلاب معتقدند: «استکبار یک واژه‌ى قرآنى است که در قرآن درباره‌ى امثال فرعون و گروه‌هاى بدخواه و معارض حق و حقیقت به‌کار رفته است. استکبار در گذشته هم بوده است، تا امروز هم وجود دارد. استخوان‌بندى استکبار در همه‌ى دوره‌ها یکى است؛ البته شیوه‌ها و خصوصیات و روش‌ها در هر زمانى تفاوت می‌کند.» پیش از این دکتر اصغرآقا مهدوی، استادیار دانشکده‌ی الهیات، معارف اسلامی و...
در زمان وقوع انقلاب اسلامی در ایران، نظام بین‌الملل یک نظام دوقطبی بوده و از لحاظ ژئوپلتیکی منطقه‌ی جنوب غرب آسیا دارای یک وضعیت خاصی بوده که با پیروزی انقلاب در این بُعد ژئوپلتیک تغییراتی ایجاد شده است. می‌خواهیم ببینیم روابط ژئوپلیتیکی در زمان وقوع انقلاب اسلامی در این منطقه چه مختصاتی داشته است؟ نظام جهانی در آن زمان دوقطبی بود. بعد از جنگ جهانی دوم پیروزمندان جنگ، سازمان فضای قدرت را...
