نگاه دیگران
: در این مقاله سعی میکنیم با بررسی شعارهای انقلابی مردم که در جریان تظاهرات ضد رژیم شاهنشاهی داده میشد، به بررسی اهداف انقلابیون، ایدهآلها و نظام آرمانی آنها بپردازیم. توجه به «شعارهای انقلابی» از این روست که نشاندهنده ایدئولوژی انقلابیون و خواستهها و ایدهآلهای آنها در پیریزی نظام مطلوب است. در همین راستا ضمن شناخت رهبران و گروههای سازمان یافته اصلی درگیر...
در دوره حشمتالملک امیرعلم خان سوّم نفوذ انگلستان در منطقه حکمرانی وی تا حدودی گسترش یافته بود. این دوره که همزمان با گسترش رقابتهای استعماری انگلیس و روسیه در ایران بود، دولت انگلستان بر آن بود تا با وی روابط دوستانهای برقرار سازد. بنابراین به نظر میرسید که اوّلین پیوندهای بین این خاندان و دولتمردان انگلیسی در همین دوره در حال شکلگیری بوده باشد، هر چند هیچگونه سندی که حاکی...
حوزه حکمرانی خاندان علم واقع در شرق ایران و در یک منطقه بسیار گسترده و طولانی در سراسر مرزهای شرقی از ابتدای نیمه جنوبی استان خراسان تا منتهیالیه جنوبی ایالت سیستان بود. این ناحیه که سراسر از بیابانهای لمیزرع و ارتفاعات مختلف در بخشهای شمالی و دشتهای خشک و سوزان پوشیده شده بود به دلایل مختلف مورد توجه قدرتهای استعمارگر بود. یکی از مهمترین این دلایل همجواری این ناحیه با کشور هندوستان...
اسدالله علم در زندگی خصوصی خود به مسائل مذهبی و دینی علاقهای نشان نمیداد. او با این که واقف بود که دین اسلام و مذهب تشیع جزو ارکان اولیه قانون اساسی کشور است، با این حال از هر فرصتی جهت کمرنگ کردن نقش دین اسلام در زندگی سیاسی ـ اجتماعی کشور استفاده میکرد. وی مسائل سیاسی و پیشبرد شعائر و اهداف رژیم پهلوی را همواره بر رعایت ظاهری اصول اسلامی، ترجیح میداد. چنانکه در...
اگر بپذیریم بر اساس دکترین نیکسون ایران یگانه حافظ عمده در پاسداری از بخشهای شمالی و جنوبی تنگه هرمز محسوب میشد و با چراغ سبز دولت عمان و حمایت کشورهای ذینفع، نیروهای مسلح خود را در خلیج فارس تا بخشهایی از اقیانوس هند، جولان میداد؛ رویداد نادری که در تاریخ معاصر منطقه برای نخستین بار به وقوع پیوست. از دیدگاه سیاسی، پیروزی جبهه مشترک در سرکوبی جنبش ظفار، توسعه ممتد جبهه...
ساواک (سازمان اطلاعات امنیت کشور) که طی سالهای 1335- 1357 فعالیت میکرد، مهمترین و تأثیرگذارترین نیروی اطلاعاتی ـ امنیتی دوره سلطنت و حکومت محمدرضاشاه پهلوی محسوب میشد. ساواک با حمایت و راهبری سیا و آمریکاییان تکوین یافته، شکل گرفت و تقریباَ به سرعت دامنه فعالیتهای خود را در ایران و بسیاری دیگر از نقاط جهان گسترش داد و بالأخص از اوایل دهه1340ش بدان سو روابط بسیار نزدیکی با موساد دستگاه اطلاعات...
هر چند غائله جمهوریخواهی با پایمردی سید حسن مدرس در مجلس و ایستادگی اقشار وسیعی از مردم کشور با ناکامی روبهرو شد، با این حال چنان که مطلوب انگلیسیان بود، رضاخان در مقام نخستوزیری از مقصود نهایی که همانا طرح انقراض قاجاریه بود، غافل نشد. او ضمن اینکه کماکان به ریاکاریهای مذهبی خود ادامه میداد به ویژه با ایجاد رعب و وحشت و از میان برداشتن مخالفان خود بهطور روزافزونی دامنه سیطره خود...
مداخله نظامی ایران در بحران ظفار، زاییده یک سلسله علل، شرایط و دلبستگیهای سیاسی، اقتصادی و نظامی و در ارتباط تنگاتنگ با نوع راهبرد و تحول کارکردهای کشورهای ابرقدرت در سطوح بینالمللی بود. این مجموعه عوامل را باید در یک شبکه زنجیرهای و تأثیرگذار بر یکدیگر، ارزیابی و بررسی کرد: 1. درخواست کمک حکومت عمان از ایران سلطان قابوس پس از کودتای سال 1970 با هدف مبارزه با جبهه خلق ظفار،...
یکی از مهمترین حیطههای فعالیت ساواک، حوزههای فرهنگی، مطبوعاتی و روشنفکری و دانشگاهی بود. بسیاری از مخالفان سیاسی حکومت هم عضوی از جامعه فرهنگی کشور محسوب میشدند و از آنجایی که برحسب حیطه فعالیت شناخت عمیقتری از ستمکاری حکومت داشتند، بیش از سایر اقشار ملت در معرض برخوردهای قهرآمیز ساواک واقع بودند. محیطهای دانشگاهی و دانشجویان ازجمله مهمترین بخش فرهنگی کشور بودند که ساواک از...
پس از انقلاب مشروطه نهادها و سازمانهای جدیدی عمدتاً از سوی حاکمیت بنا نهاده شد که بنا به اقتضای اجتماعی، سیاسی زمان عمل میکردند. یکی از این نهادها، جمعیتهای زنان بودند. با وجود حرکتهای زنان در طول مبارزات مشروطه و جمعیتهایی که در همان دوران با حساسیتهای سیاسی، اجتماعی خاص خود تشکیل یافتند، پس از روی کار آمدن رضاخان، تغییرات عمدهای در روند حرکتهای اجتماعی، سیاسی به وجود...
دوران سلطنت ناصرالدین شاه که مصادف با رقابت شدید دولتهای بریتانیا و روسیه در ایران بود بر اهمیت ایران زمین به مثابه پل ارتباطی میان شرق و غرب بیشازپیش افزود و این گستره باستانی را مطمع نظر کشورهای اروپایی قرار داد. در آن روزگار شاه جوان که به نوگرایی اهمیت میداد، لیک مایل نبود در راه آن ذرهایی از قدرت خویش بکاهد رویکردی به انجام اصلاحات را آغاز کرد. انجام این اصلاحات به دلیل عدم آمادگی...
دستیابی رضاخان به قدرت و تأسیس سلسله پهلوی با توجه به ماهیت حکومت و اندیشه حاکم بر آن که به سیاستهای دولتهای غربی وابسته بود، سبب شد که برنامهریزیهای تجددگرایی در رأس سیاستهای حکومت قرار بگیرد. بخش عمده این تجددگرایی به زندگی اجتماعی زنان، اختصاص مییافت. اصلیترین برنامه سوق دادن زن ایرانی به سمت فرهنگ غربی، خط مشی برداشتن حجاب بود که با اجرای آن زندگی زن ایرانی، تغییرات عمدهای را...
: در این مقاله سعی میکنیم با بررسی شعارهای انقلابی مردم که در جریان تظاهرات ضد رژیم شاهنشاهی داده میشد، به بررسی اهداف انقلابیون، ایدهآلها و نظام آرمانی آنها بپردازیم. توجه به «شعارهای انقلابی» از این روست که نشاندهنده ایدئولوژی انقلابیون و خواستهها و ایدهآلهای آنها در پیریزی نظام مطلوب است. در همین راستا ضمن شناخت رهبران و گروههای سازمان یافته اصلی درگیر...
در دوره حشمتالملک امیرعلم خان سوّم نفوذ انگلستان در منطقه حکمرانی وی تا حدودی گسترش یافته بود. این دوره که همزمان با گسترش رقابتهای استعماری انگلیس و روسیه در ایران بود، دولت انگلستان بر آن بود تا با وی روابط دوستانهای برقرار سازد. بنابراین به نظر میرسید که اوّلین پیوندهای بین این خاندان و دولتمردان انگلیسی در همین دوره در حال شکلگیری بوده باشد، هر چند هیچگونه سندی که حاکی...
اسدالله علم در زندگی خصوصی خود به مسائل مذهبی و دینی علاقهای نشان نمیداد. او با این که واقف بود که دین اسلام و مذهب تشیع جزو ارکان اولیه قانون اساسی کشور است، با این حال از هر فرصتی جهت کمرنگ کردن نقش دین اسلام در زندگی سیاسی ـ اجتماعی کشور استفاده میکرد. وی مسائل سیاسی و پیشبرد شعائر و اهداف رژیم پهلوی را همواره بر رعایت ظاهری اصول اسلامی، ترجیح میداد. چنانکه در خاطراتش...
ساواک (سازمان اطلاعات امنیت کشور) که طی سالهای 1335- 1357 فعالیت میکرد، مهمترین و تأثیرگذارترین نیروی اطلاعاتی ـ امنیتی دوره سلطنت و حکومت محمدرضاشاه پهلوی محسوب میشد. ساواک با حمایت و راهبری سیا و آمریکاییان تکوین یافته، شکل گرفت و تقریباَ به سرعت دامنه فعالیتهای خود را در ایران و بسیاری دیگر از نقاط جهان گسترش داد و بالأخص از اوایل دهه1340ش بدان سو روابط بسیار نزدیکی با موساد دستگاه اطلاعات...
هر چند غائله جمهوریخواهی با پایمردی سید حسن مدرس در مجلس و ایستادگی اقشار وسیعی از مردم کشور با ناکامی روبهرو شد، با این حال چنان که مطلوب انگلیسیان بود، رضاخان در مقام نخستوزیری از مقصود نهایی که همانا طرح انقراض قاجاریه بود، غافل نشد. او ضمن اینکه کماکان به ریاکاریهای مذهبی خود ادامه میداد به ویژه با ایجاد رعب و وحشت و از میان برداشتن مخالفان خود بهطور روزافزونی دامنه سیطره خود...
احمدعلی مسعود انصاری پسر خاله فرح پهلوی بعد از ازدواج فرح با محمد رضا شاه به دربار نزدیک شد و حتی با شاه بعد از فرار از ایران و رضا پهلوی فرزند بزرگ محمد رضا شاه همراهی و همکاری کرد. اما در نهایت به گفته خودش ایمان به خدا به کمکش شتافت و او را از آن خاندان دور کرد. بعد از دور شدن از خاندان پهلوی به تامل دوباره گذشتهاش پرداخت. که این تامل رویکرد انتقادی و پرتوی است به گذشته تاریک خاندان...
سیداحمد خمینی در 24 اسفند 1324 به دنیا آمد. وی دوران دبستان و دبیرستان را در قم سپری کرد و در دوران تحصیل در امر ورزش به خصوص فوتبال نیز کوشا بود. پس از اخذ دیپلم از دبیرستان حکیم نظامی به توصیه پدر تحصیلات حوزوی خود را شروع کرد. زمانی که پدر در تبعید بود وی نیز به نجف رفت و در حوزه علمیه این شهر به فراگیری دروس دینی پرداخت.او نزد آیات ابطحی، صادقی، فاضل لنکرانی و سلطانی طباطبایی، سید مصطفی خمینی و...
نوشت: سرهنگ آزاده مهدی وطنخواهان اصفهانی در نیمه شعبان سال 1342 در شهر اصفهان به دنیا آمد. در چهارده سالگی با مطالعه رساله حضرت امام (ره) که در منزل نگهداری میشد، مجذوب شخصیت ایشان میشود. سوم دبیرستان بود که غائله کردستان روی داد. با وجود پافشاری فراوان برای حضور در آن منطقه و به دلیل سن کم و به قول خودش «در حسرت مبارزه در غائله کردستان ماند» تا اینکه در هفده سالگی به...