مقالات
پس از مخالفتهای امام در برابر سیاستهای غربگرایانه محمدرضا پهلوی، شاه که از مخالفتهای امام به شدت برآشفته بود در صدد رویارویی مستقیم با روحانیتبرآمد تا آنها را مرعوب و وادار به سکوت کند.در روز 2 فروردین ماه 1342 که مصادف با وفات امام جعفر صادق (ع) بود مجالس متعدد عزاداری و روضه خوانی در شهر قم برپا شد و سخنرانان مذهبی به سخنرانی و روضه خوانی پرداختند.یکی از این مجالس در منزل امام بود.آن...
تیمسار حسن پاکروان، رئیس ساواک در تاریخ ۲۸ اسفند ماه، با ارسال دستورالعملی به کلیه شعب ساواک کشور تصریح کرد: ]چون[ احتمال دارد در منطقه آن ساواک بعضی از وعاظ در مساجد، هنگام وعظ با توجه به این که روز جمعه دوم فروردین که مصادف با رحلت امام جعفر صادق (ع) است، مطالبی بر خلاف مصالح کشور ایراد ] کنند[ و اذهان عمومی را مشوب سازند، دستور فرمایید از هم اکنون با تشریک مساعی ماموران و مسوولان انتظامی محل، همه...
حسن پاکروان، 1290ش. در تهران به دنیا آمد. پدرش «فتح الله پاکروان» از دولتمردان رضاخانی، در قتل عام مسجد گوهرشاد، استاندار خراسان بود. حسن پاکروان تحصیلات نظامی را در دانشکده‌های «بواتیه» و «فونتن بلو» فرانسه به پایان رساند و در 1312ش. به ایران بازگشت و مدتها مربی دانشکده افسری بود. در سالهای 1320-1322 افسر ستاد ارتش، و در سالهای 1323 تا 1324 فرمانده پادگان بوشهر و افسر انتظامات...
نقشه حکام تهران عمیق‌تر از آن است که ما تصور می‌کنیم، نقشه آنان از بستن مدرسه فیضیه و به زندان کشیدن علما و طلاب، بر هم زدن حوزه علمیه قم و از بین بردن اسلام و روحانیت است. آنها نه اسلام می‌خواهند و نه روحانیت را؛ چون می‌بینند با بودن روحانیت و اسلام، نمی‌توانند دستورات اربابان خود را در مملکت اجرا کنند و ایران را به کلی به خارج وابسته کنند. امام خمینی(ره) ـ مدرسه فیضیه؛ سنگر استقلال...
بیست و پنجم شوال سالروز شهادت امام جعفرصادق(ع) یادآور حمله رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه و به شهادت رساندن گروهی از شاگردان مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) است، روزی که فیضیه خونین و جرقه های نهضت زده شد. به گزارش شفقنا از ایرنا، فاجعه مدرسه فیضیه به عنوان لکه ننگینی بردامان رژیم پهلوی حک شد و این جنایت بیش از پیش عقده و کینه شاه را به مرجعیت شیعه و حوزه های علمیه نشان داد. بیست و پنجم شوال سالروز شهادت...
از زمان تشکیل نخستین هسته‌های چریکی، چگونگی تأمین پول همچنان یکی از موضوعات بغرنج گروه چریکهای فدایی خلق به شمار می‌رفت. صفاری‌آشتیانی عضو این گروه بر سرقت از بانک پای می‌فشرد؛ ولی مشعوف کلانتری او را متقاعد کرد که چنین کاری ممکن نیست. زیرا با دستگیری جزنی و سورکی، طرح سرقت از بانک احتمالاً لو رفته و ساواک هشیار شده است. اما سرقت از بانک، ضمن آنکه نیازهای مالی گروه را برطرف می‌کرد؛ امکانی بود...
کالدول وزیر مختار وقت آمریکا در ایران در 15 دسامبر 1919 می‌نویسد: «هیأت نظامی انگلستان به فرماندهی سرتیپ دیکسون به همراه هشت تن دیگر بر اساس قرارداد اخیر ایران ـ انگلستان برای انجام مذاکرات و اقدامات اولیه وارد تهران شد.» در 9 ژانویه 1920 کالدول می‌افزاید: «چند تن از بازپرسان نظامی انگلستان وارد تهران شده‌اند. فرماندهی این گروه بر عهده ژنرال دیکسون است و بیشتر این افراد با ارتش هند مربوط هستند. بر...
اولین رئیس ساواک سپهبد تیمور بختیار فرزند ایلخان فتحعلی خان سردار معظم بختیاری، او فرزند ایلخان لطفعلی‌خان امیر مفخم بختیاری، در 1292ش. در منطقه دّزک ـ 24 کیلومتری شهرکرد در استان چهار محال و بختیاری ـ به دنیا آمد. تیمور بزگترین فرزند خانواده بود و تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در اصفهان به پایان رسانید و از دبیرستان ادب (کالج انگلیسی) دیپلم گرفت. پدر و پدربزرگش در سالهای نخست قدرت‌یابی رضاخان در...
دلایل داخلی تشکیل ساواک، از علل و دلایل خارجی شکل‌گیری آن قابل تفکیک نیست. مجموعه علل و عواملی که بر شکل‌گیری سیاست و رویکرد خارجی حکومت اثرگذار بود، با سلسله تحولات سیاسی ـ اجتماعی داخلی پیوند نزدیکی داشت. از آنجا که رویکرد کلی سیاست داخلی و خارجی ایران در راستای اهداف و استراتژی منطقه‌ای و جهانی در حال شکل‌گیری غرب و به ویژه امریکا بود، تشکیل نهادها و سازمانهایی نظیر ساواک نیز...
انقلاب اسلامی، دیپلماسی و تاریخ‌نگاری جهان غربتاریخ‌نگاری با موضوع «انقلاب اسلامی در خارج از کشور» از عناوین مهمی است که می‌تواند مبنای یک پژوهش مستقل قرار گیرد. برای آشنائی بیشتر با این موضوع و آگاهی خوانندگان خود نسبت به این مقوله، با آقای عبدالرحیم گواهی که از دیپلماتهای با سابقه ایران است گفت و گوئی صورت داده‌ایم. این مصاحبه در محل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری...
ناصر مقدم، آخرین رئیس ساواک، فرزند یعقوب در سوم تیر 1300 در تهران متولد شد. نام خانوادگی او در آغاز مقدم چهار گریل اصل بود که پس از مدتی به مقدم راد و نهایتاً به مقدم تغییر یافت. تا سن ده سالگی تحت تکفل پدر زندگی کرد و از آن پس داییاش حسین مقدم عهده‌دار نگهداری او شد؛ تا سال 1334 نیز در منزل داییاش زندگی می‌کرد و از آن پس به منزل شخصی در زرگنده نقل مکان کرد. مقدم تحصیلات ابتدایی را از سال 1307 و به...
موری (کاردار سفارت آمریکا در تهران) در مورد هماهنگی و اتفاق میان قوام‌السلطنه و روحانیت می‌نویسد: «در روزهای پایانی تابستان سال 1922، زمانی که منازعه میان رضاخان، وزیر جنگ و قوام‌السلطنه، رئیس‌الوزرا به اوج خود رسید، قوام برای در هم شکستن قدرت مخاطره‌آمیز وزیر جنگ، رو به روحانیون آورده و حمایت ایشان را خواستار شد.» 10 اکتبر 1924، موری به ملاقات سید حسن مدرس، «رهبر اقلّیت مجلس» می‌رود: «مدرس، که...
هیچ خوفی ما از ابرقدرتها نداریم و در عین حالی که دستمان از همه آن سلاح‌های آدمکش کذا کوتاه هست لکن ایمانمان ما را وادار می‌کند که نترسیم و خوف نداشته باشیم . یک ملتی وقتی یک مطلبی را همه باهم خواستند، نمی‌شود تحمیلشان کرد. تحمیل در وقتی است که همه نخواهند، متفرق بشوند، اگر متفرق شدند آن وقت جای این می‌شود که یک دسته‌ای به دسته دیگر یک مطلبی را تحمیل کنند، اما اگر چنانچه این‌ها باهم...
حداقل از دهه‌های آغازین قرن نوزدهم، یعنی زمانی که زمزمه‌‌های صهیونیستی اسکان یهود در یک سرزمین و برپایی دولت یهودی، در اروپا شکل و نضج گرفت، یهودی‌ها از موقعیت اقتصادی و اجتماعی مطلوبی برخوردار بودند. یعنی بر خلاف تبلیغات رایج کانون‌های صهیونیستی و بعضی نویسندگان و مورخان غربی، اندیشه‌ی صهیونیستی تشکیل دولت یهود نه در زمان مظلومیت، ضعف و رنج یهودیان، بلکه در دورانی طرح و علنی شد که...
زین العابدین رهنما فرزند شیخ العراقین مازندرانی، روحانى ایرانى مقیم عراق، در سال 1273 خورشیدى در کربلا به دنیا آمد و در نجف به تحصیل در رشته فقه اسلامى، حکمت و اصول پرداخت. زین العابدین همزمان با بعضى از روزنامه نویسان بعدى ایران، مانند على دشتى و عباس خلیلى در جوانى از عراق به ایران بازگشت. بعد از برچیده شدن بساط سلطنت محمد علیشاه و فرار او از ایران و استقرار مشروطیت، زین العابدین به...
حزب توده دستخوش مجموعه‌ای از اختلافات و درگیری‌های درونی بود که به صورت یک «بحران» آنرا از درون می‌خورد و زمینه‌های فروپاشی و اضمحلال سریع آن را در تقابل با نظام جمهوری اسلامی فراهم می‌آورد. باید توجه داشت که اینگونه بحران‌ها: 1- سرشت همه گروهکهای ضد انقلابی است که در تعارض با نظام جمهوری اسلامی عمل می‌کنند و صرفنظر از نوع و شکل اختلافات، همه درگیر آنند؛ 2- بحرانهای درونی ذاتی...
سرزمین بحرین که در تقسیمات کشوری ایران به عنوان چهاردهمین استان ایران شناخته شده بود، در اردیبهشت 1349 با خیانت حکومت پهلوی، از ایران جدا شد و با این رویداد برگ دیگری به پرونده بی‌کفایتی شاهان حاکم بر ایران در حفظ تمامیت ارضی کشور افزوده شد.یکی از عناصری که در این تراژدی نقش مؤثری ایفا کرد، عباس مسعودی بود. نامبرده در 1280 ش. در تهران به دنیا آمد. پس از خاتمه تحصیلات مقدماتی و متوسطه در تهران (دبیرستان...
نامه زیر سرگذشت غم‌انگیز یکی از آثار گرانسنگ هنری ایران است که ندانم کاری و حماقت رژیم پهلوی موجب بر باد رفتن آن در خارج از کشور گردید. این نامه به قلم کسی نوشته شده که خود آن اثر را دیده و برای انتقال آن به ایران در سال 1355 تلاش بی‌حاصلی به انجام رسانده بود:دوست گرامی آقای کریم امامی در مقاله بسیار ممتع خود دربارة بازگشت نسخه خطی شاهنامه‌ی شاه تهماسبی به ایران در ماهنامه‌ی فرهنگی و هنر «کِلک»...
در تاریخ 30 آوریل 1933، فقط پس از سه هفته مذاکره، یک امتیازنامه جدید به امضاء رسید. ابتدا اترتن گزارش امضای قرارداد جدید را در لندن اعلام کرد. اگرچه مفاد قرارداد محرمانه بود، نکات اصلی آن به قرار زیر بود: «به موجب قرارداد جدید، مبنای 16 درصدی سابق پرداخت حق‌الامتیاز باطل شد و بجای آن مقرر گردید که برای هر تن نفت استخراج شده (با حداقل سالیانه 5 میلیون تن) مبلغ 4 شیلینگ (طلا) به دولت ایران پرداخت شود؛ علاوه...
حزب مارکسیست‌ها در ایران، صرفـنظر از هر نـامی که به خود نهاده باشند (سوسـیال دمکرات، عدالت، کمونیست، توده)، یک سازمان وابسته به ایدئولوژی اروپایی و بیگانه از واقعیت جامعه ایران، با تمام عواقب و نتایج ناشی از این بیگانگی بودند. البته بعضی از مارکسیستهای ایرانی کوشیدند تا این طرز تفکر را در کالبد ایرانی جای دهند، ولی کوشش آنها حقیر و بی‌ارزش و بی‌فایده بود و از آنجا که مارکسیستهای ایرانی جرأت...
