مقالات
پیوند عمیق و عاشقانة انقلاب اسلامی ایران با نهضت عاشورای امام‌حسین(ع) را با هیچ نمونه‌ای در تاریخ مکتب‌ها، نهضت‌ها و انقلاب‌ها نمی‌توان مقایسه کرد. فلسفة سیاسی عاشورا، که جوهرة مکتب سرخ تشیع است، از همان آغاز ظهور انقلاب اسلامی در 15 خرداد 1342 بنیان فکری و نظری نهضت امام‌خمینی(ره) شد و مرحله به مرحله آن را از زلال عطش‌‌سوز خود سیراب کرد تا به پیروزی بهمن 1357 رساند و از آنجا...
بنیاد پهلوی از جمله بنیادهای مهمّ اقتصادی ، فرهنگی وابسته به دربار پهلوی بود. پس از آنکه رضاشاه پهلوی ناچار به استعفا شد و از ایران تبعید گردید، موج اعتراض و نارضایتی علیه روشهای غاصبانة وی و فریاد دادخواهی برای بازپس گرفتن اموال و املاکی که در زمان او تصاحب شده بود، پدیدار شد و به مجلس و مطبوعات کشید . محمدرضا پهلوی در نخستین اقدامات خود برای جلوگیری از اوج گرفتن اعتراضات ، و احتمالاً به توصیة...
نویسنده : مرتضی شیرودی در مقام تحلیل انقلاب اسلامى ایران، یک رویکرد، آن را ملهَم از نهضت حسینى و مکتب عاشورایى مىداند و در همین بستر با بررسى عوامل اصلى محدثه انقلاب، آنها را عوامل مبقیه انقلاب نیز دانسته، بر حفظ و استمرار آنها پاى مىفشارد. نویسنده در این مقاله با مفروض گرفتن تأثیر پذیرى انقلاب اسلامى ایران از نهضت امام حسین(ع) به دنبال نشان دادن نوع تأثیرگذارى عاشورا بر انقلاب اسلامى و...
انقلاب اسلامی؛ میراث دارِ عاشورا نویسنده : صادق آیینه وند 1 - وقوع انقلاب های الهی به 2 عامل «امامت و عدالت» بستگی دارد و این 2 ویژگی در انقلاب اسلامی ایران نمایان است. در مسأله امامت، رهبری امام خمینی‌ره، به عنوان استمرار دهنده حرکت انبیای الهی، مورد اعتماد نخبگان و آحاد جامعه قرار گرفت. از سوی دیگر، اساس انقلاب اسلامی، رواج عدالت واقعی بود؛ به همان گونه که عدالت گستری مورد توجه انبیا،...
یکی از اقدامات شاه برای ترویج تفکر ناسیونالیستی در میان مردم مسلمان ایران، تغییر تاریخ هجری به تاریخ شاهنشاهی بود. وی در شهریور ماه 1354 در مراسم افتتاح مجلس بیست و چهارم از فرهنگ و تمدن اسلامی به زشتی یاد کرد و از ورود اسلام به ایران به عنوان هجوم خارجی نام برد و به نام ملت ایران اعلام نمود که تصمیم دارد تمام آثار انحطاط و ضعف و فساد و زبونی گذشته را به دست فراموشی بسپرد، تا ارزش های مثبت و جاودانه...
در این مقاله بخشی از حرکت دانشجویی برون مرزی در رابطه با تبعید امام که در گزارشهای ساواک آمده است، از نظرها می‌گذرد: «دانشجویان ایرانی مقیم وین ... با همکاری انجمن اسلامی شهر وین نامه اعتراضیه ای نسبت به تبعید آیت الله خمینی تهیه و جهت آیت الله شریعتمداری در قم، آیت الله سید محمد میلانی در مشهد، آیت الله سید ابوالقاسم خویی در نجف، آیت الله سید محسن حکیم در نجف، برتراند راسل فیلسوف...
امام پس از سکوت و بیتفاوتی اکثر قریب به اتفاق مراجع و علما، دریافت که کولهبار مبارزه با رژیم را خود باید یک تنه بر دوش بکشد.همچنین،با گفته شود که دولت آمریکا بلافاصله پس از تصویب کاپیتولاسیون،200 میلیون دلار وام برای خرید اسلحه و تجهیزات از آمریکا به ایران داد. بعد از سخنرانی امام در تاریخ 4 آبان 43 رژیم تصمیم گرفت او را به ترکیه تبعید کند. هدف رژیم از تبعید امام عبارت بود از:1.جدایی...
تبعید در ترکیه در فصول پیشین درباره نهضت امام خمینی سخن به میان آمد. قیام 15 خرداد 1342 نقطه اوج مبارزات علما با حکومت محسوب می‌شد، اما مخالفتها به رغم سرکوب ساواک و نیروهای حکومت کماکان ادامه یافت. حکومت بر این باور بود که نهضت روحانیون سیر نزولی یافته و در پی اعتراض امام به لایحه کاپیتولاسیون، ایشان دستگیرو تبعید شدند. تصور بر این بود که حضور ایشان در ایران، حتی در زندان و تحت مراقبت ساواک و حکومت...
انتقال امام خمینی به شهر بورسا در ترکیه، به آن دلیل بود که این شهر نسبت به شهرهای آنکارا و استانبول امنیت بیشتری داشت و کنترل امام در این شهر راحت‌تر بود؛ در حالی که در شهرهای بزرگ مراقبت‌های امنیتی به سادگی امکان پذیر نبود. احیای امتیاز کاپیتولاسیون در ایران و اعطای آن به آمریکایی‌ها یکی از اقدامات ننگین رژیم پهلوی بود که با این عمل دستگاه قضایی ایران استقلال خود را از دست داده و در...
در تاریخ ۲۱ مهر ماه سال ۱۳۴۲ ه .ش، دولت حسنعلی منصور لایحه مصونیت مستشاران آمریکایی را به مجلس فرستاد و مجلس آن را تصویب کرد. ● متن لایحه: «ماده واحده با توجه به لایحهی شماره ی ۱۸-۲۲۹۱-۷-۲۱۵-۲۵-۱۱-۱۳۴۲ دولت وضمائم آن در تاریخ ۲۱/۱۱/۴۲ به مجلس سنا تقدیم شد. به دولت اجازه داده میشود که رئیس و اعضای هیئتهای مستشاری نظامی ایالات متحده را در ایران که به موجب موافقت نامه های مربوط در استخدام دولت...
ادوارد شواردنادزه رئیس جمهور سابق گرجستان و وزیر خارجه پیشین شوروی سابق در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ در سن ۸۶ سالگی درگذشت. شواردنادزه(1) به خاطر آوردن پیام میخائیل گورباچف رئیس جمهوری وقت شوروی برای امام خمینی(ره) نامی آشنا برای ایرانیان است. یکی از مهم‌ترین چهره‌های خارجی که در جماران به دیدار امام آمد، شواردنادزه بود. او برای ارایه پاسخ گورباچف به نامه امام خمینی(ره) به ایران آمده بود. اضطراب او...
سر پیتر رمزباتم( Sir Peter Ramsbotham) را احتمالا باید آخرین سفیر بریتانیا در دوران ثبات و اقتدار نسبی حکومت محمدرضاشاه و قبل از آغاز دوره پایانی سلسله پهلوی در ایران قبل از اوجگیری توفان انقلاب اسلامی‌دانست. در این نوشته ابتدا ای اجمالی به زندگی و کارنامه شغلی او خواهد شد و سپس مروری بر چند سند مهم دیپلماتیک بریتانیایی حاوی گزارشهای رمزباتم درباره ایران در دوران ماموریت حدودا 3 ساله او در...
ساواک برای خارج از کشور بودجه عظیمی داشت. به علاوه از طریق وزارت خارجه شبکه وسیعی ایجاد کرده بود، آمد و رفت ایرانیان به خارج به طور کامل تحت کنترل ساواک بود گاهی این کنترل موجب اعتراض مقاماتی از کشورهای خارج شده است. بررسی سنای امریکا نشان داد پنج کشور خارجی که در امریکا در مبارزه با مخالفین دولت خود تجسس داشتند عبارت بودند از: فیلیپین، تایوان، شیلی، اسرائیل و ایران. روش این مبارزه اعزام گروه گرم...
با افزایش اهمیت روابط خارجی و تعیین‌کنندگی سیاست خارجی در بقای کشورها، چگونگی برقراری روابط و گزینش طرف‌های مقابل، به صورت مسأله‌ای مهم نمایان گردید. این واقعیت در عصر رضاشاه هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر شرایط و اقتضائات خاص آن زمان اهمیتی دو چندان یافت، به‌گونه‌ای‌که نحوۀ مواجهه با قدرت‌های آن زمان و گزینش طرف‌های مقابل را تحت‌تأثیر قرار داد. گرایش به استفاده از نیروی...
در آسیای مرکزی جلال آل‌احمد پس از شرکت در کنگره مردم‌شناسی در مسکو در سال 1343، سفری چند روزه به باکو و برخی کشورهای آسیای مرکزی داشت و ماحصل این سفرها را در سفرنامة «سفر روس» گرد آورد. او در این کتاب مشاهدات و دیدگاه‌های خود را با هم در‌آمیخته و به ویژه درباره مسلمانان آسیای مرکزی نکاتی گران قدر را در حوزه فرهنگی و سیاسی طرح کرده است. آل‌احمد در یادداشت‌های خود از این سفر، به...
در خانواده اى روحانى (مسلمان - شیعه) برآمده ام. پدر و برادر بزرگ و یکى از شوهر خواهرهایم در مسند روحانیت مردند و حالا برادرزاده اى و یک شوهر خواهر دیگر، روحانى اند و این تازه اول عشق است که الباقى خانواده همه مذهبى اند. با تک و توک استثنایى. برگردان این محیط مذهبى را در«دید و بازدید» مى شود دید و در «سه تار» وگـُله به گـُله در پرت و پلاهاى دیگر. نزول اجلالم به باغ وحش این عالم در سال ۱۳۰۲ بى...
در سال 1356 بحرانی گریبان سلطنت پهلوی را گرفت که پی‌آمد‌های آن پایان عمر رژیم را حتمی کرد. و آن بحرانی بود که با شهادت آیت‌الله سید مصطفی خمینی آغاز شد. ایشان در واپسین ساعات روز 30/7/56 در منزل خود در شهر نجف اشرف به شیوه‌ای نامعلوم به شهادت رسید. شهید مصطفی خمینی از بدو شروع نهضت اسلامی همراه حضرت امام خمینی بود. ایشان اول بار در سال 1342 و پس از شروع نهضت دستگیر شد و پس از مدتی حبس، به ترکیه تبعید...
آیت الله مهدوی کنی روز سه شنبه 30 مهر ماه 1393 جهان فانی را وداع گفت و به لقای حق شتافت، چند سال قبل، در گفت و گو با مجله "حوزه" شرحی از زندگی خویش بیان داشت. آیت الله در این گفت و گو به بیان چگونگی شکل گیری افکار و فعالیت هایش پرداخته است. اظهارات آیت الله مهدوی کنی را در ادامه می خوانید: بسم‌الله‌الرحمن الرحیم. بنده، به سال 1310 هـ.ش متولد شدم و پس از تحصیلات دبستانی، به سال 1324 هـ.ش در...
جمشید آموزگار از بلندپایگان عصر پهلوی دوم است. پدرش حبیب الله خان آموزگار از قضات وزارت عدلیه رضا شاه بود.حبیب الله عضو مجلس مؤسسان و دوره‌های دوم و سوم مجلس سنا بود و در کابینه حسین علاء وزارت فرهنگ را بر عهده داشت. جمشید دوران ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند و تحصیلات دانشگاهی اش با جنگ دوم جهانی مقارن شد. او تحصیل در رشته‌های حقوق و اقتصاد دانشگاه تهران را رها کرد و به آمریکا رفت. در...
جمشید آموزگار در سال 1302 ش / 1924 م. در شهر تهران در خانوادهای نسبتا معروف و متنفذ به دنیا آمد. پدرش حبیبالله آموزگار (1359ـ1269 ش) از اهالی اصطهبانات فارس بود که به مدارج عالی علمی و سیاسی دست یافته بود. حبیبالله آموزگار از معلمی مدارس شروع نمود و در عرصه علم به استادی دانشگاه در رشته معقول و منقول رسید و نیز قاضی و عضو عالی رتبه وزارت دادگستری (عدلیه) شد. وی از نویسندگان و روزنامه نویسان معاصر بود که دارای...
