مقالات
یادداشت سردبیر: سپهبد حاجیعلی رزمآرا، نخست‌وزیر ایران در روز چهارشنبه 16 اسفند 1329 سه روز پس از مذاکراتش در کمیسیون نفت مجلس کشته و در باغ طوطی در حضرت عبد العظیم دفن شد. معروف است که اولا، وی از سوی دولت انگلیس به شاه تحمیل شده بود و ثانیا، قصد کودتا و کشتن شاه را داشت. به دلیل اخیر،از دیرباز پژوهشگران تاریخ سیاسی معاصر شخص محمد رضا شاه را در ترور رزمآرا متهم دانستهاند. اما علل و...
جانشینی اسدالله علم به جای علی امینی از وقایع مهم دوران حکومت پهلوی به شمار می رود. اهمیت این موضوع زمانی بیش از پیش روشن میشود که در نظر آوریم امینی به توصیه آمریکا و برای انجام اصلاحات مورد نظر دولت ایالات متحده زمام امور کشور را در ایران به دست گرفته بود. اما زمانی که امینی در انجام آنچه وعده کرده بود ناکام ماند و نیز شاه تعهد نمود هر چه امینی در صدد انجامش بوده را خود به فرجام خواهد رسانید سیاست...
علم و ترویج افکار غیردینی اسدالله علم در زندگی خصوصی خود به مسائل مذهبی و دینی علاقه ای نشان نمی داد. او با این که واقف بود که دین اسلام و مذهب تشیع جزو ارکان اولیه قانون اساسی کشور است، با این حال از هر فرصتی جهت کم رنگ کردن نقش دین اسلام در زندگی سیاسی ـ اجتماعی کشور استفاده می کرد. وی مسائل سیاسی و پیشبرد شعائر و اهداف رژیم پهلوی را همواره بر رعایت ظاهری اصول اسلامی، ترجیح می ...
درباره جشن های 2500 ساله شاهنشاهی که در سال 1350ش/1971م در پنجاهمین سال سلطنت و حکمرانی خاندان پهلوی، در شیراز تخت جمشید برگزار شد گزارشات فراوانی در دست است. از جمله درباره مبالغ هنگفتی که برای این جشن ها هزینه شده بود. در طی این جشنها رژیم شاه نهایت تلاش خود را به کار برده بود تا در آغاز دهه 1350ش/1970م، که به زعم خود از جایگاه بسیار تثبیت شده ای برخوردار شده بود، نظرات و اذهان عمومی جهانیان را به...
اسدالله علم، با اعتمادی که طی سالیان گذشته از سوی شاه کسب کرده بود در ششم مهر 1340/1961م توسط شاه به سرپرستی بنیاد پهلوی تعیین شد. این بنیاد که در سال 1337ش/1958م با نظر شاه تأسیس شده بود، هدفش انجام امور عام المنفعه و بشر دوستانه و ... اعلام شده بود. از دیگر سازمانهای مالی که در سال 1340ش/1961م و به دستور شاه تأسیس شد، موقوفات خاندان پهلوی بود. خاندان پهلوی از زمان سلطنت رضاشاه، املاک بسیار وسیعی را در سراسر...
خاطرات علم در سال 1969 بیشتر مربوط به آینده خلیج فارس و روابط ایران و عراق است. در ژانویه 1968 دولت بریتانیا قصد خود را به خروج از خلیج فارس در پایان 1971 اعلام نمود. شاه ضروری دانست ترتیبی بدهد تا این خلا را که از فروپاشی امپراتوری انگلیس ناشی می‌شد پر کند. بحرین و قطر و شیخ نشین‌های سواحل متصالح در جنوب خلیج فارس طبق معاهدات قرن نوزدهم تحت الحمایه انگلیس بودند. انگلستان لازم می‌دید قبل از اعطای...
اسدالله علم پس از استعفا از مقام نخستوزیری، از سوی شاه به ریاست دانشگاه پهلوی در شیراز منصوب شد. دانشگاه شیراز به دلیل موقعیت ویژه‌ای که نزد رژیم پهلوی داشت، همیشه از بودجه‌های به نسبت کلان برخوردار بود. ریاست دانشگاه نیز همواره به عهده مقامات عالی‌رتبه دولتی بود. دانشگاه شیراز در دوره تصدی علم نیز از امکانات مادی فراوانی برخوردار شد و به دلیل نفوذی که علم در محافل مالی و اعتباری کشور...
هنگامی که دکتر مصدق به نخستوزیری رسید اسدالله علم بر املاک و دارایی‌های شاه موسوم به املاک و موقوفات پهلوی مدیریت می‌کرد. با روند رو به افزایش اختلاف دکتر مصدق و شاه، اسدالله علم هم به جرگه مخالفان نخست‌وزیر پیوست و در رهبری و هدایت بخشهایی از مخالفان مصدق نقشی درجه اول برعهده گرفت و تا واپسین ماههای عمر کابینه بر این مهم باقی بود. به دنبال گسترش اختلاف میان دربار و دولت طی ماههای تیر و...
در دیاری که شعور همه کم میگردد - صدراعظم اسدالله علم میگردد. این شعری بود که همزمان با انتصاب اسدالله علم به نخستوزیری، در افواه مردم آن روزگار شایع شد. دکتر علی امینی که میرفت تا منصب نخستوزیری را به جانشین خود، اسدالله علم بسپارد، به هنگام عزلش از ریاست کابینه چنین گفت: «اگر به جای من یک رجل استخواندار باتجربه آمده بود جای نگرانی بود. این شانس من است که باید علم را به جای من بنشانند، چون در...
علم مهره مورد توافق مشترک شاه ـ امریکا و انگلستان بود و چنان که از فحوای اسناد و خاطرات علم برمی‌آید وی تقریباً عالی‌ترین و شاید تنها رابط سفارتخانه‌های انگلستان و امریکا و شاه بود و تمام امور سیاسی، اقتصادی، نظامی این دو کشور با ایران با حضور وی عملی می‌شد. پرویز راجی، آخرین سفیر شاه در انگلستان، در این‌باره می‌نویسد: «شاهنشاه تأکید کردند که اصولاً خط‌مشی خارجی دولت از طریق وزیر...
....صحبت های امام در عصر دوم فروردین 1342 و اقدامات بعدی او وحشت حاکم بر حوزه علمیه را جارو کرد و بیرون ریخت، اما موجب نشد که این فکر در پوشش نگرانی از زبان برخی افراد شنیده نشود: حوزه علمی ای که آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی با زحمات زیاد بنیان نهاد و آن را از شرّ پهلوی اول حفظ کرد، در نخستین برخورد سیاسی با حکومت آسیب دیده، از بین خواهد رفت. کسانی که تمایلی به مبارزه نداشتند، این فکر را می...
در فروردین 1358 عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه رژیم شاه در جریان محاکمه خود در دادگاه انقلاب اسلامی در زمینه روابط رژیم شاه با اسرائیل اظهار داشت : حکومت، که عملاً و در معنی، اسرائیل را حمایت می کرد، روابط وسیع اقتصادی با آن رژیم داشت، نفت مورد نیاز اسرائیل را تحویل می داد. کالای اسرائیل به سوی ایران سرازیر بود و تبادل اطلاعات انجام می گرفت؛ ساواک و موساد همکاری گستردهای را داشتند. روابط ایران با...
روز پنجم فروردین 1301 روزنامه «اتحاد» نوشت که وزیر مختار جدید آمریکا در سر راه رسیدن به تهران وارد کرمانشاه شده و شب پنجم برج حمل میهمان حکمران کرمانشاه بوده است. در این گزارش آمده است: وزیر مختار جدید آمریکا «جوزف سائول کُرنفلد»(Joseph Saul Kornfeld) یک خاخام یهودی است که جانشین «کالدول» وزیرمختار پیشین امریکا در ایران شده است. این جابه جایی در 17 آبان 1300 صورت گرفته است. انتخاب بک...
روز 28 اسفند 1358 امام خمینی طی حکمی فرمان عفو عمومی کلیه نظامیان رژیم گذشته و ساواکی هایی را که دستشان به خون کسی آغشته نشده است، صادر کردند. متن حکم امام به این شرح است: «گرچه ملت شریف ایران خاطره های تلخی دارند از دستگاه سازمان امنیت و گروهی از قوای انتظامی و افرادی از روحانی نماها که به طور قاچاق خودشان را در سلک روحانیت و گویندگان اسلامی درآورده بودند. بسیاری از گروههای فوق پس از انقلاب...
روز 23 اسفند 1340 آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی دارفانی را وداع گفت. او که بیش از چهل سال، با استعمار انگلیس، در عراق و ایران مبارزه کرد، نقش موثری در هدایت قیام مردم برای ملی شدن صنعت نفت و در روشنگری افکار عمومی نسبت به ظهور اسرائیل و جنایات صهیونیسم ایفا کرد. سیدابوالقاسم کاشانی (آیت‌الله)، متولد 1264ه ش و متوفی 23 اسفندماه 1340 در تهران از چهره‌های درخشان تاریخ معاصر ایران، عالم روحانی سیاسی...
روز 23 اسفند 1328 محمد ساعد مراغه ای نخست وزیر ایران با انتشار اعلامیه ای که در رسانه های همگانی بازتاب یافت، شناسایی دوفاکتوی اسرائیل را اعلام کرد. برای بررسی تاریخچه این تصمیم کمی به عقب باز می‌گردیم. در سال 1314ش/1935م در زمان اوج بحران فلسطین و قیام بزرگ اسلامی مردم آن سامان به رهبری شیخ‌عزالدین قسام که آن سرزمین تحت حاکمیت اشغالگران انگلیسی قرار داشت، کنسولگری ایران در فلسطین تأسیس...
در 29 بهمن 1361، دو تن از اعضای گروهک منافقین در فاصله دو خطبه نماز جمعه مشهد تلاش کردند تا آیت‌الله واعظ طبسی تولیت آستان قدس رضوی را ترور کنند، اما این عملیات آنان توسط اعضای سپاه پاسداران خنثی شد. براساس گزارش روزنامه کیهان، این دو تن به نام‌های بابایی و میرنژاد با هوشیاری سپاه در انجام عملیات ترور ناکام ماندند. بلافاصله پس از این عملیات، امام خمینی(ره) طی پیامی خرسندی خود را از شکست عملیات...
پس از قیام خونین 15 خرداد 1342، یک روحانی مشهدی در حالی که دستش را بالای چارچوب پنجره قدیمی بیت امام (ره) در قم گرفته بود، به ارائه گزارشی از فجایع 15 خرداد در محضر امام(ره) و جمعیت کثیری که به بیت مراجعه کرده بودند پرداخت. در این سخنرانی 35 دقیقه‌ای، امام(ره) 20 دقیقه گریست. آن روحانی که تنها سه سال از معمم شدنش می‌گذشت شیخ عباس واعظ طبسی بود؛ کسی که از بهمن 1357 تا امروز تولیت آستان قدس رضوی را بر عهده...
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی ضمن تجلیل از فدائیان اسلام به عنوان سابقون مبارزه علیه تفکرات دین‌زدایی و انحرافی، تفرقه را به عنوان آخرین نگرانی پیامبر اسلام(ص) در سال‌های آخر حیات مبارکشان عنوان کرد و تاکید کرد: نهاد ولایت فقیه می‌تواند وحدت مردم ما را تضمین نماید. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سالروز شهادت سید مجتبی نواب صفوی...
در 29 بهمن 1357، شماری از برجستهترین شخصیتهای علمی، مذهبی و سیاسی ایران که در پیروزی انقلاب اسلامی نقش مهمی داشتند و از یاران نزدیک حضرت امام خمینی محسوب میشدند حزب جمهوری اسلامی را تأسیس کردند. پس از اعلام تأسیس، پرسشنامه و برگه درخواست عضویت به همراه طرح اساسنامه و مرامنامه حزب درسطح وسیع و از طرق گوناگون پخش شد و حزب شروع به عضوگیری کرد. به گفته رهبران حزب، در روز اول ثبت نام، بیش از...
