16 خرداد 1393
کتاب زندگی‌نامه فلسفی استاد مرتضی مطهری به انتشار رسید
کتاب زندگی‌نامه فلسفی استاد مرتضی مطهری به همراه یادداشت‌هایی درباره استاد از سوی بنیاد علمی فرهنگی شهید مطهری در بهار 1393 چاپ و روانه بازار شد.
در این کتاب به موضوعاتی همچون «زندگی‌نامه فلسفی استاد مرتضی مطهری»، «مطهری؛ فلسفه و دین»، «جامعیت مطهری در علوم عقلی و نقلی اسلامی»، «نظری اجمالی به کارنامه فلسفی استاد شهید مطهری» و «فلسفه تطبیقی و نسبت آن با فلسفه اسلامی معاصر» پرداخته شده است.
در ذیل موضوعی با عنوان «زندگی‌نامه فلسفی استاد مرتضی مطهری» می‌خوانیم: تا آنجا که من از تحولات روحی خودم به یاد دارم از سن سیزده سالگی این دغدغه در من پیدا شد و حساسیت عجیبی نسبت به مسائل مربوط به خدا پیدا کرده بودم. پرسش‌ها(البته متناسب با سطح فکری آن دوره) یکی پس از دیگری بر اندیشه‌ام هجوم می آورد.
در سال‌های اول مهاجرت به قم که هنوز از مقدمات عربی فارغ نشده بودم، چنان در این اندیشه‌ها غرق بودم که شدیدا میل به تنهایی در من پدید آمده بود. ... مقدمات عربی و یا فقهی و اصولی و منطقی را از آن جهت می‌آموختم که تدریجا آماده بررسی اندیشه فیلسوفان بزرگ در این مسأله بشوم. به یاد دارم که از همان آغاز طلبگی که در مشهد مقدمات عربی می‌خواندم، فیلسوفان و عارفان و متکلمان(هر چند با اندیشه‌هایشان آشنا نبودم) از سایر علما و دانشمندان و از مخترعان و مکتشفان در نظرم عظیم‌تر و فخیم‌ترمی‌نمودند، تنها به این دلیل که آنها را قهرمانان صحنه اندیشه‌ها می‌دانستم.
دقیقا به یاد دارم که در آن سنین که میان 13 تا 15 سالگی بودم، در میان آن همه علما و فضلا و مدرسین حوزه علمیه مشهد، فردی که بیش از همه در نظرم بزرگ جلوه می‌نمود و دوست می‌داشتم به چهره‌اش بنگرم و در مجلسش بنشینم و قیافه و حرکاتش را زیر نظر بگیرم و آرزو می کردم که روزی پای درسش بنشینم، مرحوم «آقا میرزا مهدی شهیدی رضوی» مدرس فلسفه الاهی در آن حوزه بود. آن آرزو محقق نشد، زیرا آن مرحوم در همان سال‌ها(1355 هجری قمری) درگذشت.
این روایتی است از گرایش یک جوان اهل علم به علوم عقلی که سال‌ها بعد با قلم خود او در یکی از آثارش منتشر می‌شود. او مرتضی مطهری است که در 13 بهمن 1298 شمسی مطابق با 12 جمادی‌الاول 1338 هجری قمری در شهرستان فریمان در نزدیکی شهر مقدس مشهد در یک خانواده اصیل روحانی دیده به جهان گشود. پس از پشت سر گذاردن مراحل اولیه تحصیل در زادگاهش، در دوازده سالگی راهی حوزه علمیه مشهد شد و به تحصیل مقدمات علوم اسلامی اشتغال ورزید و در سال 1316 برای تکمیل تحصیلات خود رهسپار حوزه علمیه قم شد.
در ذیل موضوع دیگری از این کتاب با عنوان جامعیت مطهری در علوم عقلی و نقلی اسلامی مطالبی از حجت الاسلام سید مصطفی محقق داماد، استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی مطرح شده که بخشی از آن به این شرح است: «استاد مرتضی مطهری بی‌گمان یکی از متفکران و اسلام‌شناسان قرن معاصر به شمار می‌رود. شاخصه اصلی که او را ممتاز ساخته(جامعیت) ایشان در تمام رشته‌های علوم اسلامی است.
علوم اسلامی دارای گستره وسیع و مشتمل بر رشته‌های مختلف از جمله ادبیات عرب، تاریخ، تفسیر، کلام، منطق، فلسفه، عرفان و فقه و اصول است. مطهری در تمام رشته‌های مذکور صاحب‌نظر و متخصص است. جامعیت وی در علوم عقلی و نقلی اسلامی موجب وصول به نظریات بدیع در بسیاری از مسائل شده است. شواهد این مدعا زیاد است. برای نمونه کافی است رساله مستطاب انسان و سرنوشت را بنگریم و به نحوه بیان و طرح مسأله آزادی اراده انسان نظر بیفکنیم.
این مسأله را حکما و متکلمان در مبحث علیت مطرح کرده و مستوفی درباره آن سخن گفته‌اند. ولی اصولیین در مبحث اوامر تحت عنوان(طلب و اراده) از دریچه دیگری به مسأله نگریسته‌اند. محور اصلی اشکال اراده آزاد انسان در فلسفه از یک طرف پذیرفتن ضرورت علّی و از طرف دیگر حدوث اراده و منتهی‌شدن آن به علتی خارج از نفس انسان است که مستقیما اراده را در نفس انسان ایجاد می‌کند. ولی در علم اصول، محور اصلی مشکل تسلسل اراده است. مطهری با توجه کامل به هر دو محور مسأله را طرح کرده و برای نخستین بار به زبان فارسی روان به حل مشکل پرداخته، هر چند که بعدها آثار عدیده‌ای ار ایشان الگو گرفته‌اند».
کتاب زندگی‌نامه فلسفی استاد مرتضی مطهری به همراه یادداشت‌هایی درباره استاد به قلم زهیر انصاریان از سوی بنیاد علمی فرهنگی شهید مطهری با شمارگان 2000 نسخه در بهار 1393 منتشر شده است.
رسا