ایران و اسرائیل در دوران پهلوی دوم

سرسپردگی شاه در برابر مقامات رژیم صهیونیستی

محمدرضا از سرسپردگی خاصی نسبت به مقامات اسرائیلی برخوردار بود. او حتی اراده و اجازه عزل وزیری را که مورد نظرش نبود، نداشت. برای نمونه؛ اگر چه او از داریوش همایون به عنوان «وزیر اطلاعات نکبتی» یاد می‌کرد، ولی اجازه و اختیار نداشت که او را از کار برکنار کند:

«یکشنبه ۱۳ اوت ۱۹۷۸ [۲۲ مرداد ۱۳۵۷] تهران

[...] در پایان صحبت‌های‌مان نیز مسأله داریوش همایون را پیش کشیدم و به آموزگار گفتم که: از میان وزرای اطلاعات، همایون شاید تنها فردی باشد که به کارش واقعاً تسلط دارد. آموزگار ضمن اینکه گفته‌ام را تصدیق کرد جوابم داد:«...دلم می‌خواست این حرف را به اعلیحضرت می‌زدی، چون ایشان همیشه از همایون به عنوان «وزیر اطلاعات نکبتی» نام می‌برند...».(۱)

توضیحاتی که در پاورقی، به منظور توضیح مطلب بالا درج گردید، به خوبی گویای آن است که محمدرضا مهره‌ای بود که می‌بایست بسان یک عروسک خیمه‌شب‌بازی عمل کند:«شاید این مسأله در بدو امر حیرت‌آور باشد که چه‌طور: شاه با آن همه قدرتی که داشت، هم از داریوش همایون بدش می‌آمد، و هم وجود او را در رأس وزارت اطلاعاتش تحمل می‌کرد؟ پاسخ این است که چون داریوش همایون جزء عوامل تشکیلاتی اسرائیل در ایران محسوب می‌شد و مأموریتش نیز کمک در راه پیشبرد اهداف صهیونیسم در ایران بود، لذا شاه مأذون به برداشتنش از مقام مورد نظر اسرائیلی‌ها نبود. دلیل ناراحتی و تنفر شاه از داریوش همایون نیز به ماجرای نامه معروف «احمد رشیدی مطلق» برمی‌گردد که این نامه به توصیه داریوش همایون (اسرائیلی‌ها؟) و تصویب شاه انتشار یافته بود.»(۲)

عناصر فوق و برخی دلایل دیگر، موجب می‌گردید که پهلوی دوم به منظور جلب حمایت سران خارجی خود، به همکاری با اسرائیل روی آورده و برای کمک به این غده سرطانی، از هیچ‌گونه عملی فروگذار نکند. نخست‌وزیر اسرائیل به عنوان یکی از سران رده بالای رژیم غاصب، مناسب بودن محمدرضا را چنین بیان کرد:«با توجه به این که اعلیحضرت شاهنشاه ایران نقشی اساسی در صحنه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای ایفا می‌نماید و با اعتقاد به این امر که ایران و اسرائیل هدف‌های مشترک استراتژیکی و استنباط‌های یکسانی را تعقیب می‌نمایند، نخست‌وزیر اسرائیل رضایت خاطر فراوان در مورد مناسباتی که در حال حاضر بین ایران و اسرائیل وجود دارد ابراز داشته‌اند. نخست‌وزیر اسرائیل اعتماد کامل به دانش و خرد شاهنشاه داشته و از این رو به اینجانب دستور داده‌اند که نظرات و برآورد ایشان را که تاکنون هرگز در اختیار کسی گذارده نشده به عرض شاهنشاه ایران برساند تا شاهنشاه شخصاً از طرز فکر نخست‌وزیر اسرائیل در موقعیت کنونی آگاه باشد.»(۳)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

پانوشت‌ها:

۱- خدمتگزار تخت طاووس؛ پرویز راجی؛ ترجمه ح. ا. مهران: انتشارات اطلاعات؛ چاپ دهم: ۱۳۷۴؛ ص ۲۳۹.

۲- همان.

۳- در بالای سند این توضیحات درج گردیده است: فقط برای مطالعه تیمسار ریاست ساواک. ترجمه متن یادداشت نخست‌وزیر اسرائیل. متن انگلیسی در صفحه داخل جهت استحضار ذات اقدس ملوکانه تقدیم می‌شود.

منبع: ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل؛ عبدالرحمن احمدی؛ مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی؛ صص ۲۷ و ۲۸