شهید مدرس: حس سرباز بودن در افراد قشون مهمتر از تعداد آنان است

سخنان آیت‌الله سیدحسن مدرس در مجلس شورای ملی - دوره ششم - جلسه ۲۷۲ - مورخه ۱۸ مردادماه ۱۳۰۷:

«این قسمت را کسی نمی‌تواند منکر شود که مملکت قشون می‌خواهد، مملکت سجل احوال می‌خواهد، و این قسمت هیچ محتاج به دلیل و برهان نیست. آقایان می‌دانند که بنده با این کار شریک‌الفکر یا مؤسس‌الفکر هستم، ولی آن فکری که من مؤسس آن بودم قوانینی بود که در این مملکت حس سربازی بودن ایجاد می‌کرد، قوانین هم روی این فکر بود. قانون نظام [اجباری] هم روی این اساس بود. یک قانونی گذراندیم، این قوانین* هم از متفرعات آن است. ببینیم این قوانین به این جوری که متداول شده است آن نتیجه را می‌دهد؟ به عقیده بنده آن نتیجه از طرز اجرای این قانون حاصل نمی‌شود. مملکتی که یک ملیون سرباز داشته باشد البته بهتر است تا صدهزار نفر، ولی باید قوانین را طوری نوشت که نتیجه‌اش حس سربازی بودن درست کند نه افراد. قانون اگر غیر از این باشد ولو یک ملیون قشون باشد ولی حس سرباز بودن در آن نباشد، هیچ نتیجه ندارد. نظر اصلی ما ایجاد حس سربازی بوده است...» (روزنامه اطلاعات؛ ۱۸ مردادماه ۱۳۰۷)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

* منظور قوانین مربوط به ثبت احوال است.

روزنامه اطلاعات؛ ۱۸ مردادماه ۱۳۰۷