انگلیس
نامه شهید آیت الله سید محمدباقر صدر به بختیار درباره محکومیت بستن فرودگاه مهرآباد برای جلوگیری از بازگشت امام خمینی به ایران . این نامه در بهمن 1357 توسط مرحوم آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی، شاگرد آیت الله شهید صدر به فارسی بازنویسی شد. متن نامه: جناب آقای دکتر بختیار به نمایندگی از مرجعیت و علمای نجف اشرف، اقدام شما در بستن فرودگاههای کشور را در زمانی که آیتالله العظمی خمینی قصد بازگشت به...
در میان اوراقی که در لابلای کتابهای خطی آیتالله محدث قمی به دست آمد، یکی هم نوشته کوتاهی است که از طرف افراد «کمیته مجازات دموکرات مشهد» بعنوان تهدید وی از سخنانی که در انتقاد از امریکائیها در منبر ایراد کرده بود، برایش ارسال داشته اند. عین آن نوشته این است: «آقای آقا شیخ عباس قمی! پدر سوخته! شنیدم که در منبر از امریکائیها حرف بد میزنید، اگر شنیده شد که دومرتبه از این گونه...
: دکتر مهدی بهار با نوشتن کتاب میراث خوار استعمار در نقد عملکرد امپریالیسم آمریکا یکی از جنجالی ترین کتاب های دهه چهل خورشیدی را نوشت و بعدها در عرصه های مختلف فعالیت سیاسی ، احتماعی و اقتصادی وارد شد. در باره او اطلاعات بسیار اندکی موجود است زیرا بعد از نوشتن کتاب میراث خوار استعمار دیگر هیچ کتابی ننوشت و صرفا با انجام مصاحبه و نوشتن مقالات اقتصادی در روزنامه کیهان و فعالیت در کانون...
علمای شیعه بهکرات ماهیت ضداستعماری خود را بروز دادهاند. متن حاضر گزارشی تحلیلی از فتوای چند تن از علمای شیعهی ایران و عراق در مقابله و رویارویی با استعمارگران روس و انگلیس و میزان استقبال مردم از این فتاوی است. تاریخ معاصر تشیع، که عمدتاً به ایران و کشورهایی نظیر عراق و لبنان خلاصه میشود، مملو است از ظلمها و تسخیرهایی که بهوسیل...
«گزارش های محرمانه کنسول انگلیس در سیستان و قاینات» مجموعه گزارشهایی است که «اسکراین» کنسول انگلیس درباره منطقه سیستان و قاینات از سال ۱۳۰۶تا ۱۳۰۸ به صورت ماهانه نوشته و به دولت خود ارسال کرده است. گزارش های محرمانه کنسول انگلیس در سیستان و قاینات محمود رفیعی، پزشک فرهنگ دوستی که سالها از عمر و درآمد خود را صرف تحقیق، ترجمه و چاپ کتاب در حوزه فرهنگ و ادبیات خراسان جنوبی...
زمانی که باندرا، کشتی پستی انگلیسی کوچک فرسوده، ساحل سوتوکور ایران را ترک کرد مسافر درجهیک آن شاه سابق ایران بود. او به گذشته نگاه میکرد و به امپراتوری مدرنش که یکشبه براثر یک حدس اشتباه ویران شده بود و به آیندهای در تبعید به همراه میلیونها دلار پول که تقریباً هر آرزویی بهغیراز حکمرانی دوباره را میتوانست برآورده کند. در میان پناهندگان سلطنتی قرن بیستم احتمالاً رضای...
سندی که ملاحظه می کنید یاداشت هفته نامه(بعدها روزنامه)گاردین در مورد اظهارات شاپور بختیار علیه رژیم پهلوی؛ در 18 جون 1978 منتشر شده است. در این یاداشت نویسنده از قول شاپور بختیار گفته است « شش ماه قبل پس از اینکه آدمکش های دولت با چماق مرا زدند و هنوز بازوانم درد می کند برخی از دوستانم به همین سبب برای تمام عمر معلول شدند.» بختیار به ماجرای سرکوب ملیون ایران در کاروان سنگی کرج دارد. به مناسبت عید...
به مناسبت هفتاد و هفتمین سالگرد اشغال نظامی ایران و سوم شهریور » کارنامه و زمانه رضاشاه پهلوی « همایش یک روزه سوم شهریور 1397 در ساختمان آرشیو ملی، پژوهشکده اسناد، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد . گروه تاریخ/ در این همایش دو دیدگاه درباره روی کار آمدن رضا شاه مطرح شد. به اعتقاد آقای صادق زیبا کلام برآمدن رضاخان میرپنج بیش از آنکه محصول اراده غربیها باشد معلول شرایط سیاسی و...
پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ شمسی در مجلس سنا، دکتر مصدق به عنوان نخستوزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. دولت ایران در این زمان، آمادگی داشت که خود مستقیماً نفت را صادر نماید. از آن طرف با خلع ید از شرکت نفت انگلستان که از سالها قبل بر چاههای نفت ایران خیمه زده بود، دولت این کشور را به عکسالعمل واداشت و کشتی جنگی به خلیجفارس اعزام کرد. درنتیجه صادرات نفت...
رئیسعلی دلواری پسر زائر محمد و خانم شاهی (شهین) بود. زائر محمد کدخدای دلوار مردی متدین، که فرزندانش را بر اساس احکام اسلامی تربیت نمود. وی همزمان با آغاز جنگ جهانی اول در کنار فرزندش رئیسعلی و دیگر مردم تنگستان به جنگ با قوای انگلستان پرداخت. البته زائر محمد بیشتر در تدارکات جنگ کمک میکرد و کمتر در درگیریها شرکت مینمود. پس از شهادت فرزندش رئیسعلی، به وی لقب معینالاسلام اعطاء شد. در مورد...
شاه بحرین را از دست داد و پس از کوششهای بسیار در نهایت تنها موفق شد یک موافقتنامه درباره جزایر سهگانه از سران انگلیس و قبایل عربی بگیرد. در این موافقتنامه از عبارت "occupation" استفاده شد که به معنای اشغال است. در واقع اعراب خلیج فارس موافقتنامهای را امضا میکنند و میپذیرند که ایران جزایر سهگانه را "اشغال" نموده است. همین کلمه بعدها بهانه به دست اماراتیها داد که ادعا نمایند...
برخی ویژگی های شخصیتی و البته اقدامات رزمآرا باعث شده بود تا شاه به او مظنون شده و تصور کند که او قصد کودتا دارد. البته تصورات شاه چندان هم اشتباه نبود و علاوه بر شاه، بسیاری از گروهها از جمله جبهه ملی نیز او را متهم به کودتا میکرد، جبهه ملی دولت رزمآرا را دولت شبهکودتا نامید و خطر استقرار یک دیکتاتوری نظامی را اعلام کرد... با طرح موضوع ملی شدن نفت ایران، بسیاری از ذینفعان و...
: امیر مکی تاریخپژوه در مصاحبه با خبرگزاری فارس می گوید: بعد از آنکه ایرانیان اداره صنعت نفت را بر عهده گرفتند، تصور انگلیسیها این بود که ایرانیان به تنهایی قادر نیستند نفت تولید کنند اما اداره صنعت نفت توسط ایرانیان انجام شد. پس از ملی شدن صنعت نفت، دولت ایران تصمیم گرفت که دست انگلیسی ها را از شرکت نفت ایران کوتاه کند. بنابراین لایحهای به مجلس برد که طی آن، از...
در ماجرای قرارداد 1933 ظاهر قضیه نشان میداد که ایران بر احاقه حقوق خود پافشاری کرده و حاضر به عقبنشینی از موضع انتقادی خود نسبت به قرارداد دارسی نیست، اما تقی زاده در خاطرات خود تعریف میکند با اینکه رضاخان دستور داده بود، داور به ژنو برود اما از رفتارش تزلزل نسبت به ادامه تخاصم علیه شرکت نفت مشخص بود برای همین بهزودی دستور داد که با این شرکت تفاهمنامهای امضا شود... زمانی که سپاه...
روز 15 تیر 1300 تصمیم دولت انگلیس به برچیدن «پلیس جنوب» در ایران، نگرانی نمایندگان مجلس آن کشور را برانگیخت. نمایندگان از عدم امنیت تجارت و منافع انگلیس پس از برچیدن سازمان «پلیس جنوب» و از سرنوشت اسلحه و مهمات این سازمان که در ایران باقی میماند ابراز نگرانی کردند. از حدود 150 سال پیش انگلیسیها مقاصدی نسبت به استان فارس آن روز داشته اند. اما کهنترین سندی که درباره تشکیل نیروی نظامی...
اشرف پهلوی در گفت و گویی با آقای حسین مهری نقش خود را در کودتای 28 مرداد 1332 فاش کرد. با هم این گفت و گو را میخوانیم: * ممکن است جریان روی کار آمدن مصدق را پس از قتل رزمآراء بفرمایید؟ آیا در آن موقع تهران تشریف داشتید؟ - بله من تهران بودم. ولی مدتی طول کشید تا مصدق روی کار آمد مصدق در مجلس بود و اقلیت در دست او بود و خیلی شلوغ بازی در میآورد. هر کس که میآمد و هر دولتی که میآمد مصدق او را...
با آغاز جنگ جهانی دوم در اول سپتامبر 1939 م.(9 شهریور 1318 ش) دولت ایران بیطرفی خود را در این جنگ رسما اعلام کرد اما طولی نکشید که با حمله آلمان به شوروی، دامنه جنگ به مرزهای ایران نیز کشیده شد. در این گزارش برآنیم پیامدهای جنگ جهانی دوم را که در کتابهای مختلف منعکس شده است بررسی کنیم. این پیامدها ابعاد مختلفی داشته است اما در اینجا به طور اجمالی فقط به برخی از آنها میشود. *پیا...
در مسیر پر پیچ و خم تحولات ایران از نهضت مشروطیت تا کودتای 1299، نهضت جنگل از جمله پدیدههایی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. انگیزهها و اهداف نهضت، ترکیب رهبران نهضت و رفتارشناسی آنان، فرایند تحولات نهضت، سرنوشت و سرانجام آن، هر کدام مسائل مهمی هستند که مطالعه و آسیبشناسی آنها میتواند تجربههای ارزشمندی را در اختیار خواننده قرار دهد. پرداختن به این مقولهها بیرون از هدف این...
